Log In

Projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych przekazany do konsultacji

Ministerstwo Aktywów Państwowych przekazało 15 stycznia 2020 r. do konsultacji publicznych projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Celem regulacji jest wykorzystanie potencjału energetyki wiatrowej na Bałtyku oraz rozwój polskich firm z sektora gospodarki morskiej. Konsultacje projektu potrwają 30 dni.

Realizacja projektów morskich farm wiatrowych to szansa dla polskiej gospodarki. Budowane w następnych latach na Morzu Bałtyckim farmy będą kołem zamachowym polskiej gospodarki i przyczynią się do jej transformacji w kierunku nieskoemisyjności.  Intencją resortu jest stworzenie ram prawnych, które wesprą – w perspektywie wielu lat – wszystkie podmioty zainteresowane rozwojem sektora morskiej energetyki wiatrowej, w tym firmy odpowiedzialne za dostarczanie komponentów do budowy wiatraków na morzu (tzw. „local content” inwestycji offshore).

UZASADNIENIE

  1. Potrzeba i cel wydania ustawy
  1. Konieczność spełniania unijnych celów OZE

Zgodnie z  art. 3 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, Rzeczpospolita Polska zobowiązana jest do utrzymania po 2020 r. obowiązkowego udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto na poziomie nie niższym niż 15 %.

Niezależnie od powyższego, należy mieć na uwadze zobowiązanie Polski do przyczynienia się do osiągnięcia unijnego wspólnego celu OZE (32% do roku 2030) i cele wskazane w projekcie Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030. Polska deklaruje osiągniecie do 2030 r. 21% udziału OZE w finalnym zużyciu energii brutto. Zgodnie z projektem, do 2030 r. przewiduje się wzrost udziału OZE do ok. 27% w produkcji energii elektrycznej netto. Osiągnięcie przewidzianych w tym dokumencie kierunkowym celów wymaga podjęcia działań umożliwiających znaczący wzrost tego udziału. Morskie farmy wiatrowe są instalacjami umożliwiającymi produkcję energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, jakim jest siła wiatru, na bardzo dużą skalę, a ich rozwój może w znaczący sposób przyczynić się do realizacji założonych w projekcie Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 celów.

Niniejsza ustawa wychodzi naprzeciw potrzebie szybkiego zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym, poprzez wprowadzenie systemu wsparcia oraz usprawnień administracyjnoprawnych, umożliwiających bardziej efektywne prowadzenie procesu inwestycyjnego w zakresie morskich farm wiatrowych.

  • Potrzeba szybkiego rozwoju morskich farm wiatrowych w Polsce i nieprzystawalność obecnego systemu wsparcia do uwarunkowań faktycznych i prawnych tego typu instalacji

Morskie farmy wiatrowe od lat z powodzeniem eksploatowane są w szeregu państw europejskich, stanowiąc wielkoskalowe źródło czystej energii. Z energii wiatru na morzu korzystają m. in. takie państwa jak: Wielka Brytania, Niemcy, Holandia, Dania. Łączna moc zainstalowana morskich farm wiatrowych wyniosła w Europie w 2018 r. 18,5 GW. Prognozy wskazują, że do 2030 r. moc ta może wzrosnąć do nawet 70 GW. Energia wiatru na morzu jest źródłem odnawialnym, które z uwagi na położenie Polski nad Morzem Bałtyckim, mogłoby być wykorzystywane do wytwarzania energii elektrycznej na wielką skalę, za pomocą zeroemisyjnych instalacji (morskich farm wiatrowych). Z uwagi na omówiony w punkcie 1. obowiązek zachowania określonego poziomu udziału energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii brutto, jest to kwestia bardzo istotna.

Obecnie system wsparcia dla odnawialnych źródeł energii (wszystkich technologii wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych) uregulowany jest w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej jako „ustawa OZE”).

Regulacje te nie przystają jednak do sytuacji prawnej i faktycznej morskich farm wiatrowych, które mogą być wybudowane i eksploatowane w obszarze polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej na Bałtyku i nie stymulują w wystarczającym stopniu rozwoju tego typu projektów inwestycyjnych. Choć już ok. 7 lat temu wydane zostały pozwolenia na wznoszenie sztucznych wysp dla obszarów, na których mogłyby powstać morskie farmy wiatrowe o mocy zainstalowanej kilkunastu GW, do tej pory nie zapewniono wystarczających warunków do rozwoju tej technologii.

Nieadekwatność istniejącego systemu wsparcia wynika z szeregu strukturalnych ograniczeń, związanych przede wszystkim z organizacją konkurencyjnych aukcji. Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, morskie farmy wiatrowe konkurowałyby w jednym „koszyku aukcyjnym” z elektrowniami wodnymi oraz instalacjami wykorzystującymi biopłyny albo energię geotermalną do wytwarzania energii elektrycznej (art. 73 ust. 3a pkt 2 ustawy OZE).  Koszyk aukcyjny charakteryzuje się jednak bardzo niską podażą projektów.

Trzy najbardziej zaawansowane projekty morskich farm wiatrowych mają moc zainstalowaną na poziomie odpowiednio ok. 1200-1440 MW, 1045 MW oraz 350 MW. Jedynie dla jednej
z tych instalacji proces inwestycyjny jest na tyle zaawansowany, że mogłaby ona wziąć udział w aukcjach w obecnie funkcjonującym systemie (instalacja posiada podstawowe dla tego typu projektu pozwolenie, jakim jest decyzja środowiskowa, której załączenie do wniosku o wydanie zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji jest obowiązkowe na podstawie obowiązujących przepisów).

Nie ma również podstaw do uznania, żeby w najbliższych latach w ramach pozostałych technologii, które należą do tego samego, co morskie farmy wiatrowe koszyka, mogło dojść do wygenerowania znaczącej podaży projektów.

Mając na uwadze powyższe uwarunkowania faktyczne, a także zasady funkcjonowania systemu aukcyjnego (tj. konieczność złożenia co najmniej trzech ważnych ofert aukcyjnych dla rozstrzygnięcia danej aukcji oraz obowiązywanie zasady, zgodnie z którą wsparcie może zostać przyznane w odniesieniu do nie więcej niż 80% wolumenu energii elektrycznej zaoferowanego w danej aukcji), nie jest możliwe nabycie prawa do wsparcia przez żadną morską farmę wiatrową w aukcjach, które mogą być rozstrzygnięte w ciągu najbliższych dwóch lat. Niska podaż projektów morskich farm wiatrowych oraz ich skala (duża moc zainstalowana, nieporównywalna z jakimikolwiek innymi instalacjami OZE) powoduje, że każdorazowo reguła „odcinania” wsparcia powyżej 80% zaoferowanego wolumenu uniemożliwi otrzymanie wsparcia przez morską farmę wiatrową (ponieważ praktycznie w każdym przypadku, wolumen oferowany przez morską farmę wiatrową stanowiłby niemal całość wolumenu przeznaczonego do zakontraktowania w aukcji).

Ze względu na okres obowiązywania obecnego systemu wsparcia OZE, który kończy się
w połowie 2021 r, zorganizowanie aukcji dla morskich farm wiatrowych w najpóźniejszym możliwym terminie i okoliczność, że wzięłyby w niej udział trzy najbardziej zaawansowane projekty (z uwagi na skalę projektów morskich farm wiatrowych, ewentualne instalacje wykorzystujące inne technologie należy uznać za pomijalne), a także wobec obowiązywania opisanych wyżej reguł przyznawania wsparcia i bardzo niskiej podaży projektów, nie spowodowałyby znaczącego przyspieszenia rozwoju projektów offshore na Bałtyku. W aukcji organizowanej na dotychczasowych zasadach, z uwagi na skalę projektów morskich farm wiatrowych, istniałoby bardzo duże prawdopodobieństwo odrzucenia oferty, dotyczącej znaczącej części wolumenu energii przeznaczonego do zakontraktowania w danej aukcji. Zastosowanie reguły, zgodnie z którą aukcji nie mogą wygrać uczestnicy, których oferty przekroczyły łącznie 80% ilości energii elektrycznej objętej wszystkimi ofertami, powodowałoby w przypadku morskich farm wiatrowych wykluczenie dużego projektu (oferującego potencjalnie nawet do 60% ogólnego wolumenu zaoferowanego przez wytwórców), a zatem utratę znaczącego potencjału wyprodukowania czystej, zeroemisyjnej energii elektrycznej.

Dodatkowo, przyjęte obecnie rozwiązania, dotyczące długości okresu wsparcia, wielkości wsparcia, możliwości etapowania projektu, wartości przyjmowanych w celu obliczania ujemnego salda ograniczeń sieciowych wynikających z poleceń ruchowych operatora – nie przystają do rzeczywistych warunków budowy i funkcjonowania morskich farm wiatrowych.

Proces inwestycyjny w zakresie budowy i eksploatacji morskiej farmy wymaga zaangażowania znacznych  nakładów finansowych, w szczególności na etapie przygotowania budowy, z uwagi na konieczność przeprowadzenia kosztownych badań nie przeprowadzanych dla innych technologii (np. badania batymetryczne czy geologiczne). Obecnie przewidywany piętnastoletni okres wsparcia nie stanowi wystarczającej zachęty inwestycyjnej, ponieważ jest znacznie krótszy niż całkowity czas eksploatacji morskiej farmy wiatrowej i nie umożliwia inwestorowi uzyskania odpowiedniego zwrotu z zaangażowanego kapitału.

Proces inwestycyjny w przypadku tego typu instalacji wiąże się również ze znacznie większą niepewnością, a co za tym idzie – ryzykiem inwestycyjnym. Wytwórca, który posiada pozwolenie na budowę sztucznych wysp, decyzję środowiskową i warunki przyłączenia,
w dalszym ciągu nie może być pewny, jakiej dokładnie wielkości instalację będzie mógł wybudować. Z tego względu, nie jest możliwe precyzyjne określenie przez wytwórcę na etapie składania oferty dokładnego oferowanego wolumenu, co wymagane jest w obecnie funkcjonującym systemie. Wolumeny i wielkości ceny skorygowanej deklarowane w systemie aukcyjnym funkcjonującym na obecnych zasadach obarczone są z punktu widzenia inwestora wysokim ryzykiem, co nie daje wytwórcom podstaw do składania konkurencyjnych ofert,
a nawet powoduje, że rezygnują oni z podejmowania inwestycji w ogóle. Jest to sprzeczne
z intencją efektywnego kosztowo rozwijania nowych mocy wytwórczych z OZE w celu spełnienia krajowych i unijnych celów w zakresie udziału energii elektrycznej wytwarzanej
z OZE w końcowym zużyciu energii brutto.

Obecny system wsparcia dla OZE nie przewiduje również wprost możliwości etapowania projektów, co w przypadku elektrowni o mocy zainstalowanej kilkuset MW i większych jest standardową praktyką. W przypadku morskich farm wiatrowych jest to zagadnienie kluczowe, z uwagi na często występujące ograniczenia możliwości instalacji turbin w związku
z wymaganiami środowiskowymi (bardzo krótkie okresy, w których na podstawie decyzji środowiskowych możliwe jest prowadzenie montażu na morzu, często jedynie kilkudziesięciodniowe w ciągu całego roku).

