Podczas 49. posiedzenia (23, 24 lutego, 3 marca) Sejm m.in. rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o obronie Ojczyzny. Posłowie podjęli też uchwały w związku z sytuacją w Ukrainie i rosyjską napaścią na ten kraj.
Sejm wobec agresji rosyjskiej na Ukrainę
Posłowie w czwartek 24 lutego przyjęli przez aklamację oświadczenie stanowczo potępiające rosyjską agresję na Ukrainę. Dzień wcześniej Izba w uchwale potępiła poprzednie działania Federacji Rosyjskiej naruszające suwerenność Ukrainy, w tym uznanie samozwańczych tzw. republik ługańskiej i donieckiej. W czwartek, 3 marca, Izba podjęła z kolei uchwałę w sprawie poparcia członkostwa Ukrainy w Unii Europejskiej.
Sejm rozpoczął także prace nad rządowym projektem ustawy o obronie Ojczyzny. Ten kompleksowy akt prawny obejmie zagadnienia związane z obronnością, służbą wojskową, finansowaniem Sił Zbrojnych, realizacją przez przedsiębiorców zadań na rzecz Sił Zbrojnych, a także organizacją i składem Sił Zbrojnych oraz organów właściwych w sprawach obrony państwa i ich zadań. Nowa ustawa zastąpi szereg obowiązujących obecnie aktów prawnych, w tym ustawę o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt skierowano do dalszych prac w Komisji Obrony Narodowej.
Ustawa o zmianie ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz ustawy o Agencji Mienia Wojskowego uchwalona 3 marca zgodnie z uzasadnieniem dołączonym do projektu ma na celu usprawnienie procedur dotyczących obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym, w szczególności w przypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa, realizacji interesów narodowych RP w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego, wypełnienia jej zobowiązań międzynarodowych, a także udzielania pomocy i wsparcia podmiotom prawa międzynarodowego publicznego.
24 lutego, w dniu, w którym wojska Federacji Rosyjskiej zaatakowały Ukrainę, przed Izbą wystąpił premier Mateusz Morawiecki, a następnie odbyła się dyskusja.
Uchwalone ustawy
Pozostałe ustawy Sejm uchwalił 24 lutego, w drugim dniu posiedzenia.
Ustawa o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami obejmuje ochroną pamięć o osobach szczególnie zasłużonych, ograniczając dopuszczalność zmian nazw obiektów przestrzeni publicznych, które upamiętniają zasługi tych osób. W przepisach ustawy wprowadzono pojęcie patrona oraz patronatu. Pojęcie patrona obiektu przestrzeni publicznej obejmuje imiona, nazwiska, przydomki lub pseudonimy historycznych władców Państwa Polskiego, książąt polskich okresu rozbicia dzielnicowego, Ojców Niepodległości oraz osób ogłoszonych świętymi lub błogosławionymi przez Kościół Katolicki lub inny kościół chrześcijański oraz innych osób zasłużonych dla budowania i umacniania Państwa Polskiego, tożsamości Narodu Polskiego lub dla rozwoju społeczeństwa ze względu na udział w walce o niepodległość lub ochronę granic Państwa Polskiego, zaangażowanie w rozwój gospodarczy Państwa Polskiego lub dorobek artystyczny, naukowy czy działalność społeczną. Z kolei pojęcie patronatu obejmuje organizacje lub instytucje, które swoją działalnością brały udział w walce o niepodległość, budowały i umacniały suwerenność Państwa Polskiego lub przez działalność artystyczną, naukową lub społeczną budowały i umacniały tożsamość narodową. Zmiana patrona lub patronatu będzie dopuszczalna tylko w celu bardziej godnego ich upamiętnienia przez nadanie ich imienia (nazwy) innemu obiektowi przestrzeni publicznej.
Celem ustawy o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw jest usprawnienie działalności tej instytucji. Nowelizacja przewiduje m.in. rozwiązania dotyczące zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pomoże także skrócić proces uzupełnienia niedoborów kadrowych. Powołana zostanie także spółka obsługująca ARiMR w zakresie IT, co pozwoli na uniezależnienie się od podmiotów zewnętrznych. Izba odrzuciła wniosek o odrzucenie projektu w I czytaniu. Projekt został skierowany do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ustawa o zmianie ustawy o dozorze technicznym oraz ustawy o transporcie kolejowym ma na celu wprowadzenie do obowiązującego prawa przepisów umożliwiających budowę i funkcjonowanie nowoczesnych systemów kolei jednoszynowych (monorail) oraz poruszających się na poduszkach magnetycznych lub powietrznych.
