Log In

Zakończył się drugi dzień obrad 13. posiedzenia Sejmu

Podczas drugiego dnia obrad posłowie pracowali m.in. nad projektem mającym na celu ochronę polskiej ziemi przed niekontrolowanym wykupem. W porządku obrad znalazła się też m.in. kontynuacja prac nad zmianami w procedurze karnej oraz nad projektem przywracającym możliwość odbywania kary więzienia w systemie dozoru elektronicznego.

W drugim czytaniu posłowie rozpatrzyli rządowy projekt nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (pierwotny druk nr 207). Przywraca on model postępowania karnego obowiązujący do 30 czerwca 2015 r. Projekt zakłada bardziej aktywną rolę sądu – dowody będzie można przeprowadzać nie tylko na wniosek stron, ale także z urzędu. Ponadto w postępowaniu karnym przywrócona zostanie zasada prawdy materialnej, zgodnie z którą należy dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Zgodnie z projektem w większości przywrócone mają być m.in. zasady prowadzenia postępowania przygotowawczego i postępowania sądowego w pierwszej instancji. Wejście w życie projektowanej nowelizacji będzie oznaczało, że obowiązujący od 1 lipca 2015 r. w procesie karnym tzw. kontradyktoryjny model postępowania przestanie być dominujący. W rozwiązaniach tych to prokurator ma obowiązek udowodnienia winy oskarżonego, a rola sądu jest mocno ograniczona, gdyż jest on co do zasady arbitrem, który może wyjść z inicjatywą dowodową jedynie w szczególnych sytuacjach. Ponadto projekt m.in. zaostrza odpowiedzialność karną świadków za świadome składanie fałszywych zeznań i wprowadzanie w błąd organów procesowych. Dotychczas groziło za to do 3 lat więzienia – projektowana nowelizacja przewiduje od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Wnioskodawca proponuje też surowsze kary dla biegłych, rzeczoznawców lub tłumaczy przedstawiających fałszywą opinię lub tłumaczenie będące dowodem w sprawie. Zamiast  dotychczasowych 3 lat więzienia – kara za to przestępstwo ma wynosić od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Projekt zawiera też propozycję, by ustanowienie obrońcy z urzędu następowało po weryfikacji stanu majątkowego osoby zgłaszającej taki wniosek. Dokument zawiera też wiele zmian, które są efektem obserwacji praktyki dotychczas prowadzonych spraw. Projekt m.in. rozszerza kompetencje referendarzy sądowych w postępowaniu wykonawczym, czyli takim, które zmierza do wyegzekwowania prawomocnie orzeczonej kary. W projekcie znalazł się też nowy środek odwoławczy – skarga na wyrok sądu odwoławczego. Zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami, od wyroku sądu drugiej instancji uchylającego rozstrzygnięcie pierwszej instancji i przekazujące sprawę do ponownego rozpatrzenia ma przysługiwać skarga do Sądu Najwyższego. Projektowane rozwiązania mają wejść w życie 1 kwietnia 2016 r. Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach zaproponowała do projektu szereg poprawek. Jedną z nich jest przesunięcie na 15 kwietnia 2016 r. terminu wejścia w życie projektowanych zmian. Obowiązującą procedurę uzupełniono też o przepis, zgodnie z którym to prokurator będzie decydował o wykorzystaniu dowodów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej (np. podsłuchu) – dowodów na popełnienie przez osobę kontrolowaną innego przestępstwa niż to, które było podstawą zarządzenia kontroli oraz na popełnienie takiego czynu przez inną osobę niż kontrolowana. W stosunku do pierwotnego projektu Komisja złagodziła kary grożące świadkom składającym fałszywe zeznania z obawy przed grożącą im lub ich najbliższym odpowiedzialnością karną. Pierwotnie było to zagrożone karą od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. Komisja proponuje, by było to od 3 miesięcy do 5 lat. Utrzymana została natomiast zasada, że nie będą odpowiadały karnie te osoby, których nie uprzedzono o prawie odmowy zeznań. Komisja ponadto doprecyzowała, że biegli, rzeczoznawcy i tłumacze będą odpowiadali karnie za składanie nierzetelnych opinii i tłumaczeń. Pierwotnie była mowa o karaniu za fałszywe opinie i tłumaczenia. Kolejna proponowana zmiana obniża granicę kary, przy której możliwe jest stosowanie tymczasowego aresztowania. Dotychczas nie było to możliwe przy przestępstwach zagrożonych karą do dwóch lat więzienia – po zmianie przepis ten obejmie czyny zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku. Zmieniony ma też zostać przepis dotyczący postępowania sędziów, w stosunku do których złożono wniosek o wyłączenie z powodu o brak jego bezstronności. Dotychczas sędziowie mieli obowiązek powstrzymać się od czynności w sprawie. Komisja proponuje, by sędziowie tacy nadal wykonywali swoje czynności, a za bezskuteczne były one uznawane z chwilą podjęcia decyzji o wyłączeniu sędziego. Sprawozdanie przedstawił poseł Andrzej Matusiewicz. W związku z poprawkami zgłoszonymi podczas drugiego czytania projekt został ponownie skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.

