Wydarzenia dotyczące sektora elektroenergetyki w końcówce roku 2018, a w szczególności zamrożenie cen za energie elektryczną, opublikowanie wstępnej wersji Polityki Energetycznej Polski do roku 2040 oraz COP w Katowicach rozpatrywany łącznie z postanowieniami UE dotyczącymi emisji po 2030 roku, będą miały wpływ na dalsze funkcjonowanie elektroenergetyki. Uwidoczniły jednocześnie słabości tego sektora. Poniżej postaram się uzasadnić moje zakłopotanie przyszłością sektora.
Zamrożenie cen za energie elektryczną.
Wzrost cen węgla ,wzrost opłat za emisje CO2 , oraz wzrost cen za usługi i materiały powoduje konieczność podwyższenia cen za energie elektryczną. Energetyka boryka się z brakiem środków finansowych na inwestycje, remonty i modernizacje . Względy polityczne (wybory do PE oraz do Sejmu w 2019 roku ) zadecydowały o zamrożeniu cen energii elektrycznej . Bez analizy skutków podjęto decyzje „ad hoc„. Sposób podejmowania decyzji był zaskakujący. W sprawie cen za energie elektryczną w roku 2019 wypowiadało się siedmiu Ministrów oraz sam Premier. A także kilku polityków pragnących zdobyć punkty wyborcze. Z bardzo istotnego tematu gospodarczego uczyniono targowisko publiczne. Jeżeli zdecydowano się na powołanie Ministerstwa Energii, to oznacza że jemu powierzono sprawy Elektroenergetyki. Wszelkie dyskusje i uzgodnienia przed opublikowaniem decyzji winny się odbywać przy drzwiach zamkniętych. Publiczne dyskusje uwidoczniły różnice dzielące członków Rządu, łącznie ze sprawami czysto personalnymi. Potwierdziły uzależnienie decyzji gospodarczych od polityki
Sposób i tempo wprowadzania zmian z całą ostrością i bezwzględnością uwypukliły również niski poziom kadry zarządzającej polską elektroenergetyką. Przedstawione do URE i Ministerstwa argumenty odnośnie zmiany cen nie zawierały analizy kosztów i wariantów mogących ograniczyć skutki zamrożenia cen energii elektrycznej. Nie wskazały na wewnętrzne słabości elektroenergetyki jakimi są: niepełne wykorzystanie majątku, jego niewłaściwa eksploatacja, drastyczne przekraczanie harmonogramów czasowych i preliminarzy kosztów inwestycji, brak bieżącej analizy kosztów. Dobór zarządów spółek energetycznych jest fatalny. Bywa że w zarządzie spółki brak jest osoby posiadającej wykształcenie i doświadczenie pracy w eksploatacji urządzeń energetycznych. Stanowisko członka zarządu odpowiedzialnego za sprawy techniczne powierza się ekonomiście. Kadra zarządzająca nie uczestniczy w rozwiązywaniu problemów bieżących, likwidacjach dużych awarii, czy też w kontaktach z kadrą wyższego i średniego szczebla, nie wspominając o załodze . Kadra nie ma wspólnego języka z zarządem. Zarządy unikają wręcz kontaktów z kadrą bowiem z racji braku wiedzy fachowej nie znajdują wspólnego języka. Zresztą członkowie zarządów są zainteresowani innymi sprawami i sporo czasu spędzają wśród polityków, często realizując ich zachcianki sponsoringowe czy też omawiając obsadę stanowisk w elektroenergetyce lub realizację prac konsultingowych, remontowych lub inwestycyjnych . Sposób wprowadzania zamrożenia cen energii elektrycznej wskazał na szereg innych słabości sektora energii. Wymienię hasłowo dwa: doraźność decyzji, bez uwzględnienia rozwiązań perspektywicznych i systemowych oraz niewydolność bieżącej organizacji elektroenergetyki i statusu spółek Skarbu Państwa w sektorze energetyki.
Opublikowanie wstępnej wersji Polityki Energetycznej do roku 2040
Pomimo wielu krytycznych uwag do przedstawionego materiału uważam, że sukcesem jest jego opublikowanie i przeprowadzona dyskusja. W opublikowanym materiale odniesiono się do dziesięciu najważniejszych problemów nurtujących polską elektroenergetykę (OZE , kablowanie sieci , energetyka jądrowa itd. ) Moim zdaniem zabrakło odniesienia do organizacji sektora energetycznego i kadry zarządzającej sektorem.