Kolejnym problemem, który pozostaje nierozwiązany, a który w znaczący sposób ogranicza wolę przedsiębiorców do inwestowania w morskie farmy wiatrowe na Bałtyku, jest zagadnienie ograniczeń sieciowych, wynikających z poleceń ruchowych operatora. W przypadku występowania tych ograniczeń (co na obecnym etapie rozwoju sieci przesyłowych nie może być wykluczone) wytwarzanie energii elektrycznej może być niemożliwe, a przynajmniej znacznie ograniczone. Ryzyko ekonomiczne związane z tym zjawiskiem stanowi znaczącą przeszkodę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Dodatkowo, obecnie funkcjonujące rozwiązania, ograniczają możliwość obliczania wartości ujemnego salda do stosowania jedynie jednego indeksu giełdowego, podczas gdy w przypadku morskich farm wiatrowych, jako instalacji porównywalnych pod względem skali produkcji energii elektrycznej z elektrowniami konwencjonalnymi, uzasadnione jest przypuszczenie, że duża część energii sprzedawana będzie za pośrednictwem giełdy towarowej. Stosowanie
w takim przypadku indeksu giełdowego zamiast realnej ceny sprzedaży osiągniętej na giełdzie jest rozwiązaniem mniej dokładnym, zmniejszającym efektywność przyznawanego wsparcia.

Jednocześnie, projekty morskich farm wiatrowych, podobnie jak inne strategiczne inwestycje infrastrukturalne, natrafiają na znaczące utrudnienia w procesie inwestycyjnym, spowodowane przedłużającymi się postępowaniami administracyjnymi. Obecne otoczenie regulacyjno-legislacyjne nie zapewnia terminowej realizacji tych projektów, ponieważ morskie farmy wiatrowe nie korzystają w postępowaniach administracyjnych z ułatwień analogicznych jak te, które obowiązują w przypadku innych wielkoskalowych, unikalnych inwestycji. Rozwiązania zaproponowane w niniejszej ustawie mają na celu usprawnienie procedur administracyjnych, umożliwiające bardziej efektywne, szybsze realizowanie inwestycji w zakresie morskich farm wiatrowych.

  • Konieczność zmitygowania ryzyka powstania i utrzymania się luki generacyjnej
    z jednoczesnym zwiększeniem udziału OZE w krajowym miksie energetycznym

Już w 2016 r. operator sieci przesyłowej zdiagnozował ryzyko wystąpienia tzw. luki generacyjnej, czyli niedoboru mocy w stosunku do zapotrzebowania (por. „Prognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 2016 – 2035”, PSE S.A.). Ryzyko wystąpienia tego zjawiska potwierdził również Prezes URE w dokumencie „Informacja na temat planów inwestycyjnych w nowe moce wytwórcze w latach 2018 – 2032”, sporządzonym na podstawie ankiet wypełnianych przez uczestników rynku. Morskie farmy wiatrowe są jedyną wielkoskalową, a przy tym zeroemisyjną technologią wykorzystującą odnawialne źródła energii, która ma potencjał w znaczącym stopniu przyczynić się do mitygacji ryzyka wystąpienia niedoborów mocy, nie powodując przy tym znaczących emisji substancji do środowiska.

  • Brak wystarczających zachęt do rozwoju lokalnego łańcucha dostaw

Jak wskazują opracowania organizacji branżowych (por. np. „Analiza łańcucha dostaw dla morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”, PSEW, PTMEW, 2018), polski przemysł ma znaczący potencjał rozwoju w kierunku zapewnienia dostaw i usług związanych z budową
i eksploatacją morskich farm wiatrowych. Już teraz niemal 100 polskich podmiotów dysponuje know-how potrzebnym w procesie wytwarzania elementów konstrukcyjnych
i eksploatacyjnych na potrzeby budowy morskich farm wiatrowych. Polska, ze względu na swoje położenie geograficzne, ma szansę stać się hubem rozwoju technologii budowy offshore w południowej części basenu morza Bałtyckiego. Aby osiągnięcie tego zamierzenia stało się możliwe, konieczne jest jednakże stymulowanie rozwoju sektora wytwórczego i sektora usług biorących udział w procesie budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych, w tym poprzez usprawnianie dialogu pomiędzy potencjalnymi dostawcami i wykonawcami a zamawiającymi.

  • Podsumowanie

Przedstawione wyżej kwestie problemowe niewątpliwie uzasadniają potrzebę wyodrębnienia systemu wsparcia dla morskich farm wiatrowych z ogólnego systemu wsparcia dla OZE, wprowadzenia określonych (omówionych poniżej w części C) ułatwień administracyjnych
w procesie inwestycyjnym oraz zachęt dla rozwoju lokalnego łańcucha dostaw. Celem projektowanych rozwiązań jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, przy jednoczesnym spełnianiu wymogów środowiskowych i rozwijaniu gospodarki narodowej
w sektorach powiązanych z budową i eksploatacją morskich farm wiatrowych. Zaproponowany w niniejszej ustawie mechanizm wsparcia, a także projektowane usprawnienia procedur administracyjnych i regulacje wspierające wymianę informacji, pomiędzy podmiotami planującymi inwestycje w zakresie morskich farm wiatrowych, a przedsiębiorcami, którzy mogliby świadczyć usługi i dostawy na ich rzecz, przyczyni się do realizacji założonych celów w sposób efektywny, zarówno ekonomicznie jak i organizacyjnie.

Dodatkowo systemowe wydzielenie morskiej energetyki wiatrowej z dotychczasowych regulacji w obszarze odnawialnych źródeł energii ma na celu stworzenie jednolitego, zamkniętego obszaru dedykowanego temu zagadnieniu, co niewątpliwie poprawi przejrzystość przepisów, a tym samym ułatwi proces inwestycyjny.

  • Przyjęty model organizacji systemu wsparcia i usprawnienia administracyjne
  1. Wprowadzenie

Proponowany odrębny system wsparcia, dedykowany instalacjom służącym do produkcji energii elektrycznej z energii wiatru na morzu, dopasowany jest do jej uwarunkowań technicznych i ekonomicznych. Przyjęty model opiera się na wypróbowanej w polskich realiach gospodarczych koncepcji dwustronnego kontraktu różnicowego (ang. contract for difference, CfD), która jest z powodzeniem stosowana w przypadku obecnie funkcjonującego systemu wparcia dla OZE. Wytwórcy energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, którzy zostaną dopuszczeni do systemu wsparcia, uzyskają prawo do pokrycia tzw. ujemnego salda – w praktyce oznacza to pokrycie różnicy pomiędzy rynkową ceną energii, a ceną umożliwiającą wytwórcom pokrycie kosztów wytwarzania energii elektrycznej na morzu.

Z uwagi na konieczność uniknięcia wcześniej omówionych negatywnych skutków zastosowania konkurencyjnego systemu wsparcia w okresie przejściowym, które uniemożliwiają udział morskich farm wiatrowych w obecnie funkcjonującym systemie wsparcia dla OZE czy w dedykowanym systemie aukcyjnym, wyróżniono dwa sposoby przyznawania prawa do pokrycia ujemnego salda.

W pierwszej fazie systemu, która zakończy się z dniem 31 grudnia 2022 r., dla morskich farm wiatrowych o łącznej mocy zainstalowanej 4,6 GW, wsparcie przyznawane będzie w drodze decyzji administracyjnej, natomiast w kolejnych latach wsparcie przyznawane będzie
w formule konkurencyjnych aukcji. Różnice pomiędzy obiema fazami systemu związane są jedynie ze sposobem wyłonienia projektów, którym przysługiwać będzie prawo do pokrycia ujemnego salda. Rozwiązania umożliwiające realizację projektów, odpowiadające charakterystyce techniczno-ekonomicznej inwestycji w budowę i eksploatację morskich farm wiatrowych, są tożsame w obu przypadkach.

Poza wskazanymi wyżej kwestiami dotyczącymi systemu wsparcia, w projekcie uregulowano również wyjątki od stosowania wybranych przepisów regulujących poszczególne etapy procesu inwestycyjnego w zakresie morskich farm wiatrowych (m.in. w zakresie pozwoleń na budowę sztucznych wysp, decyzji środowiskowej, pozwolenia na budowę i pozwolenia na użytkowanie morskiej farmy wiatrowej). Usprawnienia te mają na celu znaczące przyspieszenie i ułatwienie prowadzenia inwestycji w zakresie morskich farm wiatrowych.

Mając na uwadze korzyści płynące dla wytwórców z uregulowania wszelkich kwestii dotyczących budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych w jednym akcie prawnym (takie jak przewidywalność ram regulacyjnych działalności, łatwość stosowania, jasność
i transparentność przepisów) oraz potrzebę zachowania spójności systemowej i przejrzystości obecnie obowiązujących regulacji (wprowadzenie zmian do ustawy OZE powodowałoby znaczące zmniejszenie czytelności jej przepisów), zadecydowano o zawarciu tej materii
w odrębnej ustawie.

  • Pierwsza faza systemu wsparcia – prawo do pokrycia ujemnego salda przyznawane w drodze indywidualnej decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
  1. Morskie farmy wiatrowe uprawnione do udziału w pierwszej fazie systemu wsparcia

Projekty o najwyższym poziomie zaawansowania procesu inwestycyjnego będą mogły wziąć udział w pierwszej fazie systemu wsparcia. Na tym etapie, wsparcie przyznawane będzie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek wytwórcy. Do wniosku o wydanie decyzji, wytwórca będzie musiał załączyć oryginały lub poświadczone kopie:

1)    umowy o przyłączenie morskiej farmy wiatrowej do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej;

2)    ostatecznej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla danej morskiej farmy wiatrowej;

3)    prawomocnego pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej;

4)    harmonogramu rzeczowo-finansowego realizacji budowy morskiej farmy wiatrowej, zapewniającego wytworzenie i wprowadzenie do sieci energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej w terminie (w zakresie terminu por. pkt C.2);

5)    planu udziału materiałów i usług lokalnych (w zakresie planu por. pkt C.6 poniżej).

Konieczność posiadania przez wytwórcę wyżej wymienionych decyzji i dokumentów zapewnia, że w pierwszej fazie systemu wsparcia wezmą udział tylko te projekty, w przypadku których zakończenie procesu inwestycyjnego i generacja energii elektrycznej nastąpi najszybciej.

Łączna moc zainstalowana morskich farm wiatrowych, które będą mogły wziąć udział
w pierwszej fazie systemu wsparcia, określona jest ustawowo i wynosi 4,6 GW. Prawo do pokrycia ujemnego salda nie będzie przyznane dla morskich farm wiatrowych, których dopuszczenie do systemu wsparcia powodowałoby przekroczenie tej wartości.
O pierwszeństwie przyznania prawa do pokrycia ujemnego salda decydować będzie kolejność złożenia kompletnych wniosków. Z uwagi na unijne przepisy i wytyczne, dotyczące pomocy publicznej, datą graniczną wydania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzji
o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda będzie 31 grudnia 2022 r. Po tej dacie, uzyskanie prawa do pokrycia ujemnego salda w ramach mechanizmu nie będącego procedurą konkurencyjną, nie będzie możliwe. Konieczne jest więc precyzyjne rozdzielnie pierwszej i drugiej fazy systemu wsparcia.