W drugim czytaniu Sejm pracował też nad rządowym projektem nowelizacji ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Kodeks karny wykonawczy (pierwotny druk nr 218). Projekt wprowadza do Kodeksu karnego wykonawczego podstawę prawną umożliwiającą odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE), w formie tzw. nadzoru stacjonarnego. Wnioskodawca podkreśla, że współczesne możliwości techniczne umożliwiają zdalną kontrolę miejsca pobytu osoby skazanej, a koszty takiego nadzoru obciążają budżet państwa w mniejszym stopniu niż odbywanie kary w więzieniu. Ponadto ta forma kary umożliwia skazanym pracę lub naukę oraz zachowanie więzów rodzinnych i społecznych. W SDE będzie można odbyć karę nieprzekraczającą roku, o ile sąd uzna, że jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary. Ponadto skazany musi posiadać miejsce stałego pobytu a mieszkające z nim osoby pełnoletnie muszą wyrazić zgodę na tę formę kary. Odbycie kary w SDE musi być możliwe z technicznego punktu widzenia – chodzi tu przede wszystkim o liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi. Warunki i tryb zezwalania na odbycie kary więzienia w tym systemie zostaną określone w osobnym rozdziale dodawanym do kkw. Jednocześnie wnioskodawca wskazał, że SDE będzie także wykorzystywany – jako dozór zbliżeniowy lub mobilny – do wykonywania środków karnych (np. obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych miejscach lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu) i zabezpieczających (należy do nich m.in. elektroniczna kontrola miejsca pobytu). Projekt zmienia też niektóre przepisy Kodeksu karnego – m.in. w SDE nie będzie już wykonywana kara ograniczenia wolności. Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach zaproponowała m.in. zmianę terminu wejścia w życie z 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw na 15 kwietnia 2016 r. Pozostałe poprawki mają charakter redakcyjny. Sprawozdanie przedstawił poseł Arkadiusz Mularczyk. Posłowie przystąpią do trzeciego czytania projektu w bloku głosowań.