Celem ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego jest wsparcie rozwoju pracowniczych programów emerytalnych (PPE) jako jednej z form (obok pracowniczych programów kapitałowych) zbiorowego gromadzenia oszczędności. Ustawa m.in. wprowadza ułatwienia dla pracodawców w prowadzeniu PPE dla pracodawców, wprowadza korzystne zmiany dotyczące warunków uczestnictwa w programie (np. możliwość odprowadzania przez pracownika składki dodatkowej z innych niż wynagrodzenie źródeł), wprowadza nową instytucję prawną „przeniesienie środków” do nowego zarządzającego programem.
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne ma na celu uzupełnienie i doprecyzowanie obowiązujących przepisów. Nowelizacja obejmuje m.in. zmianę sposobu naliczania opłat za przyłączenie do sieci przesyłowej gazowej. Zamiast obecnie obowiązującego modelu, w którym podmiot przyłączany ponosi 25% rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia, ustawa przewiduje, że koszty te będą w całości pokrywane przez podmiot przyłączany. Zmiany dotyczą ponadto m.in. zasad przyłączania do sieci innej sieci tego samego operatora, uprawień, obowiązków oraz obszaru działania operatora systemu przesyłowego gazowego, kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki oraz koncesji na przesyłanie paliw gazowych.
Ustawa o zmianie ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej zakłada m.in. utrzymanie w 2023 r. wyższych dopłat do przewozów autobusowych na poziomie podniesionym w czasie pandemii, tj. 3 zł do wozokilometra. Ustawa umożliwi także przesuwanie środków niewykorzystanych między województwami.
Rozpatrzona w trybie pilnym ustawa o zmianie ustawy o wsparciu przygotowania III Igrzysk Europejskich w 2023 r. zapewni optymalne finansowanie tej imprezy sportowej przez stworzenie podstawy prawnej dla ministrów właściwych do udzielania dotacji celowej.
Stanowiska Senatu
Sejm przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Przedłuża ona do końca 2022 r. okres obowiązywania aktualnych wykazów świadczeniodawców zakwalifikowanych do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. Sejm wydłużył także okres składania wniosków o kredyt na studia medyczne do końca roku akademickiego 2021/2022 za okres obejmujący oba semestry roku akademickiego 2021/2022.
Posłowie przyjęli część poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin. Nowelizacja uzupełnia i doprecyzowuje uchwalone uprzednio przepisy dotyczące m.in. poboru zaliczek podatkowych, zabezpiecza środki na zakładowych funduszach rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz zakładowych funduszach aktywności, tworzonych przez zakłady pracy chronionej oraz zakłady aktywności zawodowej. oraz przewiduje czasowe obniżenie stawek podatku od wydobycia miedzi i srebra.
Izba przyjęła także część poprawek Senatu do ustawy o wsparciu gospodarstw domowych w ponoszeniu kosztów związanych ze zmianą standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej. Jedna z przyjętych zmian przewiduje, że wsparcie w formie bonu będzie można przeznaczyć nie tylko na zakup dekodera, ale też odbiornika cyfrowego dostosowanego do nowego standardu nadawania.
I czytania
Izba rozpoczęła prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw. Zakłada on m.in. dostosowanie polskiego prawa do dyrektywy UE ws. emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad tymi obligacjami oraz wprowadzenie definicji listu zastawnego, odwołującego się do mechanizmu podwójnego regresu, który zapewnia inwestorom możliwość dochodzenia roszczeń zarówno w stosunku do emitentów listów zastawnych, jak i z puli aktywów będących zabezpieczeniem listów zastawnych. Projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
Sejm przeprowadził też I czytanie rządowego projektu ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027. Projekt tworzy podstawę dla realizacji umowy partnerstwa, w tym wdrażania programów dotyczących polityki spójności w perspektywie finansowej 2021-2027, a konieczność jego uchwalenia wynika z rozpoczęcia w 2021 r. nowej, siedmioletniej perspektywy finansowania polityki spójności z budżetu UE. Projekt wprowadza także szczegółowe przepisy dotyczące Krajowego Planu Odbudowy. Projekt skierowano do Komisji ds. UE, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedmiotem informacji bieżącej były gospodarcze i społeczne konsekwencje wprowadzenia nowego ładu podatkowego. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Artur Soboń, a wnioskował o nią klub Koalicja Obywatelska. Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. dodatkowego wsparcia na czysty transport miejski z funduszy europejskich, cen gazu dla mieszkańców spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych i budynków komunalnych, przygotowania Polski do udzielenia pomocy humanitarnej obywatelom i obywatelkom Ukrainy oraz działań Polski na forum międzynarodowym w związku z rosyjską agresją na Ukrainę.
Pozostałe punkty porządku dziennego
W pierwszym dniu posiedzenia, 23 lutego, ślubowanie poselskie złożyła pos. Elżbieta Zielińska. Przed izbą przysięgę złożył Wiesław Janczyk, członek Rady Polityki Pieniężnej powołany podczas 48. posiedzenia. Sejm podjął także uchwałę o zmianach osobowych w składach komisji sejmowych.