Za absolutną konieczność uważam rozdzielenie przesyłu i dystrybucji od wytwarzania i zorganizowanie energetyki lokalnej. Obecna organizacja nie sprzyja działaniom efektywnościowym .Sprzyja natomiast wzrostowi kosztów i skrośnemu dotowaniu.
W generaliach organizacje i funkcjonowanie energetyki należy podzielić na trzy części : część regulowaną ,część strategiczną dla Państwa i część nie podlegającą rynkowi (przesył )
Aktualna organizacja sektora energetycznego nie odpowiada ani aktualnym ,ani przyszłościowym potrzebom sektora .W prezentowanym materiale wymienia się liczbę 68 organizowanych obecnie klastrów energetycznych , a w roku 2030 ma funkcjonować 300 obszarów zrównoważonych energetycznie na poziomie lokalnym. Zakłada się walkę ze smogiem ( rozwój OZE i ciepła systemowego oraz kogeneracji). Obecna organizacja energetyki nie tylko nie sprzyja tym założeniom, ale wręcz przeciwstawia się , konkurencji dla sektora. Klastry powstają w wyniku nacisków władz lokalnych i powiązań towarzyskich między samorządowcami a energetyką zawodową. W obecnej rzeczywistości klastry stanowią konkurencje dla energetyki zawodowej.
Zorganizowanie energetyki lokalnej pozwoli na wyzwolenie wielkiego potencjału drzemiącego w Samorządach .Samorządy lokalne zapewnią rozwój OZE i lokalnych źródeł ciepła i energii elektrycznej .Bez samorządów nie jesteśmy w stanie zrealizować założeń polityki Energetycznej Państwa do roku 2040. Mamy sąsiada (Niemcy ) z dobrze zorganizowaną i efektywną energetyką. Proszę porównać z organizacją energetyki polskiej i zapoznać się z funkcjonowaniem spółek komunalnych („Stadtwerków”) . Najnowsza Dyrektywa i Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego z dnia 18.01.2019 roku odnosi się do tego[i] tematu w sposób zgodny z powyższymi propozycjami. O szczegółach będzie można rozmawiać po jej opublikowaniu i wyjaśnieniu sformułowań i interpretacji [1]. O kadrze w energetyce napisałem dostatecznie dużo i mogę temat zamknąć stwierdzeniem: z tą kadrą daleko nie zajedziemy. Pocieszająca jest reakcja Ministerstwa Energii na list Pani Prezes NOT i prezesa SEP dotyczący kadry w energetyce.
Szczyt klimatyczny-COP w Katowicach
Nie potrafię ocenić jego rezultatów . Nie zauważyłem aktów prawnych wprowadzających postanowienia szczytu w życie . Zauważyłem natomiast różnice w wypowiedziach najwyższych władz Państwa dotyczących polityki węglowej. W trakcie szczytu Pan Premier Mateusz Morawiecki zapewnił o stopniowej redukcji wydobycia węgla na cele energetyczne a Pan prezydent Andrzej Duda na Barbórce zapewnił górników że nie pozwoli na likwidacje kopalni. W tej sytuacji nie dziwię się brakowi jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotyczące rozwoju energetyki jądrowej . Będzie ,czy nie będzie ? Jednoznaczna odpowiedz na to pytanie determinuje rozwój i przyszłość całej polskiej elektroenergetyki i rozwoju polskiej gospodarki. która w świetle konsekwentnej polityki UE odnośnie energetyki węglowej może znaleźć się w bardzo trudnej sytuacji. Postanowienia Unijne z dnia19.12.2018 roku dotyczące ograniczeń wsparcia dla bloków emitujących ponad 550 kg /MWh CO2, mogą być gwoździem do trumny polskiej energetyki. Zmobilizujmy się, postawmy na mądrych, doświadczonych ludzi , przestańmy rozpraszać się innowacjami i gołosłownymi hasłami a zajmijmy się pracą. Jest to jedyna droga pokonania piętrzących się przed nami trudności.
Na zakończenie moich wywodów dotyczących elektroenergetyki przytoczę słowa wielkiego polskiego poety – Adama Asnyka :
„Szczęśliwe kraje , gdzie pokoleń praca
Nie idzie w niwecz wśród gromów i burzy,
Lecz gdzie czyn wielki Ojczyznę wzbogaca
I gdzie myśl każda jej tryumfom służy !”
[1] OZE lokalnych źródeł ciepła i energii elektrycznej
zdjęcie: Jacek Szyke/WNP
Nie znaleziono powiązanych artykułów.