  • Wysokość ceny będącej podstawą rozliczenia ujemnego salda ustalana będzie przez ministra właściwego do spraw energii.

Jednostkowa wysokość ceny będącej podstawą do rozliczenia ujemnego salda w pierwszej fazie systemu wsparcia, określona zostanie w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw energii  na kolejne lata kalendarzowe do roku 2022. Aby zapewnić, że wysokość ceny jest dostosowana do faktycznie niezbędnego poziomu wsparcia, wysokość ceny będzie ustalana w oparciu o wskaźniki makroekonomiczne (zakres branych pod uwagę danych wskazany został w upoważnieniu ustawowym – art. 19).

Określenie poziomu ceny z góry na kilka lat zapewnia większą pewność warunków ekonomicznych po stronie inwestorów oraz pozwoli im na dokonanie bardziej racjonalnych decyzji inwestycyjnych. Ustalenie wysokości ceny w drodze rozporządzenia zapewni przy tym zarówno przejrzystość, jak i niezbędną elastyczność regulacji, a także umożliwi uczestnictwo w procesie legislacyjnym partnerów społecznych.

  • Efekt zachęty i wniosek o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda

Przed złożeniem wniosku o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda, morskie farmy wiatrowe w pierwszej fazie systemu wsparcia będą musiały uzyskać od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki potwierdzenie występowania efektu zachęty, t.j. stwierdzenie, że
w przypadku, w którym wsparcie dla danej inwestycji nie zostałoby przyznane, nie doszłoby do jej zrealizowania. Wytwórcy będą mogli wnioskować o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda tylko dla tych morskich farm wiatrowych, które uzyskają odpowiednie zaświadczenie.

Na podstawie wniosku wytwórcy spełniającego określone w ustawie wymagania, Prezes URE wydawać będzie decyzję o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda. Przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda dla morskich farm wiatrowych w pierwszej fazie systemu, jako przyznawane poza procedurą konkurencyjną, podlega indywidualnej notyfikacji Komisji Europejskiej. Realizacja prawa do pokrycia ujemnego salda, t.j. jego wypłata, będzie mogła nastąpić dopiero po wydaniu przez Komisję decyzji uznającej to wsparcie jako dopuszczalne na gruncie unijnych przepisów o pomocy publicznej.

  • Druga faza systemu wsparcia – aukcje w formule „pay as bid”
  1. Podstawowe elementy i organizacja aukcji

System aukcyjny jest zgodny z zasadami udzielania pomocy publicznej obowiązującymi od 1 lipca 2014 roku w Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2017 roku pomoc publiczna powinna być przyznawana w drodze procedury przetargowej, zgodnej z zasadami konkurencji na podstawie jasnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriów (poza wyjątkami, uzasadniającymi odstąpienie od tej procedury m.in. dla pierwszej fazy wprowadzanego niniejszą ustawą systemu wsparcia).

Oznacza to, że poza wyjątkiem przewidzianym dla pierwszej fazy systemu wsparcia morskich farm wiatrowych, uzasadnionym niemożliwością przeprowadzenia konkurencyjnych aukcji
w okresie przejściowym, koniecznością zapobieżenia powstaniu i utrzymaniu się luki generacyjnej, a także potrzebą ochrony środowiska naturalnego, system aukcyjny jest najbardziej adekwatnym mechanizmem rozdzielania pomocy publicznej dla morskich farm wiatrowych.

W aukcji, każdy z wytwórców składać będzie jedną ofertę, niejawną dla pozostałych uczestników aukcji. Aukcje rozliczane będą według ceny z oferty („pay as bid”), a wygrywać w aukcji będą oferty z najniższą ceną. Tak skonstruowany mechanizm aukcyjny umożliwi minimalizację kosztów wprowadzenia na rynek polski rozwoju technologii wiatrowych na morzu (tzw. offshore) dla odbiorcy końcowego i stanowi znaczącą zachętę do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań technologicznych, umożliwiających obniżenie kosztów produkcji energii elektrycznej.

W zakresie organizacji aukcji, zdecydowano się na wykorzystanie kompetencji zyskanych przez Prezesa URE przy organizacji obecnie funkcjonującego systemu aukcyjnego. Prezes URE odpowiedzialny będzie za ogłaszanie, przeprowadzane i rozstrzygane aukcji, jednakże,
z uwagi na charakterystykę i skalę przedsięwzięcia, jakim jest budowa morskiej farmy wiatrowej, przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym daty przeprowadzenia aukcji są, dla pierwszych lat funkcjonowania systemu, określone na poziomie ustawowym. Takie rozwiązanie gwarantuje pewność przeprowadzenia aukcji w określonym terminie, umożliwiające inwestorom lepsze planowanie działań, jakie są konieczne do zrealizowania dla uzyskania prawa do udziału w aukcji (długoterminowa przewidywalność dla inwestorów). Podobnie, z uwagi na potrzebę zapewnienia większej przewidywalności i pewności, co do warunków aukcji, w pierwszych latach funkcjonowania systemu wsparcia, również maksymalna moc zainstalowana morskich farm wiatrowych, którym może zostać udzielone prawo do pokrycia ujemnego sala, określona będzie na poziomie ustawowym. W dalszych latach funkcjonowania systemu, w zależności od prowadzonej polityki energetycznej, te parametry ustalane będą fakultatywnie w drodze rozporządzenia Rady Ministrów do dnia 30 kwietnia roku poprzedzającego rok, w którym aukcja będzie organizowana.

Aukcje przeprowadzane będą z wykorzystaniem internetowej platformy aukcyjnej.

  • Utrzymanie konkurencyjności w aukcji

Ze względu na niską podaż projektów (z uwagi na charakter projektów wiatrowych), wszystkie morskie farmy wiatrowe niezależnie od ich parametrów technicznych, rywalizować będą
w jednym koszyku aukcyjnym. W celu zapewnienia konkurencyjności procedury aukcyjnej, wprowadzony został mechanizm zapewniający utrzymanie konkurencyjności nawet w sytuacji, w której podaż projektów nie przekroczy maksymalnej zaoferowanej w aukcji mocy zainstalowanej. Zgodnie z projektowanym rozwiązaniem, aukcję mogą wygrać ci wytwórcy, których oferty łącznie nie przekroczyły 90% łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej morskich farm wiatrowych, objętej wszystkimi ofertami. Rozwiązanie to ogranicza możliwość wystąpienia nadmiernych korzyści finansowych w przypadku niewielkiej (ale wystarczającej do przeprowadzenia i rozstrzygnięcia aukcji) liczby projektów.

  • Prekwalifikacja do aukcji

Proces oceny przygotowania wytwórcy do wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru na morzu jest kluczowy z punktu widzenia zapewnienia rzeczywistej realizacji projektów. Przejście prekwalifikacji będzie obowiązkowe dla wszystkich wytwórców, którzy zamierzają wystartować w aukcji. W ten sposób, do udziału w aukcji dopuszczeni zostaną wyłącznie ci
z wytwórców, w przypadku których faktyczne powstanie instalacji i produkowanie energii elektrycznej z energii wiatru na morzu jest wystarczająco uprawdopodobnione i możliwe pod względem technicznym.

Prekwalifikacja umożliwia również bieżącą ocenę potencjału inwestycyjnego morskich farm wiatrowych i prawidłowe obliczenie finansowych elementów systemu wsparcia.

Wytwórca lub jego reprezentant składać będzie wniosek o dopuszczenie do udziału w systemie aukcyjnym wraz z oryginałem lub poświadczoną kopią:

1)    warunków przyłączenia albo umowy o przyłączenie morskiej farmy wiatrowej do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej;

2)    ostatecznej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla danej morskiej farmy wiatrowej;

3)    prawomocnego pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej;

4)    harmonogramu rzeczowo-finansowego realizacji budowy morskiej farmy wiatrowej, zapewniającego wytworzenie i wprowadzenie do sieci energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej w określonym terminie (por poniżej);

5)    planu udziału materiałów i usług lokalnych (por poniżej).

Dodatkowo, wytwórca będzie składał we wniosku oświadczenie o zorganizowaniu dialogu technicznego z wykonawcami (w zakresie dialogu – por. pkt C.6).

Na podstawie ww. wniosku Prezes URE wydawać będzie zaświadczenie o możliwości udziału w aukcji.

  • Elementy wspólne dla obu faz systemu wsparcia
  1. Przedmiot decyzji Prezesa URE w I fazie i aukcji w II fazie systemu wsparcia

Zarówno w pierwszej, jak i w drugiej fazie systemu wsparcia, wytwórcy ubiegać się będą
o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda. Prawo do pokrycia ujemnego salda nie będzie przysługiwało danemu wytwórcy dla tej części energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej, w odniesieniu do której korzysta on z prawa do wynagrodzenia z tytułu świadczenia na rzecz operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego usługi, o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy.

  • Finansowanie i rozliczenie systemu wsparcia

Koszty funkcjonowania systemu wsparcia przenoszone będą na wszystkich odbiorców końcowych systemu elektroenergetycznego w drodze obecnie funkcjonującej opłaty OZE
(a nie odrębnej opłaty). Ustawa nie przewiduje zasadniczych zmian sposobu obliczania stawki opłaty OZE (za wyjątkiem zmian redakcyjnych w przepisach ustawy OZE, które umożliwią uwzględnienie konieczności zapewnienia pokrycia ujemnego salda w ramach niniejszego systemu dla morskich farm wiatrowych), ani nie ingeruje w sposób obliczania i pobierania samej opłaty.

  • Dwudziestopięcioletni okres wsparcia

Umożliwienie długofalowego planowania działań inwestycyjnych w zakresie budowy morskich farm wiatrowych wymaga zapewnienia niezmienności wsparcia w okresie pozwalającym na zwrot poniesionych przez inwestorów nakładów inwestycyjnych. Z uwagi na skalę projektów i konieczność zaangażowania znacząco większego kapitału (w porównaniu do nakładów inwestycyjnych ponoszonych przez wytwórców wykorzystujących pozostałe technologie OZE), wymagane jest przyjęcie dłuższego niż w przypadku innych technologii OZE okresu wsparcia. Okres 25 lat od dnia generacji i wprowadzenia pierwszej energii elektrycznej w celu pokrycia ujemnego salda, przyjęty jako maksymalny okres wsparcia, jest okresem optymalnym pod tym względem i odpowiada przeciętnemu cyklowi życia projektu morskiej farmy wiatrowej.

  • Wielkość wsparcia

Wielkość udzielonego wsparcia wyznaczana jest jako iloczyn planowanej mocy zainstalowanej morskiej farmy wiatrowej i 100 000 godzin. Takie rozwiązanie pozwala na optymalne rozłożenie wsparcia w czasie (jak wspomniano wyżej – nie przekraczającym maksimum 25 lat), zapewniające konieczną zachętę inwestycyjną, wymaganą dla powstania odpowiedniej liczby morskich farm wiatrowych.

