Sejm podczas 40. posiedzenia przeprowadzonego w dniach 28 i 29 października m.in. znowelizował przepisy Prawa o ruchu drogowym, mające na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach, przyjął ustawę łagodzącą skutki wzrostu cen gazu dla gospodarstw domowych oraz uchwalił zmiany w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. Celem uchwalonych przepisów jest poprawa bezpieczeństwa na drogach przez dotkliwsze karanie sprawców niebezpiecznych zachowań oraz wsparcie rodzin ofiar przestępstw drogowych. Przyjęte przepisy przewidują m.in. podwyższenie maksymalnej wysokości grzywny za wykroczenie w ruchu drogowym z obecnych 5 tys. do 30 tys. zł oraz zwiększenie wysokości grzywny nakładanej w postępowaniu mandatowym. Grzywna nie niższa niż 1500 zł będzie grozić m.in. za niezachowanie należytej ostrożności (i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym skutkującego naruszeniem czynności narządu ciała lub rozstrojem zdrowia) oraz nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, a za ponowne dopuszczenie się tych czynów w ciągu dwóch lat – sankcja będzie nie niższa niż dwukrotność tej kwoty. Usunięcie punktów karnych będzie możliwe pod warunkiem uregulowania mandatu, a z konta sprawcy wykroczenia będą one kasowane dopiero po dwóch latach. W trakcie prac legislacyjnych zdecydowano m.in. o obniżeniu kary za przekroczenie dozwolonej prędkości o ponad 30 km/h z 1,5 tys. zł do 800 zł, natomiast maksymalną grzywną do 30 tys. zł będzie karane niewskazanie osoby, której powierzono pojazd do kierowania, gdy popełnione zostało wykroczenie.
Nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne jest odpowiedzią na postępujący wzrost cen paliw gazowych na rynku europejskim. Ma ona na celu, zgodnie z uzasadnieniem projektu, zabezpieczenie odbiorców gazu, szczególnie gospodarstw domowych, poprzez zminimalizowanie podwyżek cen przy jednoczesnym zapewnieniu przedsiębiorstwom zaopatrującym gospodarstwa domowe w to paliwo, możliwości odzyskania kosztów w dłuższym horyzoncie czasowym. Przyjęte zmiany zapobiegną ryzyku drastycznych podwyżek cen gazu, dzięki umożliwieniu dostawcom rozłożenia ich na okres trzech lat.
Celem ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw jest m.in. doprecyzowanie zasad ustanawiania stref czystego transportu. Ich tworzenie będzie możliwe na terenach wszystkich gmin, niezależnie od liczby mieszkańców. Wprowadzone zostaną też ułatwienia w planowaniu i projektowaniu punktów ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach wielorodzinnych. Możliwe będzie także udzielanie wsparcia finansowego przedsiębiorcom, w przypadku gdy nie kupują oni pojazdu elektrycznego, a korzystają z leasingu. Nowelizacja wprowadza ponadto przepisy dotyczące mającej wkrótce powstawać infrastruktury tankowania wodoru.
Ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw ma przyczynić się do osiągnięcia krajowego celu udziału energii ze źródeł odnawialnych (OZE) w końcowym zużyciu energii brutto przez wsparcie wykorzystania OZE w formule rozproszonej i obywatelskiej. W tym celu ustawa wprowadza dwie kategorie prosumentów energii odnawialnej (tj. odbiorców energii będących jednocześni jej producentami): prosumenta zbiorowego oraz prosumenta wirtualnego. Prosumentem zbiorowym będą np. użytkownicy lokali w budynkach wielorodzinnych, zaś koncepcja prosumenta wirtualnego umożliwi przypisanie określonej części produkcji z oddalonej instalacji OZE do danego punktu poboru energii. Przyjęte przepisy wprowadzają także od 1 kwietnia 2022 r. nowy system rozliczania prosumentów, zgodnie z którym nadwyżki energii wyprodukowane w takich instalacjach będą oni sprzedawać do sieci, a za pobraną z sieci energię będą płacić tak samo jak pozostali odbiorcy prądu.
Przepisy ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników nakładają na gminy obowiązek wyznaczenia miejsc, w których rolnicy bez opłaty targowej będą mogli sprzedawać wytworzone we własnym gospodarstwie rolnym artykuły rolne lub spożywcze bądź przedmioty rękodzieła artystycznego. Miejsca handlu będą wyznaczane w punktach o dogodnej komunikacji, położonych w pobliżu centrum gminy bądź obok miejsc atrakcyjnych turystycznie. Ustawa jest częścią programu „Polski ład” adresowaną do rolników.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym wprowadza indeksację stawek akcyzy na używki od 1 stycznia 2022 r. oraz wyznacza ścieżki dojścia do stawek docelowych na napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe i wyroby nowatorskie na lata 2023–2027. Celem przyjętych rozwiązań, zgodnie z uzasadnieniem przestawionym przez Radę Ministrów, jest realizowanie zadań polityki prozdrowotnej rządu przez ograniczanie dostępności cenowej napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych oraz niwelowanie skutków inflacji, z powodu której ceny używek obniżałyby się relatywnie w stosunku do cen innych wyrobów konsumpcyjnych. Uchwalone przepisy przewidują, że od 1 stycznia 2022 r. o 10 proc. wzrosną stawki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie, minimalna stawka akcyzy na papierosy zostanie podniesiona z obecnych 100 proc. do 105 proc. całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów, wprowadzona zostanie stawka minimalna akcyzy na tytoń do palenia (w wysokości 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy), a stawka akcyzy na wyroby nowatorskie zostanie podwyższona poprzez podniesienie stawki kwotowej o 100 proc. W latach 2023-2027 akcyza na napoje alkoholowe co roku będzie rosła o 5 proc., a stawka kwotowa na wyroby tytoniowe – o 10 proc.
