Nowa regulacja przewiduje, że od 1 października 2017 r. importerzy gazu, którzy jego obowiązkowe zapasy utrzymują poza granicami kraju, muszą – w celu zapewnienia zdolności ich przesyłu do Polski w razie kryzysu energetycznego – zarezerwować tzw. ciągłe zdolności przesyłowe na połączeniach transgranicznych (interkonektorach). Zarezerwowane zdolności mają pozwalać na przesłanie całości zapasów w każdych warunkach do kraju w ciągu maksimum 40 dni i dodatkowo nie mogą być wykorzystywane do żadnych innych celów, np. handlowych. Za niezgodne z ustawą wykorzystanie grożą kary pieniężne – od 1 do 15 proc. rocznego przychodu przedsiębiorstwa.
Wśród wprowadzonych zmian znalazła się definicja podmiotu dokonującego przywozu gazu ziemnego. W myśl nowelizacji jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w tym przedsiębiorstwo energetyczne będące właścicielem systemu przesyłowego gazowego, która dokonuje na potrzeby własne przywozu gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa wejdzie w życie zasadniczo po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli najwcześniej 31 lipca. 5 sierpnia natomiast mija zapisany w noweli termin złożenia w URE wniosku o cofnięcie koncesji na obrót gazem z zagranicą, albo oświadczenia o zaprzestaniu przywozu gazu. Przedsiębiorstwa obrotu i importerzy, którzy złożą w terminie takie wnioski, zostaną zwolnieni z obowiązku utrzymywania zapasów.
Informacja w sprawie ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw
Zasadniczym celem ustawy, jak wskazano w uzasadnieniu projektu, jest wzmocnienie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców, wprowadzenie ułatwień dla podmiotów zobowiązanych do utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego oraz rozstrzygnięcie wątpliwości interpretacyjnych, sygnalizowanych przez uczestników rynku w zakresie obowiązującego stanu prawnego.
Ustawa nowelizuje: ustawę z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym, ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne oraz ustawę z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw.
Do najistotniejszych zmian wprowadzanych ustawą należy zaliczyć w szczególności:
1) dodanie do ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym definicji podmiotu dokonującego przywozu gazu ziemnego – w myśl tej definicji podmiotem dokonującym przywozu jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w tym przedsiębiorstwo energetyczne będące właścicielem systemu przesyłowego gazowego, która dokonuje na potrzeby własne przywozu gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) jednoznaczne rozstrzygnięcie wątpliwości w zakresie dopuszczalnych sposobów utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, poprzez przesądzenie, że zapasy gazu mogą być utrzymywane wyłącznie fizycznie w instalacjach magazynowych przyłączonych do systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego gazowego;
3) określenie obowiązków operatora systemu magazynowania oraz operatora systemu przesyłowego gazowego, mających na celu zapewnienie utrzymania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na określonym poziomie;
4) nałożenie na operatora systemu przesyłowego obowiązku powiadomienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o fakcie wykorzystania zdolności przesyłowych zarezerwowanych na potrzeby dostarczania całkowitych ilości zapasów obowiązkowych gazu ziemnego utrzymywanych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej krajowej na inne potrzeby, w terminie 7 dni od stwierdzenia tego faktu;
5) nałożenie na przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą i podmiot dokonujący przywozu gazu ziemnego obowiązku przekazania operatorowi systemu przesyłowego informacji o miejscu magazynowania zapasów obowiązkowych gazu w celu weryfikacji technicznych możliwości dostarczenia tych zapasów do systemu gazowego;
6) doprecyzowanie zasad i procedur obowiązujących w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego w celu zbilansowania systemu gazowego w okresie występowania zakłóceń w dostarczaniu gazu lub w przypadku nieprzewidzianego wzrostu jego zużycia;
7) doprecyzowanie kwestii związanych z nakładaniem kar pieniężnych na podmioty, które nie realizują określonych obowiązków ustawowych.
Zmiany wprowadzone w ustawie – Prawo energetyczne modyfikują zasady udzielania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą tak, aby na etapie występowania o udzielenie koncesji podmiot wnioskujący nie był zmuszony do posiadania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, ale mógł je utworzyć w momencie podejmowania działalności gospodarczej, tj. rozpoczęcia przywozu gazu ziemnego.
Z kolei zmiana w ustawie z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw ma na celu doprecyzowanie zasad ustalania wielkości zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na okres od dnia 1 października 2017 r. do dnia 30 września 2018 r.
Ustawa wejdzie w życie zasadniczo po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