  • Etapowe oddawanie morskiej farmy do użytkowania i wprowadzanie kolejnych etapów do systemu wsparcia

Z uwagi na odmienność procesu budowlanego na morzu wprowadzono możliwość oddawania do użytkowania i wchodzenia do systemu wsparcia morskich farm wiatrowych w etapach (maksymalny okres wsparcia jest jednakże liczony od daty pierwszej generacji, jak to opisano powyżej, tj. przez 25 lat, dla całej farmy wiatrowej, a nie jej poszczególnych etapów).

  • Zapobieganie zjawisku nadwsparcia

Podobnie jak w innych systemach wsparcia, przewidziano również mechanizm, zgodnie
z którym od ceny wskazanej w decyzji Prezesa URE (w I fazie) lub ofercie wytwórcy (w II fazie), odliczana jest pomoc inwestycyjna otrzymana przez danego wytwórcę na realizację danego projektu morskiej farmy wiatrowej (obliczana jest cena skorygowana). Ze względu na odmienność procesu budowlanego prowadzonego na morzu (w stosunku do projektów lądowych), oświadczenie o wysokości ceny skorygowanej (obliczanej analogicznie jak
w obecnie funkcjonującym systemie wsparcia OZE) składane będzie przez wytwórcę dopiero na etapie uzyskiwania decyzji koncesyjnej (jej zmiany). Dopiero wtedy możliwe jest określenie ostatecznej mocy zainstalowanej projektu (z uwagi na uwarunkowania techniczne procesu inwestycyjnego – jedynie po przeprowadzeniu badań dna morskiego możliwe jest określenie, ile w istocie może wynosić moc zainstalowana danej morskiej farmy wiatrowej).

  • Zapobieganie powstawaniu zachęty do generowania energii elektrycznej przy występowaniu cen ujemnych

System wsparcia produkcji energii elektrycznej z energii wiatru na morzu zawiera mechanizm analogiczny do mechanizmu przewidzianego w ustawie OZE, zniechęcający do generowania energii w czasie, gdy na rynku występują ceny ujemne. Rozwiązanie to polega na braku możliwości otrzymania pokrycia ujemnego salda w odniesieniu do energii elektrycznej wyprodukowanej w okresie występowania ujemnych cen energii elektrycznej.

  • Obowiązek wytworzenia energii elektrycznej po raz pierwszy w terminie 7 lat od dnia uzyskania wsparcia

Wytwórcy, którym przyznane zostanie prawo do pokrycia ujemnego salda, zobowiązani będą do wytworzenia energii elektrycznej i wprowadzenia jej do sieci w celu pokrycia ujemnego salda w terminie 7 lat od dnia rozstrzygnięcia aukcji lub w przypadku wytwórców biorących udział w pierwszej fazie, od dnia wydania przez Komisję Europejską decyzji zatwierdzającej pomoc publiczną dla danej morskiej farmy wiatrowej (gdyż z tą chwilą wytwórca uzyskuje faktyczną możliwość realizacji posiadanego prawa do pokrycia ujemnego salda). Termin ten może być, w wyjątkowych, niezależnych od wytwórcy przypadkach, przedłużony w drodze decyzji administracyjnej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

  1. Rozliczanie ujemnego salda

Rozliczenia ujemnego salda we wszystkich przypadkach odbywać się będzie na zasadach analogicznych do przewidzianych dla wytwórców uczestniczących w obecnie funkcjonującym systemie wsparcia dla OZE (wypłaty na wniosek wytwórcy dokonywane przez Zarządcę Rozliczeń, możliwość skompensowania obecnego dodatniego salda z przyszłym saldem ujemnym itd.). W celu umożliwienia bardziej adekwatnego dla konkretnego projektu dopasowania wysokości uzyskiwanego wsparcia, a także stworzenia zachęty dla wprowadzenia większej ilości energii elektrycznej do najbardziej konkurencyjnego rodzaju obrotu, jakim jest obrót energią elektryczną na giełdzie towarowej, wprowadzono możliwość wyboru przez wytwórcę wartości odniesienia, z uwzględnieniem której obliczane będzie ujemne saldo. Wytwórcy będą mieli możliwość wyboru pomiędzy sprzedażą całości energii elektrycznej na giełdzie towarowej i zastosowaniem przy obliczaniu ujemnego salda uzyskanej realnie ceny, a sprzedażą energii poza giełdą i zastosowaniem odpowiedniego dla morskich farm wiatrowych indeksu giełdowego. Zaadresowano również problem niezawinionego przez wytwórcę braku możliwości wytwarzania energii elektrycznej na skutek ograniczeń sieciowych, wynikających z poleceń ruchowych operatora systemu przesyłowego – przyjęto, że  w takim przypadku cena (indeks) odniesienia będzie równa 0 zł.

  • Usprawnienia w zakresie procedur administracyjnych

W celu przyspieszenia budowy i rozpoczęcia eksploatacji morskich farm wiatrowych, a co za tym idzie dostarczania do polskiego systemu elektroenergetycznego dużej ilości czystej energii, wyprodukowanej w zeroemisyjnych instalacjach, konieczne jest dokonanie zmian
w wybranych regulacjach dotyczących procedur administracyjnych. Nie było zasadne, ze względu na potrzebę zachowania spójności systemowej, regulowanie poszczególnych postępowań, dotyczących budowy morskich farm wiatrowych, w sposób całkowicie odrębny. Zaproponowane rozwiązania wprowadzają jedynie modyfikacje niezbędne dla sprawnego przebiegu inwestycji w zakresie budowy morskich farm wiatrowych i umożliwiające możliwie najszybsze osiągnięcie zakładanego udziału tej technologii w krajowym miksie energetycznym (szczegółowe omówienie rozwiązań znajduje się poniżej w części C).

  • Rozwój lokalnego łańcucha dostaw

Ustawa wprowadza dwa nowe obowiązki wytwórców, mające stymulować rozwój lokalnego łańcucha dostaw (pobudzenie krajowego przemysłu dostarczającego urządzenia i usługi na potrzemy budowy morskich farm wiatrowych). Wytwórcy zobowiązani zostali do przedstawiania w procesie wnioskowania o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda w I fazie systemu wsparcia lub w prekwalifikacji do aukcji, planu udziału materiałów i usług lokalnych w procesie budowy i eksploatacji morskiej farmy wiatrowej oraz przeprowadzenia dialogu technicznego z zainteresowanymi uczestnikami rynku (potencjalnymi dostawcami
i wykonawcami). W dalszej kolejności, wytwórcy będą mieli obowiązek składania sprawozdań z realizacji planu. Plany i sprawozdania przedstawiane są w celach informacyjnych i mają
w zamierzeniu projektodawców pełnić, wraz z obowiązkowym dialogiem technicznym, funkcję stymulacyjną, umożliwiając branżom związanym z budową i eksploatacją morskich farm wiatrowych lub branżom pokrewnym (np. stoczniowej) przygotowanie się do współpracy z wytwórcami, zamierzającymi rozwijać morskie farmy wiatrowe na Bałtyku. Usprawnienie przepływu informacji pomiędzy potencjalnymi zleceniodawcami, a potencjalnymi wykonawcami czy dostawcami przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki w tym sektorze, z uwagi na umożliwienie transferu know-how. W ramach planu wytwórcy zobowiązani będą bowiem m. in. do wskazania podejmowanych działań w zakresie badań, rozwoju innowacyjności, zwiększania konkurencji pomiędzy potencjalnymi dostawcami etc.

  • Uzasadnienie szczegółowe
  1. Rozdział 1 – Przepisy ogólne, art. 1 – 3
  1. Art. 1 – przedmiot ustawy

Ustawa określa zasady i warunki przygotowania oraz realizacji inwestycji w zakresie budowy morskich farm wiatrowych oraz mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.

System wsparcia dla odnawialnych źródeł energii regulowany w ustawie OZE, ze względu na charakterystykę techniczną, prawną i ekonomiczną inwestycji w zakresie morskich farm wiatrowych, nie był dla nich mechanizmem odpowiednim (por. wyżej pkt A). Ustawa określa również zasady i warunki przygotowania oraz realizacji inwestycji w zakresie budowy morskich farm wiatrowych. Z uwagi na potrzebę zachowania spójności systemowej, przy jednoczesnym wprowadzeniu usprawnień w procedurach administracyjno-prawnych, koniecznych dla wybudowania morskiej farmy wiatrowej, zdecydowano o nie wprowadzaniu całkowicie odmiennego reżimu w zakresie planowania przestrzennego, kwestii środowiskowych i procesu budowlanego, wprowadzając wyjątki od stosowania regulujących te zagadnienia ustaw jedynie w niezbędnym zakresie.

  • Art. 2 – stosowanie przepisów ustawy OZE

W celu uniknięcia powtarzania regulacji Ustawy OZE dotyczących kwestii, w przypadku których nie występowała potrzeba odmiennego uregulowania (gwarancje pochodzenia, krajowy plan działania, współpraca międzynarodowa) wprowadzono ogólne odwołanie do tej ustawy.

  • Art. 3 – definicje

Pojęcia zaczerpnięte z innych ustaw

W niezbędnym zakresie ustawa odwołuje się do lub posługuje się pojęciami zdefiniowanymi na gruncie innych ustaw: ustawy – Prawo energetyczne, ustawy
o odnawialnych źródłach energii, ustawy o  obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.

Pojęcie mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej (pkt 2)

Z uwagi na fakt, że moc zainstalowana elektryczna jest kluczowym parametrem technicznym morskiej farmy wiatrowej i służy m. in. wyznaczeniu wielkości należnego danej farmie wiatrowej wsparcia, wystąpiła potrzeba ustawowego zdefiniowania tego parametru. Przyjęta definicja umożliwia jednoznaczne określenie wartości mocy zainstalowanej danej farmy wiatrowej i jest spójna z dotychczas stosowaną praktyką administracyjną Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Pojęcie morskiej farmy wiatrowej (pkt 3)

Morska farma wiatrowa nie była dotychczas przedmiotem ustawowej definicji. Z uwagi na potrzebę precyzyjnego określenia zakresu znaczeniowego pojęcia „morskiej farmy wiatrowej”, w tym w szczególności przesądzenia, że morska farma wiatrowa stanowi nie tylko zbiór morskich turbin wiatrowych, ale też należą do niej urządzenia stanowiące z nią całość techniczno-użytkową.

Pojęcie morskiej turbiny wiatrowej (pkt 4)

Morska turbina wiatrowa nie była dotychczas zdefiniowana ustawowo. Z uwagi na to, że jest to kluczowy element składowy morskich farm wiatrowych, zasadne było wprowadzenie ustawowej definicji tego pojęcia.

  • Rozdział 2 – Zasady ubiegania się o prawo do pokrycia ujemnego salda przez wytwórców energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, art. 4 – 12

W rozdziale drugim określone zostały podstawowe zasady wsparcia oraz podmioty, które mogą się o to wsparcie ubiegać.

