UE potrzebuje lepszych możliwości
magazynowania energii, aby zrealizować zamierzenia i cele dotyczące
energii i klimatu, jak wynika z nowego dokumentu analitycznego
opublikowanego przez Europejski Trybunał Obrachunkowy (European Court of
Auditors – ECA). Kontrolerzy wskazują wyzwania w zakresie technologii
magazynowania energii w UE, występujące w odniesieniu zarówno do sieci
elektroenergetycznej, jak i transportu.
Kontrolerzy ECA dokonali przeglądu unijnego wsparcia na rzecz
magazynowania energii elektrycznej na potrzeby zarówno sieci
elektroenergetycznej, jak i pojazdów, a także produkcji gazu
syntetycznego. W ramach prac kontrolnych nie wzięto pod uwagę
magazynowania paliw kopalnych. Dokument obejmuje stan rozwoju sektora
magazynowania energii w UE do końca stycznia 2019 r.
Autorzy opracowania zwracają uwagę, że technologie magazynowania energii mogą przyczynić się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie energii i klimatu, ponieważ pozwalają one w elastyczny sposób reagować na zaburzenia równowagi wynikające ze zwiększenia udziału w sieci elektroenergetycznej energii ze źródeł odnawialnych o nieprzewidywalnej charakterystyce, takiej jak energia wiatrowa i słoneczna. Jednoczenie w opracowaniu zaznaczono, że wyprodukowane z energii ze źródeł odnawialnych energia elektryczna lub wodór, mogą przyczynić się do zmniejszenia emisji z transportu drogowego, a ulepszone technologie magazynowania energii mogą wpłynąć na rozbudowę floty pojazdów wykorzystujących takie paliwa.
W przygotowanym przez ECA dokumencie analitycznym omówiono główne wyzwania stojące przed UE w zakresie wsparcia na rzecz rozwoju i wdrażania technologii magazynowania energii. Według kontrolerów są one trojakiego rodzaju i dotyczą opracowania unijnej strategii magazynowania energii, efektywnego wykorzystania badań i innowacji oraz ustanowienia wspierających ram prawnych.
– Magazynowanie energii będzie miało podstawowe znaczenie w przejściu na niskoemisyjny system energetyczny w UE, wykorzystujący głównie odnawialne źródła energii oświadczył Phil Wynn Owen, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego odpowiedzialny za dokument analityczny. – Unia Europejska poczyniła wprawdzie kroki mające na celu opracowanie strategicznych ram polityki dotyczącej magazynowania energii, istnieje jednak ryzyko, że dotychczasowe działania nie będą wystarczające do osiągnięcia strategicznych celów UE w zakresie czystej energii. Kontrolerzy ostrzegają, że przy obecnie obowiązującej strategii UE może nie sprostać wyzwaniom związanym z transformacją energetyczną. Twierdzą, że UE rozwija co prawda zdolności produkcji akumulatorów litowo-jonowych, lecz następuje to później niż w innych wiodących regionach świata. Gdy UE wejdzie na rynek produkcji akumulatorów jako „drugi gracz”, może napotkać trudności w osiągnięciu przewagi konkurencyjnej. Równocześnie europejski sojusz na rzecz baterii – ustanowiony w celu stworzenia w Europie konkurencyjnego sektora produkcji baterii o zrównoważonym charakterze – koncentrujesię przede wszystkim na technologiach już istniejących, a nie na tych o przełomowym znaczeniu, co zagraża osiągnięciu jego ambitnych celów.
Komisja uznaje duże znaczenie badań i innowacji, w związku z czym poczyniła kroki w kierunku uproszczenia głównego unijnego programu finansowania badań „Horyzont 2020” – przyznają kontrolerzy, i odnotowują, że od 2014 do ostatnich miesięcy 2018 r. przeznaczyła ona 1,3 mld euro dotacji z tego programu na projekty dotyczące magazynowania energii w sieci elektroenergetycznej oraz mobilności niskoemisyjnej. Jednocześnie ECA ostrzega, że istnieje jednak ryzyko, iż nie wspiera w wystarczającym stopniu wprowadzania na rynek innowacyjnych rozwiązań w zakresie magazynowania energii. Ponadto, zdaniem kontrolerów, istnieją możliwości, by jeszcze bardziej ograniczyć złożoność systemu finansowania badań przez UE i zwiększyć poziom uczestnictwa przedsiębiorstw w badaniach innowacyjnych.
W ocenie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, dotychczas istniało wiele przeszkód, które hamowały inwestycje w rozwiązania w zakresie magazynowania energii w sieci elektroenergetycznej, lecz zdaniem kontrolerów nowe przepisy powinny ułatwić inwestorom przezwyciężenie większości z nich. Jeżeli zaś chodzi o mobilność elektryczną, przestrzegli oni, że późny i niespójny rozwój infrastruktury służącej do ładowania pojazdów elektrycznych może opóźnić ich upowszechnienie.
Kontrolerzy ECA zdefiniowali główne wyzwania związane z unijnym wsparciem na rzecz opracowywania i wdrażania technologii magazynowania energii. W ich ocenie konieczne jest zapewnienie spójnej strategii i zwiększenie wsparcia ze strony zainteresowanych podmiotów. Jednocześnie postulują oni ograniczenie złożoności unijnego finansowania badań oraz zapewnienie wsparcie badań i innowacji w zakresie technologii magazynowania energii, a także wyeliminowanie przeszkód, na które napotykają inwestorzy.
