Log In

80 lat prototypów SAGITTA

Całkowicie odnowioną paletę modelową marki ŠKODA otwierał w roku
1933 model 420 Standard, napędzany 1-litrowym silnikiem o mocy 20 KM. W
kolejnym sezonie ofertę poszerzono jeszcze nieco w dół prezentując
odmianę 418. Ta dysponowała silnikiem o objętości 0,9-litra i mocy
18 KM oraz mniejszym i lżejszym nadwoziem.

Dość nieprzewidzianie, także dla samego producenta,
„osiemnastka” znalazła największe uznanie odbiorców w odmianach
użytkowych, jako maleńki furgon bądź pojazd skrzyniowy.
Najprawdopodobniej przyczyną takiego stanu rzeczy była równoległa do
rynkowego debiutu 418-tki, pierwsza istotna modyfikacja modelu 420,
nazwanego odtąd oficjalnie Popularem. Wzmocnione podwozie, opcjonalny
mechanizm różnicowy osi napędzanej i 22 KM mocy, przy symbolicznej
różnicy ceny, ułatwiały nabywcom podejmowanie decyzji. Po
zakończeniu produkcji małego, konkurencyjnego samochodu Aero 662,
stało się jasne, że w ofercie producenta z Mladej Boleslavi jest
miejsce na pojazd pozycjonowany poniżej Populara 420, jednak
niekoniecznie będący tańszym wykonaniem jego koncepcji
konstrukcyjnej.
W ten sposób, jeszcze w 1934 roku nabrały rumieńców działania
związane z projektem 215, tkwiącym swymi zarysami jeszcze w sezonie
poprzednim. Przypominając ówczesną nomenklaturę nazewnictwa marki,
pierwsza cyfra z oznaczenia modelu odnosiła się do liczby cylindrów
silnika, dwie kolejne, tworzące liczbę przybliżoną jego moc,
wyrażoną w KM.

Zatem nowa, mała ŠKODA, miała otrzymać silnik dwucylindrowy, o
mocy około 15 KM. Podwozie z centralną rurą nośną postanowiono
zachować, możliwie korygując jego masę i zmniejszając rozstaw osi
do 2100 mm. Zwartą skrzynię biegów umieszczono w zespole osi tylnej
wraz z przekładnią główną. Największe novum stanowił jednak
silnik – czterosuwowy, widlasty dwucylindrowiec, chłodzony powietrzem
wymuszanym przez pokaźny wiatrak wentylatora. Tak skomponowany układ
napędowy zajmował symboliczną ilość miejsca, rysowały się zatem
szanse stworzenia całkiem obszernego pojazdu o długości całkowitej
nieprzekraczającej 3400 mm (obecna ŠKODA CITIGO – 3563 mm). Pierwsze
szkice powstały wiosną 1935 roku.

Pierwsze, funkcjonujące prototypy tzw. ludowego samochodu, nazwanego
z czasem Sagitta, zbudowano w roku 1936. Do roku 1938 powstało ich
łącznie najprawdopodobniej siedem – w różnych odmianach
nadwoziowych. Jak to pojazdy próbne, różniły się także pomiędzy
sobą m.in. kształtem wykroju drzwi czy też błotników tylnych.

Podstawowym wariantem miał być dwudrzwiowy, czteromiejscowy TUDOR,
zaś atrakcyjne uzupełnienie oferty stanowić miały odmiany coupe z
układem siedzeń 2+2 oraz kabriolet z analogicznie konfigurowanym
wnętrzem. Co ciekawe, wśród pojazdów badawczych najwięcej powstało
odmian coupe – i właśnie taka zachowała się do dziś, stanowiąc
mocny punkt imponujących zbiorów muzeum fabrycznego marki. Od
ostatniego z właścicieli została odkupiona już w roku 1973,
rozległa i trwająca kilkanaście miesięcy renowacja przebiegała
natomiast w latach 2008-2009.

Projekt SAGITTA otrzymał wewnętrzne oznaczenie Typ 911. Mimo bardzo
obiecujących wyników prób drogowych prototypów – zwłaszcza w
obszarach właściwości jezdnych i ekonomiki eksploatacji, ostatecznie
nie wszedł do produkcji seryjnej. Nie oznaczało to jednak wstrzymania
prac nad pojazdem otwierającym ofertę marki, zwłaszcza w
okolicznościach nieustannej modyfikacji modelu Popular, skutkujących
zwiększaniem jego rozmiarów i parametrów eksploatacyjnych.