  1. Art. 4 – możliwość uzyskania wsparcia

W art. 4 wskazano, że wytwórca energii elektrycznej w odniesieniu do energii elektrycznej wytworzonej w danej morskiej farmie wiatrowej i wprowadzonej do sieci, może ubiegać się
o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda, na zasadach określonych w rozdziale 3 albo w rozdziale 4. Wyłączono w ten sposób możliwość jednoczesnego uczestnictwa przez danego wytwórcę w odniesieniu do danej morskiej farmy wiatrowej w dwóch systemach wsparcia.

  • Art. 5 – określenie podstawowych parametrów I fazy systemu wsparcia

W art. 5 określono ogólne zasady przyznawania prawa do pokrycia ujemnego salda w pierwszej fazie systemu. Określono też mechanizm wydawania decyzji Prezesa URE o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda na wniosek wytwórcy, wskazano łączną moc zainstalowaną morskich farm wiatrowych, jakie mogą wziąć udział w pierwszej fazie systemu wsparcia oraz zasadę określania pierwszeństwa wytwórców ubiegających się o prawo do pokrycia ujemnego salda, a także datę graniczną wydania decyzji o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda w pierwszej, niekonkurencyjnej fazie systemu wsparcia.

  • Art. 6 – 7 – wskazanie okresu oraz wielkości przysługującego wsparcia

W art. 6 wskazano maksymalny okres, w którym wytwórcy przysługuje prawo do pokrycia ujemnego salda – 25 lat od dnia potwierdzenia przyznania prawa do pokrycia ujemnego salda (od dnia następującego po dniu doręczenia wytwórcy kopii decyzji zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej – pod warunkiem wydania decyzji o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym dla danego projektu w pierwszej fazie albo rozstrzygnięcia aukcji w drugiej fazie systemu wsparcia; jednocześnie doprecyzowano, że chodzi o wytworzenie energii po uzyskaniu koncesji).

W art. 7 określono ilość energii, dla której wytwórca ma prawo do wystąpienia o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda, zdefiniowaną jako iloczyn mocy zainstalowanej morskiej farmy wiatrowej i 100 000 godzin.

  • Art. 8 – 9 – pokrycie ujemnego salda

Art. 8 i 9 wskazują ograniczenia możliwości realizacji prawa do pokrycia ujemnego salda – przysługuje ono wytwórcy tylko, jeżeli wytworzona energia jest opomiarowana w sposób umożliwiający ustalenie ilości wytworzonej energii elektrycznej w przedziałach godzinowych, dla tej części energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej, w odniesieniu do której nie korzysta on z prawa do wynagrodzenia z tytułu świadczenia na rzecz operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego usługi, o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy o rynku mocy.

  • Art. 10 – efekt zachęty

Art. 10 wskazuje na konieczność uzyskania przez wytwórcę, który zamierza ubiegać się
o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda w pierwszej fazie systemu wsparcia, urzędowego potwierdzenia efektu zachęty. Ponadto, artykuł ten określa konieczną zawartość wniosku o potwierdzenie efektu zachęty, warunki wydania tego potwierdzenia przez Prezesa URE oraz środki odwoławcze przysługujące wytwórcy w przypadku odmowy wydania potwierdzenia.

  • Art. 11 – zasady rozliczania pomocy inwestycyjnej przeznaczonej na realizację inwestycji w zakresie morskiej farmy wiatrowej

W art. 11 określono obowiązek wytwórcy pomniejszenia ceny wynikającej z decyzji (I faza) lub oferty (II faza) o pomoc inwestycyjną na realizację inwestycji w zakresie morskiej farmy wiatrowej, sposób obliczania wartości pomocy inwestycyjnej i obowiązek jej przeliczenia na kwotę pieniężną oraz sposób obliczenia ceny skorygowanej stanowiącej podstawę obliczenia ujemnego salda.  Wskazano również, że obliczenie pomocy inwestycyjnej i ceny skorygowanej oraz złożenie odpowiednich oświadczeń następuje na moment składania przez wytwórcę wniosku o udzielenie koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej lub do wniosku o zmianę tej koncesji w zakresie mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej, a także zasady wprowadzenia modyfikacji w przypadku późniejszego udzielenia pomocy inwestycyjnej. Wytwórcy zobowiązani zostali do składania corocznych sprawozdań w zakresie udzielonej im pomocy inwestycyjnej. Jednocześnie, wskazano, że Prezes URE jest podmiotem zobowiązanym do poinformowania o zmianie wysokości ceny skorygowanej ministra właściwego do spraw energii i zarządcy rozliczeń. Doprecyzowano też, że w przypadku nabycia przez operatora sieci przesyłowej części instalacji morskiej farmy wiatrowej służącej do wyprowadzenia mocy (co może mieć miejsce w przypadku zadecydowania w przyszłości
o budowie przez operatora sieci przesyłowej morskiej sieci przesyłowej) cenę sprzedaży pomniejszoną o kwotę podatku od towarów i usług uznaje się za pomoc inwestycyjną. Takie rozwiązanie podyktowane jest faktem, że w przypadku wcześniejszego odkupienia tej części instalacji przez operatora systemu przesyłowego, wytwórca znacznie szybciej odzyska część kapitału zaangażowanego w budowę morskiej farmy wiatrowej, konieczne jest zatem zapobieżenie uzyskaniu przez niego nadmiernej korzyści (nadwsparcia).

  • Art. 12 – wiek urządzeń

Art. 12 zawiera analogiczne jak w przypadku systemu wsparcia dla pozostałych instalacji odnawialnego źródła energii zasady dotyczące wieku urządzeń (w morskich farmach wiatrowych ubiegających się o przystąpienie do systemu wsparcia nie będą mogły być stosowane urządzenia służące do wytwarzania i przetwarzania energii elektrycznej, które zostały wyprodukowane wcześniej niż 72 miesiące przed dniem wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej z tych urządzeń, lub były wcześniej amortyzowane w rozumieniu przepisów o rachunkowości przez jakikolwiek podmiot). Zapobiegnie to wprowadzaniu na rynek polski urządzeń używanych, przestarzałych, zużytych, a jednocześnie przyczyni się do stosowania przez wytwórców możliwie najnowszych technologii. Jednocześnie, z uwagi na pojawiające się wątpliwości, wprowadzono definicję urządzeń służących do przetwarzania
i wytwarzania energii elektrycznej, wskazując, że chodzi o kompletne urządzenia (a nie ich poszczególne części).

  • Rozdział 3 – Zasady składania wniosków o wydanie decyzji o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda dla wytwórców energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej, art. 13 – 19

Rozdział 3 reguluje zasady składania wniosków o wydanie przez Prezesa URE decyzji przyznającej prawo do pokrycia ujemnego salda w pierwszej fazie systemu wsparcia.

  1. Art. 13 – 15 – udzielenie prawa do pokrycia ujemnego salda

W art. 13 wskazano zawartość wniosku o udzielenie prawa do pokrycia ujemnego salda
w pierwszej fazie systemu wsparcia. Wniosek ten zawiera:

  • imię i nazwisko oraz adres zamieszkania (w przypadku osób fizycznych) albo nazwę
    i adres siedziby wytwórcy (w przypadku pozostałych jednostek organizacyjnych);
  • moc zainstalowaną elektryczną morskiej farmy wiatrowej, nie większą jednak niż moc zainstalowana elektryczna wynikająca z pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej;
  • lokalizację morskiej farmy wiatrowej i miejsce lub miejsca przyłączenia, określone
    w umowie o przyłączenie;
  • zobowiązanie się wytwórcy do wytworzenia i wprowadzenia do sieci po raz pierwszy energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej lub jej części po uzyskaniu koncesji, w terminie 7 lat od dnia otrzymania decyzji Komisji Europejskiej akceptującej pomoc publiczną dla danej morskiej farmy wiatrowej;
  • oświadczenie o spełnieniu wymagań w zakresie wieku urządzeń, jakie będą stosowane do wytwarzania i przetwarzania energii elektrycznej w danej morskiej farmie wiatrowej oraz o zorganizowaniu przez wytwórcę obowiązkowego dialogu z potencjalnymi dostawcami towarów i usług;
  • wskazanie szacunkowej ilości energii elektrycznej w podziale na kolejne następujące po sobie lata kalendarzowe, wyrażonej w MWh, jaką wytwórca planuje wytworzyć i wprowadzić do sieci w celu uzyskania pokrycia ujemnego salda;
  • podpis wytwórcy lub osoby upoważnionej do jego reprezentowania, z załączeniem oryginału lub uwierzytelnionej kopii dokumentu poświadczającego umocowanie takiej osoby do działania w imieniu wytwórcy.

Do wniosku wytwórca będzie zobowiązany dołączyć oryginały lub poświadczone kopie:

  • umowy o przyłączenie morskiej farmy wiatrowej do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej;
  • ostatecznej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla danej morskiej farmy wiatrowej;
  • prawomocnego pozwolenia na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej;
  • harmonogramu rzeczowo-finansowego realizacji budowy morskiej farmy wiatrowej, zapewniającego wytworzenie i wprowadzenie do sieci energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej w terminie 7 lat od dnia otrzymania decyzji Komisji Europejskiej akceptującej pomoc publiczną dla danej morskiej farmy wiatrowej;
  • planu udziału materiałów i usług lokalnych (w odniesieniu do którego zobowiązano wytwórcę do wskazania, które z informacji stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, oraz załączenia również wersji planu niezawierającej informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Konieczność przedstawienia tych dokumentów zagwarantuje, że w pierwszej fazie systemu wsparcia wezmą udział tylko najbardziej zaawansowane projekty morskich farm wiatrowych.

Wskazano również na obowiązek wpłacenia przez wytwórcę kaucji w wysokości 60 zł/kW mocy zainstalowanej na rachunek bankowy wskazany przez Prezesa URE lub ustanowienia gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej w tej wysokości. Obowiązek dokonania zabezpieczenia w takiej wysokości zapewni z jednej strony, że do systemu przystąpią tylko podmioty mające zamiar faktycznego zrealizowania inwestycji, a z drugiej strony zmotywuje wytwórców do terminowego oddania instalacji do użytkowania i rozpoczęcia produkcji energii elektrycznej (ponieważ w przeciwnym wypadku Prezes URE ma prawo do zrealizowania zabezpieczenia). W artykule 13 określono również zasady uzupełniania wniosków i wyłączono możliwość udziału organizacji społecznych w postępowaniu.

Art. 14 nakłada na Prezesa URE obowiązek ustalenia regulaminu składania wniosków
o wydanie decyzji o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda, co powinno przyczynić się do większej przejrzystości proceduralnej dla inwestorów, eliminując tym samym zbędne ryzyka i niepewność.

Art. 15 określa tryb wydawania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzji
o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda, zawartość decyzji, obowiązki informacyjne Prezesa URE związane z wydaniem decyzji oraz podstawy odmowy wydania tej decyzji. Reguluje także postępowanie Prezesa URE i wytwórcy w sytuacji, gdy na skutek wydania decyzji uwzględniającej wniosek wytwórcy doszłoby do przekroczenia dopuszczalnej na podstawie ustawy łącznej mocy zainstalowanej morskich farm wiatrowych uczestniczących
w I fazie systemu wsparcia.