W porządku obrad drugiego dnia posiedzenia znalazło się też pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 293). Projekt ma wzmocnić ochronę ziemi rolniczej przed spekulacyjnym wykupem przez krajowe oraz zagraniczne osoby fizyczne i prawne, zatrzymać niekorzystny trend w strukturze agrarnej oraz poprawić sytuację ekonomiczną polskich rolników. Rząd podkreśla, że 1 maja 2016 r. przestaje obowiązywać 12-letni okres ochronny na zakup ziemi rolnej przez cudzoziemców.  Prawdopodobny jest duży wzrost zainteresowania jej nabyciem przez osoby z krajów UE. Może to dotyczyć zwłaszcza obywateli państw unijnych, w których ceny ziemi rolnej są znacznie wyższe niż w Polsce. Zdaniem rządu obecne przepisy nie chronią wystarczająco skutecznie ziemi rolniczej przed spekulacyjnym wykupem. Niezbędne jest więc wprowadzenie zasad, które zagwarantują zgodne z interesem społecznym wykorzystanie ziemi na cele rolnicze. Brak odpowiednich uregulowań chroniących interesy gospodarstw rodzinnych może doprowadzić np. do wyludniania wsi czy wyprzedaży gospodarstw rolnych. W wielu krajach UE stosuje się regulacje ograniczające swobodę obrotu ziemią rolniczą. Zgodnie z projektem, państwowa ziemia rolna będzie pozostawać w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych, a podstawowym sposobem jej zagospodarowania będą korzystne dla rolników trwałe dzierżawy, zapewniające jednak właścicielską kontrolę nad sposobem ich zagospodarowania. Sprzedaż nieruchomości (lub ich części) – wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa – będzie wstrzymana przez 5 lat od dnia wejścia w życie przepisów tej ustawy. Zakaz ten nie obejmie m.in.: nieruchomości przeznaczonych na cele inne niż rolne (np. parki technologiczne i przemysłowe, centra biznesowo-logistyczne, inwestycje transportowe, budownictwo mieszkaniowe, itp.), ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wśród wyjątków będą też nieruchomości w granicach specjalnych stref ekonomicznych, domy, lokale mieszkalne, budynki gospodarcze, garaże, ogródki przydomowe oraz nieruchomości rolne o powierzchni do 1 ha. W myśl projektu, zasadniczo nabywcami nieruchomości rolnych będą mogli być tylko rolnicy indywidualni. Wyjątkiem będzie nabywanie ziemi przez osoby bliskie sprzedającemu, jednostki samorządu terytorialnego oraz Skarb Państwa. W przypadku innych podmiotów sprzedaż ziemi musi zostać potwierdzona zgodą prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych. Nowe zasady obrotu nieruchomościami nie będą dotyczyć nabywania ziemi w wyniku dziedziczenia, orzeczenia sądu lub organu egzekucyjnego. Doprecyzowano definicję rolnika indywidualnego, uściślając, że warunek osobistej pracy w gospodarstwie będzie spełniony m.in. gdy osoba podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, chyba że prowadzone przez nią gospodarstwo nie przekracza 20 ha użytków rolnych. Rząd wskazuje, że od dłuższego czasu powierzchnia użytków rolnych systematycznie zmniejsza się. Jednym z czynników sprzyjających temu negatywnemu trendowi jest nabywanie nieruchomości rolnych przez osoby, które traktują ziemię jako lokatę kapitału i które w rzeczywistości nie są zainteresowane prowadzeniem produkcji rolniczej. Przeciwdziałaniu traktowania ziemi jako lokaty kapitału ma służyć rozszerzenie kontroli obrotu nieruchomościami rolnymi prowadzonej przez Agencję Nieruchomości Rolnych. Ponadto, projekt przewiduje, że Agencja będzie mogła sprzedać nieruchomości rolne, jeżeli w wyniku tej transakcji łączna powierzchnia użytków rolnych stanowiących własność nabywcy, nie przekroczy 300 ha (limit ten dotyczy również gruntów nabytych kiedykolwiek z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa). Zgodnie z projektem z przetargów ograniczonych wyłączone będą osoby, które kiedykolwiek nabyły z zasobu łącznie co najmniej 300 ha użytków rolnych. W przetargach nie będą mogły też brać udziału osoby mające zobowiązania finansowe wobec Agencji, Skarbu Państwa, ZUS, KRUS i jednostek samorządu terytorialnego. Nowe regulacje powinny obowiązywać od 30 kwietnia 2016 r. Projekt uzasadnił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pełnomocnik rządu ds. kształtowania ustroju rolnego Zbigniew Babalski. W dyskusji został zgłoszony wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Posłowie podejmą decyzję w tej sprawie w jutrzejszym bloku głosowań.

Posłowie wysłuchali i przyjęli przedstawione przez Radę Ministrów sprawozdanie z realizacji „Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie na lata 2014-2020 za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r.” (druk nr 178). Program ma na celu zapobieganie przemocy w rodzinie oraz ochronę jej ofiar. W jego ramach rząd oraz samorządy realizują działania zapobiegające, interwencyjne, wpierające i edukacyjne. Sprawozdanie zostało przygotowane w oparciu o informacje nadesłane przez marszałków i wojewodów oraz poszczególne resorty. Zgodnie z badaniami przedstawionymi w dokumencie w Polsce wciąż obserwujemy tendencję zmniejszania się zjawiska przemocy w rodzinie. Na przestrzeni 7 lat skala zjawiska przemocy spadła o 10 proc. Zgodnie z badaniami ofiary przemocy najczęściej deklarowały doświadczenie przemocy psychicznej (17,3 proc.), rzadziej przemoc fizyczną (15,8 proc.), a najmniej respondenci wskazywali na przemoc seksualną i ekonomiczną (odpowiednio 1,5 proc. i 4,3 proc.). W 2014 r. 19,8 proc. badanych zadeklarowało, że w dzieciństwie doświadczyło przynajmniej jednej z form przemocy w rodzinie. Jest to niemal dwukrotnie niższy wynik, niż uzyskany w czasie badania w 2008 r. – 38,1 proc. ankietowanych. Według danych ujętych w dokumencie w 2014 r. wśród osób mających dzieci do 18. roku życia, do stosowania przynajmniej jednej z form przemocy wobec dzieci przyznało się 6,7 proc. ankietowanych, czyli ponad dwukrotnie mniej niż w 2008 r., gdy do stosowania przemocy wobec dziecka przyznało się 15,5 proc. W roku sprawozdawczym przemoc dotykała najczęściej osoby młode (18-29 lat – 35,4 proc. i 30-39 lat 23,2 proc.). Autorzy dokumentu zwracają uwagę, że realizowane na szczeblu samorządu powiatowego programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie na przestrzeni lat zwiększyły swój potencjał. Dzięki ich realizacji w 2014 r. zostało poddanych tym oddziaływaniom ponad 8 tys. osób stosujących przemoc w rodzinie, dla porównania w 2007 r. liczba ta wynosiła 900 osób. Podsumowano też realizowane w roku sprawozdawczym przez marszałków województw szkolenia dla pracowników „Pierwszego kontaktu” (tj. dla osób zawodowo zajmujących się tematyką związaną z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie). Dokument przedstawiła na posiedzeniu Sejmu podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Bojanowska. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny w przyjętym sprawozdaniu wnosiła o przyjęcie dokumentu. Sprawozdanie przedstawiła posłanka Bożena Borys-Szopa.