Planowane miejsce SAGITTY zajął w ofercie marki POPULAR 995 Typ
937, nazywany potocznie „Lidušką”. 3,8-metrowy pojazd otrzymał
chłodzony cieczą, czterocylindrowy silnik o mocy 22 KM i w latach
1938-42, a następnie 1946, powielono go w ilości 1478 egzemplarzy.

Prototypy projektu SAGITTA fabryka odsprzedała Klientom indywidualnym
– z pewnością minimum dwa stały się własnością pracowników
fabryki w Mladej Boleslavi. W większości były użytkowane do
późnych lat 60. XX wieku.

DANE TECHNICZNE SAMOCHODU ŠKODA SAGITTA TYP 911, PROTOTYP Z 1936
ROKU, NADWOZIE COUPE 2+2

SILNIK: widlasty, dwucylindrowy, czterosuwowy; bocznozaworowy SV,
chłodzony powietrzem wymuszonym pracą wentylatora; wał korbowy
podparty w dwóch punktach, napęd rozrządu parą kół zębatych,
umieszczony przed osią przednią

ŚREDNICA CYLINDRA: 80 mm, skok tłoka: 84 mm, objętość skokowa:
844 ccm

STOPIEŃ SPRĘŻANIA: ?

ZASILANIE: gaźnik pojedynczy, poziomy Solex 26

MOC MAKSYMALNA: 15 KM przy 3000 obr./min

INSTALACJA ZAPŁONOWA: o napięciu 6 V, prądnica Scintilla 90 W,
rozdzielacz zapłonu Scintilla

UKŁAD SMAROWANIA: ciśnieniowy

SKRZYNIA PRZEKŁADNIOWA: trzystopniowa, manualna, napęd z silnika
przekazywany wałem umieszczonym wewnątrz centralnej rury nośnej,
umieszczona w zespole osi tylnej (transaxle)

NAPĘD: kół tylnych, brak mechanizmu różnicowego

NADWOZIE: szkielet drewniany, poszycie z blach stalowych, wsparte na
płycie podłogowej mocowanej do poprzeczek centralnej ramy rurowej,
dwudrzwiowe typu coupe, układ siedzeń 2+2

PODWOZIE: centralna rama rurowa, rozwidlona z przodu pod silnik, z
poprzeczkami mocującymi nadwozie

ZAWIESZENIE KÓŁ PRZEDNICH: dwa poprzeczne resory piórowe,
amortyzatory ramieniowe

ZAWIESZENIE KÓŁ TYLNYCH: półosie pędne wahliwe, poprzeczny resor
piórowy

UKŁAD HAMULCOWY: mechaniczny, sterowany cięgłami, działający na
wszystkie cztery koła, hamulce bębnowe obu osi

UKŁAD KIEROWNICZY: przekładnia zębatkowa

OGUMIENIE: 4,50 x 16 lub 5,75 x 16, obręcze stalowe, tłoczone z
otworami

ROZSTAW OSI: 2100 mm

ROZSTAW KÓŁ: przednich i 1050 mm – tylnych

WYMIARY ZEWNĘTRZNE: długość 3400 mm, szerokość 1320 mm,
wysokość: 1420 mm

MASA WŁASNA: ok. 590 kg

BAGAŻNIK: dostępny z wnętrza pojazdu

PRĘDKOŚĆ MAKSYMALNA: ok. 75 km/h

ŚREDNIE ZUŻYCIE PALIWA: 5,5 l/100 km

ILOŚĆ ZBUDOWANYCH EGZEMPLARZY: najprawdopodobniej 7 prototypów

CIEKAWOSTKA: oprócz czterosuwowego silnika V2 zastosowanego w Typie
911, w trakcie rozwoju programu auta ludowego badano również prototypy
jednostek dwusuwowych – zarówno o dwóch, jak i o jednym cylindrze.
Dziś projekty 112 oraz 222 z połowy lat 30. XX wieku są prawie
zupełnie zapomniane.

Warsaw

Banner 468 x 60 px