  • Art. 16 – 18 – zasady korekty decyzji o przyznaniu wytwórcy prawa do pokrycia ujemnego salda dla energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej

W art. 16 wskazano na możliwość wystąpienia przez wytwórcę do Prezesa URE z wnioskiem o obniżenie ceny wskazanej w decyzji już po jej wydaniu (co do zasady jest to bowiem cena wynikająca bezpośrednio z rozporządzenia). Udzielnie pomocy publicznej na zasadach określonych w Rozdziale 3 będzie wymagało przeprowadzenia postępowania notyfikacyjnego i uzyskania decyzji Komisji Europejskiej w odniesieniu do każdego projektu. Rozwiązanie przewidziane w art. 16 ma na celu zapewnienie możliwości dostosowania wielkości wsparcia, jeżeli w toku postępowania notyfikacyjnego Komisja Europejska stwierdzi taką konieczność.

W art. 17 określono, iż na wniosek wytwórcy złożony w terminie 24 miesięcy od dnia wydania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę morskiej farmy wiatrowej, Prezes URE zmienia decyzję o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda, poprzez obniżenie mocy zainstalowanej, wskazanej przez wytwórcę, przy czym obniżenie mocy zainstalowanej morskiej farmy wiatrowej nie może łącznie przekroczyć 25% wartości pierwotnie wskazanej mocy zainstalowanej. Powyższe ma na celu umożliwienie dostosowania projektu inwestycyjnego do zachodzących w jego trakcie zmian, wynikających z obiektywnych przesłanek – np. badań dna morskiego, itp.

Art. 18 wskazuje na możliwość ubiegania się przez wytwórcę o wydłużenie siedmioletniego terminu na pierwsze wytworzenie energii elektrycznej w uzasadnionych przypadkach,
w szczególności z powodu niezawinionych przez wytwórcę opóźnień, spowodowanych wypadkami losowymi bądź nieterminowym załatwianiem spraw przez organy administracji lub operatora systemu przesyłowego. Określono również, że w przypadku złożenia wniosku, wytwórca ma obowiązek zaktualizowania harmonogramu rzeczowo-finansowego realizacji inwestycji, a także, że wydłużenie terminów następuje, o czas niezbędny do realizacji inwestycji (nie dłuższy niż czas opóźnień spowodowanych wyżej wskazanymi zdarzeniami
i ich skutkami).

  • Art. 19 – wysokość wsparcia

W art. 19 zawarto delegację ustawową do wydania przez ministra właściwego do spraw energii rozporządzenia określającego wysokość ceny będącej podstawą rozliczenia prawa do pokrycia ujemnego salda, przyznawanego w każdym z lat kalendarzowych do roku 2022. Określenie ceny w drodze rozporządzenia zapewnia elastyczność regulacji, natomiast wskazanie jej wartości w dłuższej perspektywie czasowej wzmacnia pewność otoczenia regulacyjnego wytwórców, biorących udział w pierwszej fazie systemu wsparcia. Art. 19 zawiera również wyliczenie elementów, które minister właściwy do spraw energii jest zobowiązany wziąć pod uwagę obliczając wskazaną cenę.

  • Rozdział 4. – zasady uczestnictwa w aukcji dla morskich farm wiatrowych, art. 20 – 29
  1. Art. 20 – 21 – dopuszczenie do udziału w aukcji

Art. 20 określa zasady prekwalifikacji morskich farm wiatrowych do aukcji. W tym zakresie, artykuł ten określa zawartość wniosku o wydanie zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji oraz listę załączników do wniosku. Są one analogiczne jak treść i załączniki do wniosku o wydanie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzji w I fazie systemu wsparcia, z tą różnicą, że dokumentem potwierdzającym możliwość przyłączenia morskiej farmy wiatrowej do sieci mogą być również wydane warunki przyłączenia.

W art. 21 wskazano termin do wydania przez Prezesa URE zaświadczenia, środki odwoławcze przysługujące wytwórcy w razie odmowy wydania zaświadczenia oraz termin ważności zaświadczenia, wynoszący 36 miesięcy, z zastrzeżeniem, że termin ten nie może być dłuższy niż termin ważności dokumentów, o których mowa w art. 20 ust. 5 pkt 1 i 3.

  • Art. 22 – określenie wysokości ceny referencyjnej

Art. 22 zawiera delegację dla ministra właściwego do spraw energii do wydania rozporządzenia określającego cenę referencyjną (maksymalną cenę w złotych za 1 MWh, jaka może być wskazana w ofertach złożonych w aukcji przez wytwórców energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych). Czynniki brane pod uwagę przez ministra przy określaniu wysokości tej ceny są analogiczne, jak stosowane w przypadku wydawania rozporządzenia określającego cenę w pierwszej fazie systemu wsparcia.

  • Art. 23 – określenie przedmiotu, harmonogramu oraz zakresu aukcji

W art. 23 określono przedmiot aukcji (prawo do pokrycia ujemnego salda dla energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej i wprowadzonej do sieci przez wytwórców, którzy uzyskali zaświadczenie o dopuszczeniu do aukcji). Kompetencje do ogłoszenia, organizacji i przeprowadzenia aukcji przyznano Prezesowi URE, ze względu na posiadane już przez niego w tym zakresie doświadczenie.

Projektowane przepisy zakładają przeprowadzenie aukcji w latach 2023, 2025 i 2027 oraz wskazują wartość maksymalnej łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej morskich farm wiatrowych, dla których może zostać przyznane prawo do pokrycia ujemnego salda w drodze aukcji w tych latach kalendarzowych, co zwiększa pewność otoczenia regulacyjnego po stronie wytwórców zamierzających wziąć udział w aukcji. W art. 23 wskazano również regułę, pozwalającą na przenoszenie niewykorzystanych w danym roku wartości mocy zainstalowanej na kolejny rok kalendarzowy. Wprowadzono też kompetencje Rady Ministrów do fakultatywnego wydawania rozporządzeń określających daty aukcji i wartość mocy zainstalowanej w kolejnych latach kalendarzowych (po roku 2028) – z uwagi na ustawowe określenie tych parametrów dla lat 2023-2027, opóźniono wejście w życie regulujących tę kwestię przepisów art. 23 do roku 2028 – oraz określono czynniki, którymi Rada Ministrów powinna kierować się przy wydawaniu rozporządzenia.

Wprowadzono również kompetencje dla Rady Ministrów do zmiany w drodze rozporządzenia określonych w art. 24 parametrów aukcji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

  • Art. 24 – 25 – aukcja

W art. 24 określono treść ogłoszenia o aukcji, publikowanego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nie później niż 6 miesięcy przed dniem rozpoczęcia aukcji. Wskazano również warunki udziału w aukcji (obowiązek posiadania ważnego zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji oraz ustanowionego zabezpieczenia, analogicznego jak w przypadku I fazy systemu wsparcia). Art. 24 wskazuje również, że aukcję przeprowadza się za pomocą internetowej platformy aukcyjnej, a aukcja może być rozstrzygnięta, jeśli złożono co najmniej trzy ważne oferty oraz określa kompetencję Prezesa URE do ustalenia regulaminu aukcji nie później niż 6 miesięcy przed dniem jej rozpoczęcia oraz treść tego regulaminu. Regulamin uzgadniany będzie przez Prezesa URE z ministrem właściwym do spraw energii i publikowany w Biuletynie Informacji Publicznej URE.

Art. 25 określa zasady składania ofert w aukcji – możliwość złożenia jedynie jednej oferty dla danej morskiej farmy wiatrowej, obowiązek złożenia jej za pomocą formularza na internetowej platformie aukcyjnej i opatrzenia oferty odpowiednimi podpisami i zakaz modyfikacji lub wycofania oferty na godzinę przed zamknięciem sesji aukcji.

W tym artykule określono również treść oferty – jest ona analogiczna do omówionej wyżej treści wniosku składanego przez wytwórców w pierwszej fazie systemu wsparcia. Zgodnie
z przyjętą w art. 25 regulacją, aukcja odbywa się w jednej sesji, a oferta każdego uczestnika jest niedostępna dla pozostałych uczestników, wiąże uczestnika i nie może zostać zmodyfikowana ani wycofana. Art. 25 określa także przypadki, w których oferta może być odrzucona – przekroczenie ceny referencyjnej przez cenę ofertową).

  • Art. 26 – zasady korekty oferty

W art. 26 określono, iż w terminie 24 miesięcy od dnia wydania ostatecznej decyzji
o pozwoleniu na budowę morskiej farmy wiatrowej, wytwórca może zaktualizować ofertę, poprzez złożenie Prezesowi URE oświadczenia o obniżeniu mocy zainstalowanej, o której mowa w art. 25 ust. 4 pkt 2, przy czym obniżenie mocy zainstalowanej morskiej farmy wiatrowej nie może łącznie przekroczyć 25% wartości pierwotnie wskazanej mocy zainstalowanej. Powyższe ma na celu umożliwienie dostosowania projektu inwestycyjnego do zachodzących w jego trakcie zmian, wynikających z obiektywnych przesłanek – np. badań dna morskiego, itp.

  • Art. 27 – 28 – rozstrzygnięcie aukcji

Zgodnie z art. 27, aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą cenę ofertową (pomniejszoną o kwotę podatku od towarów i usług, a jednocześnie których oferty łącznie nie przekroczyły 100% łącznej maksymalnej mocy zainstalowanej elektrycznej morskich farm wiatrowych określonej w ogłoszeniu o aukcji i 90% łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej morskich farm wiatrowych objętej wszystkimi ofertami. Takie rozwiązanie pozwala na zapewnienie najniższego kosztu energii elektrycznej z produkowanej w morskich farmach wiatrowych, przy jednoczesnym utrzymaniu konkurencyjności aukcji nawet wtedy, kiedy łączna moc zainstalowana wygranych morskich farm wiatrowych nie przekroczy całkowitej mocy zainstalowanej możliwej do zakontraktowania w aukcji.

W przypadku, gdy pozostała moc zainstalowana elektryczna objęta aukcją jest mniejsza od mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej wskazanej w ofercie następnego według kolejności uczestnika aukcji, przewidziano możliwość zmiany oferty przez tego uczestnika poprzez obniżenie mocy zainstalowanej, w stosunku do której ubiega się on
o wsparcie.

W przypadku zaoferowania tej samej ceny przez kilku uczestników, o wygranej zadecyduje kolejność złożonych ofert.

Art. 28 określa obowiązki informacyjne Prezesa URE, odnoszące się do przeprowadzonej aukcji, a także wskazuje przypadki, w których aukcja może zostać unieważniona (odrzucenie wszystkich ofert lub brak możliwości przeprowadzenia aukcji z przyczyn technicznych).

  • Art. 29 – aktualizacja terminu pierwszego wytworzenia

W art. 29 przewidziano analogiczną do przyjętej dla I fazy systemu wsparcia możliwość ubiegania się przez wytwórcę o wydłużenie terminu na wytworzenie i wprowadzenie do sieci energii elektrycznej po raz pierwszy.