Posłowie zapoznali się też i przyjęli sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2014 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 179). Dokument podsumowuje działanie poszczególnych rodzajów opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz wydatki na realizację zadań wynikających z ustawy. Zgodnie z nim systematycznie wzrastała liczba instytucji opiekujących się małymi dziećmi (w 2011 r. było ich 571, w 2012 r. – 926, w 2013 r. – 1 511, a w 2014 r. – 2 493), co w stosunku do 2010 r. stanowi wzrost o ok. 388 proc.). Wciąż wzrastał też odsetek dzieci w wieku do 3 lat objętych opieką (w 2010 r. – było to ok. 2,6 proc. dzieci z tej grupy wiekowej, w 2011 ok. 3,7 proc., w 2012 r. ok. 4,5 proc., w 2013 r. ok. 5,7 proc., a w 2014 r. już ok. 7,1 proc.). W roku sprawozdawczym liczba rejestrowanych miejsc opieki była o ok. 120 proc. wyższa od tej z roku 2010 (w 2010 r. było ich ok. 32,5 tys. a w 2014 r. ok. 71,4 tys.). W 2014 r., tak jak w latach ubiegłych, żłobki dysponowały największą liczbą miejsc (ok. 65,1 tys.), co stanowiło 91 proc. wszystkich miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. W roku sprawozdawczym z 1667 żłobków 995 było dotowanych przez gminy  (ok. 60 proc.). Wzrosła zatem, w porównaniu do 2013 r. liczba dotowanych żłobków (z 753 do 995). W 2014 r. wzrosła liczba gmin, w których funkcjonowały kluby dziecięce wpisane do rejestru klubów dziecięcych i liczba tych klubów. Na koniec 2013 r. w 149 gminach funkcjonowało 212 klubów dziecięcych, a na koniec 2014 r. w 214 gminach – 384 kluby. Kluby dziecięce dysponowały w 2014 r. 5,8 tys. miejsc opieki, co stanowiło ok. 8 proc. wszystkich miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. Zgodnie z dokumentem w 2014 r. wzrosły wydatki na funkcjonowanie systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. W 2013 r. wydatkowano łącznie 573,8 mln zł, a w 2014 r. 652,7 mln zł. Dokument przedstawił na posiedzeniu Sejmu podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Bartosz Marczuk. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wnosiła o przyjęcie dokumentu. Sprawozdanie przedstawiła posłanka Ewa Kozanecka.

Ponadto Sejm rozpatrzył w pierwszym czytaniu poselski projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, ustawy o administracji podatkowej oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem projektu jest przesunięcie na 8 września 2016 r. terminu wejścia w życie przepisów przewidujących dalszą informatyzację postępowania wieczystoksięgowego. Chodzi o to, że m.in. notariusze i komornicy będą obowiązkowo wszczynali je w formie elektronicznej: taką drogą będą składane zarówno wnioski o założenie ksiąg wieczystych, jak i o wpis do nich. Przyspieszy to postępowanie wieczystoksięgowe. Wnioskodawcy podkreślają w uzasadnieniu, że prace nad systemem teleinformatycznym umożliwiającym składanie wniosków (EKW) zostały już zakończone, ale dodatkowy czas jest potrzebny na gruntowne sprawdzenie go przez jego użytkowników: notariuszy, komorników oraz sądy. Projekt uzasadnił poseł Marek Ast. Projekt trafił do dalszych prac w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.

Sejm wysłuchał też informacji bieżącej w sprawie skutków reformy procesu karnego. Przedstawił ją sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Patryk Jaki. Posłowie zadawali też przedstawicielom rządu pytania w sprawach bieżących w tym m.in. w sprawie stabilności systemu bankowego, Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych oraz zadłużenia Stoczni Marynarki Wojennej i nadzoru jej mienia przez Syndyka.

Tagged under

Warsaw

Banner 468 x 60 px