Rozwiązania przyjęte w ustawie o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki skierowane są przede wszystkim do osób, które nabyły uprawnienia do takiego świadczenia między 1989 a 1998 rokiem. Ustawa przyznaje tym osobom, w przypadku gdy otrzymywana emerytura jest niższa od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, świadczenie wyrównawcze.
Celem nowelizacji ustawy o systemie instytucji rozwoju jest dostosowanie jej przepisów do zasad prowadzenia rachunkowości oraz istniejącej praktyki. Nowelizacja wyodrębnia fundusz specjalny dla każdego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego w związku ze skutkami COVID-19, powierzonego Polskiemu Funduszowi Rozwoju do realizacji przez Radę Ministrów.
Sejm uchwalił także ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Wprowadzone przepisy między innymi w sposób kompleksowy uzupełniają przepisy dotyczące rozliczeń świadczeń przyznanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na rzecz ochrony miejsc pracy w ramach pomocy państwa w związku z epidemią COVID-19.
Nowelizacja ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, której projekt został wniesiony z inicjatywy Senatu, jest realizacją petycji i ma na celu przeniesienie katalogu zwierząt oraz przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji z poziomu rozporządzenia na poziom ustawowy.
I czytania
Sejm przeprowadził pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach oraz niektórych innych ustaw. Projekt wprowadza do obowiązujących przepisów katalog zachowań zabronionych w trakcie zgromadzenia oraz katalog zagadnień, których zgromadzenie nie może dotyczyć. Celem nadrzędnym przedstawionego projektu jest, zgodnie z treścią uzasadnienia, przeciwstawienie się prowadzonym w przestrzeni publicznej (m.in. podczas parad równości) działaniom kwestionującym wartości rodzinne w oczach społeczeństwa, w tym postulatom zrównania praw związków osób tej samej płci z małżeństwem. Proponowane przepisy mają też, zdaniem wnioskodawców, przeciwdziałać wyszydzaniu podczas zgromadzeń symboli i wartości chrześcijańskich, instrumentalnemu wykorzystywaniu polskich symboli narodowych oraz zachowaniom mogącym naruszać moralność publiczną. Posłowie w głosowaniu odrzucili wniosek o odrzucenie projektu w I czytaniu, został on tym samym skierowany do rozpatrzenia w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.
Posłowie rozpoczęli prace legislacyjne nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Projekt przewiduje utworzenie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Powstanie ono z połączenia istniejących obecnie Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii i Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Jak wynika z uzasadnienia projektu, projektowane zmiany mają na celu skoncentrowanie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów dotyczących uzależnień w jednej jednostce organizacyjnej, podległej ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. Projekt skierowano do dalszych prac w Komisji Zdrowia.
Stanowiska Senatu
Posłowie rozpatrzyli stanowiska Senatu do ustaw uchwalonych podczas poprzednich posiedzeń.
Sejm przyjął część poprawek o charakterze redakcyjnym do ustawy o budowie zabezpieczenia granicy państwowej. Celem ustawy jest umożliwienie przygotowania i realizacji inwestycji polegającej na budowie bariery służącej ochronie polskiej granicy państwowej na odcinku z Republiką Białorusi, wspomagającej przeciwdziałanie nielegalnej migracji.
Izba przyjęła poprawki Senatu o charakterze uściślającym do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, stanowiącej podatkową część programu „Polski ład”. Sejm nie zgodził się m.in. na przesunięcie o rok wejścia w życie uchwalonych rozwiązań.
Sejm przyjął część senackich poprawek o charakterze doprecyzowującym i legislacyjnym do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wdraża Krajowy System e-faktur.
Posłowie odrzucili poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektórych innych ustaw.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedmiotem informacji bieżącej, o której przedstawienie wnioskował klub Prawo i Sprawiedliwość, była pierwsza edycja pilotażowego Programu Inwestycji Strategicznych w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład. Jak poinformował posłów wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker, samorządy złożyły łącznie ponad 8 tys. wniosków na kwotę 93 mld zł. W pierwszym naborze dofinansowanie otrzymało 4040 wniosków na łączną kwotę 23,9 mld zł – w sumie w tym etapie środki z funduszu otrzymało 97 proc. samorządów.
Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. zapowiadanych podwyżek dla nauczycieli, powodów braku węgla opałowego na rynku detalicznym, działań rządu na rzecz zapobiegania wzrostowi ubóstwa, w tym wśród osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, wykluczenia komunikacyjnego Pomorza Zachodniego oraz rozbudowy odcinka autostrady A4 w Krakowie.
Pozostałe decyzje Sejmu
Sejm podjął uchwały o ustanowieniu roku 2022 – Rokiem Ignacego Łukasiewicza oraz Rokiem Józefa Mackiewicza oraz uchwałę w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników.
Posłowie zmienili także Regulamin Sejmu. Wprowadzono do niego przepis, który daje Prezydium Sejmu podstawę prawną do określenia w drodze uchwały zasad i sposobu doręczania posłom uchwał i zarządzeń dotyczących obniżania uposażenia poselskiego lub diety parlamentarnej.
Sejm podjął także uchwałę o dokonaniu zmian osobowych w składach komisji sejmowych.
Izba chwilą ciszy uczciła pamięć Andrzeja Olszewskiego, zmarłego posła II i III kadencji.