  • Rozdział 5 – zasady rozliczeń ujemnego salda, art. 30 – 33

Art. 30 precyzuje zasady pokrycia ujemnego salda. W pierwszej kolejności, określono że prawo do pokrycia ujemnego salda przysługuje w opisanym wyżej maksymalnym okresie wsparcia. Przez wzgląd na skalę projektów morskich farm wiatrowych i trudności, jakie napotyka ich realizacja z uwagi na skomplikowanie procesu inwestycyjnego, nie wytworzenie energii elektrycznej w terminie, do którego dotrzymania zobowiązał się wytwórca, nie powoduje całkowitej utraty wsparcia, a jedynie utratę wsparcia w odniesieniu do ilości energii elektrycznej odpowiadającej nieoddanej do użytkowania mocy zainstalowanej.

Ponadto, przepisy tego artykułu określają regułę waloryzacji cen, umożliwiającą coroczną waloryzację średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem
z poprzedniego roku kalendarzowego. Określono również obowiązki wytwórców, operatorów sieci, i podmiotu prowadzącego giełdę towarową, związane z rozliczaniem ujemnego salda, analogiczne do tych obowiązujących w aukcyjnym systemie wsparcia regulowanym w ustawie OZE.

Zaadresowano również problem niezawinionego przez wytwórcę braku możliwości wytwarzania energii elektrycznej na skutek ograniczeń sieciowych wynikających z poleceń ruchowych operatora systemu przesyłowego – przyjęto, że  w takim przypadku cena (indeks) odniesienia będzie równa 0 zł.

Przepis art. 31 uniemożliwia wytwórcom korzystanie z systemu wsparcia przed dniem uznania wsparcia za dopuszczalne przez Komisję Europejską. Ponadto wprowadzono obowiązek Prezesa UOKiK w zakresie informowania o wydaniu przez Komisję Europejską o zgodności z rynkiem wewnętrznym pomocy publicznej, udzielonej wytwórcy w drodze decyzji w I fazie systemu wsparcia.

W art. 32 wprowadzono rozwiązanie tożsame z funkcjonującym w aukcyjnym systemie wsparcia OZE, zapobiegające generowaniu energii elektrycznej w godzinach, w których na rynku występują ceny ujemne (dla energii elektrycznej generowanej w godzinach dostawy, dla których godzinowa cena energii elektrycznej była niższa niż 0 złotych za 1 MWh nie będzie przyznawane). Przepisy art. 32 zawierają również analogiczne do zawartych w ustawie OZE regulacje dotyczące rozliczania dodatniego salda oraz ograniczenie możliwości rozliczenia energii elektrycznej, poprzez określenie, że podstawy do wyliczenia nie stanowi energia, która w normalnych warunkach, pracując z mocą zainstalowaną, w ujęciu godzinowym
i miesięcznym, nie mogłaby być wyprodukowana w morskiej farmie wiatrowej.

Odmiennością na tle zasad stosowanych w odniesieniu do pozostałych technologii OZE jest również możliwość wyboru pomiędzy sprzedażą całości energii elektrycznej na giełdzie towarowej i zastosowaniem przy obliczaniu ujemnego salda uzyskanej realnie ceny,
a sprzedażą energii poza giełdą i zastosowaniem odpowiedniego dla morskich farm wiatrowych indeksu giełdowego.

W art. 33 wskazano na zbywalny charakter prawa do pokrycia ujemnego salda oraz możliwość żądania przez wytwórcę potwierdzenia tego prawa na piśmie przez zarządcę rozliczeń.

  • Rozdział 6 – plan udziału materiałów i usług lokalnych, art. 34 – 37

Rozdział 6 określa zasady sporządzania i sprawozdawczości, dotyczącej planu udziału materiałów i usług lokalnych. Plan ten, wraz z obowiązkiem przeprowadzenia przed przystąpieniem do systemu wsparcia dialogu technicznego z potencjalnymi dostawcami materiałów i usług wykorzystywanych w toku budowy i eksploatacji morskiej farmy wiatrowej, to elementy stymulujące rozwój krajowego sektora usług związanych z morską energetyką wiatrową.

Plan, poza danymi identyfikującymi wytwórcę i grupę kapitałową, do której należy, zawiera:

  • harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji budowy morskiej farmy wiatrowej;
  • nazwę, lokalizację i moc zainstalowaną elektryczną morskiej farmy wiatrowej, której dotyczy plan;
  • planowany dzień pierwszego wprowadzenia energii elektrycznej wytworzonej
    z morskiej farmy wiatrowej, której dotyczy plan, do sieci operatora;
  • opis działań, jakie zamierza podjąć wytwórca lub przedsiębiorcy należący do grupy kapitałowej, do której należy wytwórca, w celu zapewnienia konkurencyjności pomiędzy dostawcami materiałów i usług wykorzystywanych na potrzeby budowy lub eksploatacji morskiej farmy wiatrowej;
  • opis udziału nakładów inwestycyjnych, których poniesienie przez wytwórcę lub przedsiębiorców należących do grupy kapitałowej, do której należy wytwórca, jest przewidywane na rzecz podmiotów posiadających siedzibę lub oddział na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w łącznych nakładach na budowę lub eksploatację morskiej farmy wiatrowej;
  • opis przewidywanych inicjatyw dotyczących badania i rozwoju oraz innowacyjności związanych z realizacją inwestycji w zakresie morskiej farmy wiatrowej;
  • opis działań, jakie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zamierza podjąć wytwórca lub przedsiębiorcy należący do grupy kapitałowej, do której należy wytwórca lub dostawcy materiałów i usług wykorzystywanych na potrzeby budowy lub eksploatacji morskiej farmy wiatrowej, w celu rozwoju zasobów ludzkich w zakresie kompetencji i podnoszenia kwalifikacji zawodowych potrzebnych do budowy lub eksploatacji morskiej farmy wiatrowej;
  • opis i szacunkową liczbę miejsc pracy, jakie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zamierza utworzyć wytwórca lub przedsiębiorcy należący do grupy kapitałowej, do której należy wytwórca w związku z budową lub eksploatacją morskiej farmy wiatrowej;
  • opis i szacunkową liczbę miejsc pracy, jakie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zamierzają utworzyć dostawcy materiałów i usług wykorzystywanych na potrzeby budowy lub eksploatacji morskiej farmy wiatrowej;
  • informację o przeprowadzeniu dialogu z potencjalnymi dostawcami materiałów i usług.

Plan powinien składać się z części dotyczącej fazy budowlanej i części dotyczącej fazy eksploatacyjnej. Publikacja planu i sprawozdań z jego realizacji odbywa się z zachowaniem tajemnicy przedsiębiorstwa.

Dla większej przejrzystości procesu inwestycyjnego oraz dla zapewnienia szerokiej informacji na temat planów inwestycyjnych zobligowano Prezesa URE do publikacji planów
(z uwzględnieniem elementów planu stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa). Powyższe działanie, w opinii wnioskodawcy przyczyni się do rozwoju sektora przemysłowego dostarczającego urządzenia oraz usługi na rzecz morskich farm wiatrowych dzięki zapewnieniu rynkowi kluczowych informacji z odpowiednim wyprzedzeniem.

  • Rozdział 7 – zasady przyłączania do sieci, art. 38 – 45

Z uwagi na skomplikowany charakter procesu inwestycyjnego oraz wymagania techniczne konieczne dla prawidłowej realizacji przepisów niniejszej ustawy, w wybranych aspektach wprowadzono regulacje szczególne (art. 38-44) w stosunku do ogólnych zasad przyłączania instalacji do sieci (art. 45).

W art. 38 wskazano obowiązki wytwórcy w zakresie wyposażenia morskiej farmy wiatrowej w urządzenia i systemy pomiarowo-rozliczeniowe.

Art. 39 określa, skutki niedostarczenia przez wytwórcę energii elektrycznej po raz pierwszy w określonym przez umowę o przyłączenie terminie.

W art. 40 i 43 określono skutki przyznania prawa do pokrycia ujemnego salda w odniesieniu do terminów dostarczenia po raz pierwszy energii elektrycznej, wskazanych w umowie (terminy nie mogą upłynąć szybciej, niż ustawowy termin na dostarczenie energii elektrycznej po raz pierwszy).

W art. 42 określono z kolei, że termin ważności warunków przyłączenia dla instalacji, która wygrała aukcję, nie może upływać wcześniej niż 12 miesięcy od dnia rozstrzygnięcia aukcji, a w razie, gdyby sytuacja taka miała nastąpić, ulega odpowiedniemu przedłużeniu.

Art. 41 przyznaje wytwórcy, który nie uzyskał decyzji o przyznaniu prawa do pokrycia ujemnego salda z powodu wyczerpania puli pomocy dla mocy zainstalowanej w pierwszej fazie systemu wsparcia i który zamierza wziąć udział w aukcji, prawo do zawnioskowania do operatora o zmianę umowy o przyłączenie, poprzez zastrzeżenie warunku zawieszającego, polegającego na wybraniu jego oferty w aukcji nie później niż do dnia 31 marca 2023 oraz określeniu w tej umowie nowego terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej wynoszącego 7 lat od dnia od dnia zamknięcia sesji aukcji.

Art. 44 wskazuje skutki zawarcia pomiędzy operatorem systemu przesyłowego, a wytwórcą umowy sprzedaży części instalacji morskiej farmy wiatrowej, służącej do wyprowadzenia mocy.

  • Rozdział 8 – obowiązki wytwórcy energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej, art. 46 – 55

W art. 46 wskazano obowiązek wytwórcy uzyskania zgody na przeniesienie własności morskiej farmy wiatrowej na inny podmiot oraz tryb wydawania tej zgody.

Art. 47-50 określają uprawnienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do kontrolowania zgodności ze stanem faktycznym przekazanych informacji i złożonych przez wytwórcę oświadczeń oraz prawidłowości obliczenia ceny skorygowanej. W art. 51 wskazano skutki wykrycia przez Prezesa URE nieprawidłowości (wydanie postanowienia o braku możliwości zakwalifikowania kwestionowanej ilości energii elektrycznej jako energii elektrycznej wytworzonej w morskiej farmie wiatrowej lub decyzji o obowiązku zwrotu operatorowi rozliczeń energii odnawialnej, całości lub części pomocy publicznej, określając kwotę pomocy wraz z odsetkami, która podlega zwrotowi do operatora rozliczeń energii odnawialnej, lub decyzji ustalającej prawidłową cenę skorygowaną i obowiązek zwrotu wraz z odsetkami kwoty nienależnie pobranej pomocy publicznej).

W art. 52 określono termin na przekazanie przez Prezesa URE informacji o wyżej wskazanych postanowieniach lub decyzjach operatorowi rozliczeń.

Przepis art. 53 zawiera natomiast odwołanie do stosowania w pozostałym zakresie przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców, która jest podstawowym aktem regulującym zasady kontrolowania przedsiębiorców.

Art. 54 nakłada na wytwórców, którzy uzyskali prawo do pokrycia ujemnego salda, szereg obowiązków informacyjnych, mających na celu umożliwienie bieżącej weryfikacji stanu zaawansowania inwestycji oraz wypełnienia zaciągniętych zobowiązań.

