Na posiedzeniu w dniu 9 września 2021 r. Senat rozpatrzył ustawę o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw i uchwalił do niej 6 poprawek.
Dokonując oceny ustawy pod względem konstytucyjnym, Senat uznał za zasadne przyjęcie poprawki nr 4 likwidującej przepis, który spośród podmiotów prowadzących działalność polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej, w tym z instalacji odnawialnych źródeł energii, w sposób nieuzasadniony stawia w uprzywilejowanej sytuacji określoną grupę spółek kapitałowych – spółek kapitałowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw aktywów państwowych oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych. Senat uznał, że przepis uprawniający tę grupę spółek kapitałowych do bezprzetargowego dzierżawienia nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa:
1) narusza określony w art. 22 Konstytucji zakaz ograniczenia wolności działalności gospodarczej, ponieważ nie znajduje on uzasadnienia w ważnym interesie publicznym, niezbędnym w świetle wskazanego przepisu Konstytucji do ograniczenia tej wolności;
2) narusza określone w art. 32 Konstytucji zasadę równości wobec prawa oraz zakaz dyskryminacji w życiu gospodarczym, ponieważ przewidując uprawnienie tylko dla określonej grupy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w postaci wytwarzania energii elektrycznej dyskryminuje jednocześnie pozostałą grupę podmiotów (podmiotów podobnych) prowadzących taki sam rodzaj działalności;
3) w związku z naruszeniem art. 22 i art. 32 Konstytucji narusza wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadę demokratycznego państwa prawnego, w tym zasadę racjonalności działań prawodawcy.
Ponadto, w ocenie Senatu proponowany przepis po pierwsze nie prowadzi do realizacji celów zadeklarowanych przez projektodawcę w uzasadnieniu do projektu ustawy, przeciwnie prowadzi do nieuzasadnianego zróżnicowania sytuacji prawnej podmiotów prowadzących ten sam rodzaj działalności (wytwarzanie energii elektrycznej). Po drugie może być kwalifikowany, jako niedozwolona pomoc publiczna dla uprawnionych w nim spółek kapitałowych.
Dokonując analizy ustawy pod względem legislacyjnym, Senat uznał za zasadne przyjęcie:
1) poprawek nr 1 i 2 – zapewniających posługiwanie się w proponowanych przepisach właściwymi określeniami odpowiednio „prosumenta energii odnawialnej” oraz „operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego”, kierując się wytyczną § 147 ust. 1 Zasad techniki prawodawczej, zgodnie z którą jeżeli w ustawie ustalono znaczenie danego określenia w drodze definicji, w obrębie tego aktu nie wolno posługiwać się tym samym określeniem w innym znaczeniu;
2) poprawek nr 3 i 5 – zapewniających zachowanie spójności proponowanych przepisów z przepisami zmienianej ustawy o odnawialnych źródłach energii w sposobie odwoływania się odpowiednio do „umowy o przyłączenie do sieci instalacji odnawialnego źródła energii” oraz „wytwórców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji”, kierując się wytyczną § 10 Zasad techniki prawodawczej, zgodnie z którą do oznaczania jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń;
3) poprawki nr 6 – likwidującej przepis zachowujący tymczasowo w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy o odnawialnych źródłach energii, kierując się wytycznymi określonymi w § 32 ust. 1 i 2 oraz § 33 ust. 1 Zasad techniki prawodawczej, zgodnie z którymi zachować w mocy można akt wykonawczy, który nie jest niezgodny z nową lub zmienianą ustawą pod warunkiem, że:
a) uchyla się ustawę, na podstawie której wydano akt wykonawczy, albo uchyla się przepis ustawy upoważniającej do wydania aktu wykonawczego,
b) zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego, zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści aktu wykonawczego.