Art. 55 określa zasady zwrotu lub realizacji złożonego przez wytwórcę zabezpieczenia – należy zauważyć, że przewidziano możliwość częściowej realizacji zabezpieczenia.

  • Rozdział 9 – postępowanie administracyjne dla realizacji inwestycji w zakresie morskich farm wiatrowych i rozdział 10 – inwestycje w zakresie sieci przesyłowych lub instalacji służącej do wyprowadzenia mocy z morskiej farmy wiatrowej, art. 56 – 60

W art. 56-57 uregulowano zasady prowadzenia postępowań przed Prezesem URE oraz doprecyzowano, że Prezes URE jest na gruncie niniejszej ustawy podmiotem udzielającym pomocy publicznej.

W rozdziale 9 wprowadzono ponadto usprawnienia w zakresie procedur administracyjnych, prowadzonych w celu uzyskania przez wytwórcę decyzji podstawowych dla realizacji budowy morskiej farmy wiatrowej:

  • decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
  • zgody wodnoprawnej;
  • pozwolenia na budowę;
  • pozwolenia na użytkowanie,

a także zasady składania i rozpatrywania środków odwoławczych w odniesieniu do tych decyzji, zmierzające do umożliwienia jak najszybszego wykonania ich przez wytwórcę oraz skrócenia czasu uzyskania przez te decyzje przymiotu ostateczności i prawomocności.

Rozdział 10 określa, że zadanie inwestycyjne w zakresie sieci przesyłowych lub instalacji służącej do wyprowadzenia mocy z morskiej farmy wiatrowej, wraz z wykonaniem niezbędnych robót budowlanych, jest strategiczną inwestycją w zakresie sieci przesyłowych,
w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Stosowanie do wymienionych zamierzeń inwestycyjnych przepisów tzw. specustawy przesyłowej znacznie usprawni ich realizację.

  1. Rozdział 11 – podatek od morskich farm wiatrowych, art. 62 – 69

Morskie farmy wiatrowe nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości (którego uiszczanie jest obowiązkowe w przypadku technologii OZE rozwijanych na lądzie). Z tego względu, zasadne jest nałożenie na wytwórców wytwarzających energię elektryczną z energii wiatru na morzu odrębnego podatku (art. 62-68). Podstawą opodatkowania będzie moc zainstalowana danej morskiej farmy wiatrowej, wskazana w koncesji. Stawka opodatkowania wyrażona jest jako iloczyn mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej wyrażonej w MW oraz kwoty 23 000 zł. Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany wytwórca uzyskał koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej.

Zgodnie z art. 69, Prezes URE ma obowiązek poinformowania ministra właściwego do spraw finansów publicznych o wydaniu koncesji na wytwarzanie w morskiej farmie wiatrowej oraz jej zmianie w zakresie mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej w terminie 14 dni od dnia wydania decyzji o wydaniu koncesji lub jej zmianie.

  1. Rozdział 12 – udzielanie zamówień na realizację inwestycji w zakresie morskich farm wiatrowych, art. 70

W rozdziale 12 (art. 70) przewidziano możliwość realizacji zamówień udzielanych w związku z przygotowaniem, realizacją i finansowaniem budowy morskiej farmy wiatrowej poza reżimem ustawy – Prawo zamówień publicznych, jeżeli wymagał tego będzie istotny interes bezpieczeństwa państwa.

  1. Rozdział 13 – Budowa, eksploatacja i likwidacja morskich farm wiatrowych, art. 71 – 77

Rozdział 13 (art. 71-77) dotyczy wymagań w zakresie budowy i eksploatacji jakie morska farma wiatrowa powinna spełniać oraz kwestie związane z ich likwidacją. Wymagania te zostaną określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, z uwzględnieniem wytycznych wskazanych w ustawie – z uwagi na charakter regulacji wskazano, iż minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi wymagania po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego (art. 73). Alternatywnie, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej uzna za obowiązujące przepisy techniczne w tym zakresie wydawane przez uznaną organizację spełniająca wymogi określone w art. 72.

Celem wprowadzenia art. 74 jest rozwianie pojawiających się wątpliwości co do tego, czy badania geologiczno – inżynierskie sporządzać należy w odniesieniu do każdej z turbin składających się na daną morska farmę wiatrową.

W art. 75 doprecyzowano, że zmiana rozmieszczenia morskich turbin wiatrowych w ramach lokalizacji określonej za pomocą współrzędnych geocentrycznych geodezyjnych, o których mowa w art. 23 ust. 5 ustawy o obszarach morskich, nie będzie stanowić istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę.

Z kolei art. 76 wprowadza nowy termin uiszczenia części opłaty za wydane pozwolenie na wznoszenie sztucznych wysp i urządzeń.

W art. 77 wskazano, iż wymóg sporządzenia projektu robót geologicznych, nie dotyczy prac geologicznych z zastosowaniem metod geofizycznych w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej o charakterze wstępnym, których wyłącznym celem jest określenie modelu geologicznego gruntu zamierzonego przedsięwzięcia, co ma ułatwić proces inwestycyjny poprzez eliminację barier administracyjnych.

  1. Rozdział 14 – Kary pieniężne, art. 78 – 84

Rozdział 14 (art. 78 – 84) określa czyny, których popełnienie zagrożone jest karą pieniężną, wysokość kar, zasady ich nakładania oraz obowiązki informacyjne Prezesa URE związane z wymierzonymi karami.

  1. Rozdział 15 – Zmiany w przepisach obowiązujących, art. 85 – 96

Dla uniknięcia wątpliwości, w art. 85 niniejszej ustawy wprowadzono do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wyraźne wyłączenie jej stosowania do morskich wód wewnętrznych i wyłącznej strefy ekonomicznej.

W art. 86 zmieniono ustawę o obszarach morskich w zakresie właściwości organu wydającego pozwolenie na układanie kabli lub rurociągów na obszarach morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego wchodzących w skład morskiej farmy wiatrowej (wskazano, że jest nim minister właściwy do spraw gospodarki morskiej). Dodatkowo wskazano przypadki, w których minister właściwy do spraw gospodarki morskiej zmienia lub może zmienić pozwolenie na wznoszenie sztucznych wysp. Ujednolicono ponadto nazewnictwo morskich farm wiatrowych (wcześniej – elektrowni wiatrowych).

W art. 87 dokonuje się zmiany ustawy – Prawo budowlane, w zakresie uzupełnienia definicji budowli o morską turbinę wiatrową.

W ustawie – Prawo energetyczne, zmienianej w art. 88, konieczne było uwzględnienie, że obszar funkcjonowania operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego obejmuje również wyłączną strefę ekonomiczną.

Artykułem 89 wprowadzono zmianę do ustawy o gospodarce nieruchomościami, precyzującą, że inwestycja w zakresie morskiej farmy wiatrowej jest inwestycją celu publicznego w rozumieniu tej ustawy.

Pojawiła się również potrzeba wprowadzenia zmiany w art. 63 § 2 Ordynacji podatkowej, z uwagi na rozszerzenie katalogu przypadków, w których nie stosuje się zasady zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatków (art. 90).

W art. 91 wprowadzono zmianę do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, wskazującą, że również w przypadku transakcji związanych z budową morskiej farmy wiatrowej ustawa ta nie znajduje zastosowania.

Art. 92 wprowadza zmianę do ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, polegającą na włączeniu morskich farm wiatrowych do katalogu inwestycji, dla których nie jest konieczne przedstawianie wraz z wnioskiem o wydanie decyzji środowiskowej wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informacji o jego braku.

W art. 93 wprowadzono zmiany w zakresie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, dotyczące obowiązku zgłoszenia projektu robót geologicznych oraz dodatków do projektu robót geologicznych ministrowi właściwemu do spraw środowiska.

Art. 94 dodaje nowy rozdział 5a do ustawy o bezpieczeństwie morskim, dotyczący bezpieczeństwa eksploatacji morskich farm wiatrowych.

W związku z wyłączeniem morskich farm wiatrowych z dotychczasowego mechanizmu wsparcia odnawialnych źródeł energii, pojawiła się potrzeba usunięcia odniesień do instalacji wykorzystujących energię wiatru na morzu do wytwarzania energii elektrycznej. Z drugiej strony, w związku z określeniem prawa do pokrycia ujemnego salda dla morskich farm wiatrowych w niniejszej, odrębnej ustawie, pojawiła się potrzeba wprowadzenia odwołań do niej w przepisach dotyczących opłaty OZE (art. 95).

W zakresie ustawy o rynku mocy, pojawiła się potrzeba dodania mechanizmu wsparcia dla morskich farm wiatrowych do katalogu systemów wsparcia wyłączających możliwość uczestnictwa w rynku mocy (art. 96).

  1. Rozdział 16 – Przepisy przejściowe i końcowe, art. 97 – 102

Przepis art. 97 uniemożliwia wytwórcom korzystanie z systemu wsparcia przed dniem uznania wsparcia za dopuszczalne przez Komisję Europejską. Art. 98 reguluje status prawny pozwoleń na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich dla przedsięwzięć zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej dotyczących morskich farm wiatrowych, wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 99 określa termin wydania po raz pierwszy przez ministra właściwego do spraw energii aktów wykonawczych, o których mowa w art. 19 ust. 1 i 22 ust. 1 ustawy.

W art. 100 i 101 określony został maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na wykonywanie zadań przez odpowiednio Prezesa URE oraz ministra właściwego do spraw energii, wynikających z niniejszej ustawy.

Art. 102 określa termin wejścia przepisów ustawy w życie. Termin wejścia w życie art. 23 ust. 7 i 8, zawierających upoważnienie ustawowe Rady Ministrów do wydania rozporządzeń w sprawie daty aukcji oraz limitu mocy zainstalowanej w aukcjach, odsunięto do dnia 1 stycznia 2028 r. z uwagi na to, że dla lat kalendarzowych 2023, 2025 i 2027 parametry te określone zostały ustawowo.

  • Wejście projektowanego aktu w życie

Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 23 ust. 7 i 8, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2028 r.

  • Wpływ projektowanej ustawy na działalność mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców

Z uwagi na przedmiot regulacji, ustawa będzie w mniejszym stopniu wpływać na nikroprzedsiębiorców, a w większym na działalność małych i średnich przedsiębiorców. Przewidywany wpływ został opisany w Ocenie Skutków Regulacji.

  • Obowiązek notyfikacji

Projektowana ustawa nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039, z późn. zm.).

Projektowana regulacja będzie wymagała notyfikacji Komisji Europejskiej w trybie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 362, z późn. zm.), którą przygotuje i przeprowadzi minister właściwy do spraw energii. Projekt ustawy nie wymaga przedłożenia instytucjom i organom Unii Europejskiej oraz Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania konsultacji lub uzgodnienia.

Projekt ustawy jest zgodny z przepisami Unii Europejskiej.

  • Publikacja projektu

Projekt przedmiotowej regulacji z chwilą przekazania do uzgodnień międzyresortowych zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 o działalności lobbingowej w procesie stosowania prawa oraz § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów.

Tagged under

Nie znaleziono powiązanych artykułów.

Warsaw

Banner 468 x 60 px