Prezes URE zatwierdził zmiany w Regulaminie Rynku Mocy

Prezes URE zmodyfikował przyjęty w 2018 r. Regulamin Rynku Mocy, zatwierdzając zmiany określone w Kartach aktualizacji nr 3 i 4. Zmiany te zostały również zaakceptowane przez Ministra Klimatu i Środowiska.

W związku ze zmianami przepisów konieczne stało się dostosowanie Regulaminu Rynku Mocy do znowelizowanych ustaw: o rynku mocy^[1] i Prawo energetyczne^[2]. Niezbędna była również zmiana zasad wyznaczania skorygowanego obowiązku mocowego (SOM)^[3] tak, aby obowiązujące zasady nie prowadziły do zaniżania wartości SOM w stosunku do wielkości wymaganej dla bezpiecznej pracy krajowego systemu elektroenergetycznego w zakresie pokrycia zapotrzebowania na moc.

Proces zatwierdzania zmiany regulaminu poprzedziły konsultacje przeprowadzone przez PSE z uczestnikami rynku. Zgłoszone w toku konsultacji uwagi wraz z informacją o proponowanym sposobie ich uwzględnienia, zostały przedstawione Prezesowi URE.

Wszystkie dokumenty dotyczące Regulaminu oraz jego zmian dostępne są na stronie URE w dziale Rynek mocy oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej.

***

• Rynek mocy jest rozwiązaniem regulacyjnym, które ma na celu zapobieganie sytuacji niedoboru energii elektrycznej w przyszłości poprzez stworzenie zachęt inwestycyjnych do budowy nowych i modernizowania już istniejących jednostek wytwórczych.
• Rozwiązania te mają również aktywizować zarządzanie zużyciem energii i uelastycznić popyt na energię elektryczną.
• Wprowadzenie rynku mocy zmieniło architekturę rynku energii z rynku jednotowarowego, na rynek dwutowarowy, gdzie transakcjom kupna-sprzedaży podlega nie tylko wytworzona energia elektryczna, ale również moc dyspozycyjna netto, czyli gotowość do dostarczania energii do sieci. Wybór jednostek rynku mocy, które za odpowiednim wynagrodzeniem będą oferować nową usługę, jest dokonany właśnie w wyniku aukcji.
• Rok 2021 jest pierwszym rokiem funkcjonowania rynku mocy w Polsce.
• Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy nałożyła na Prezesa URE m.in. obowiązek zatwierdzenia, w drodze decyzji, w uzgodnieniu z ministrem właściwym ds. energii, regulaminu rynku mocy^[4].
• Decyzją administracyjną z 30 marca 2018 r. Prezes URE zatwierdził Regulamin Rynku Mocy.
• Poprzednie dwie aktualizacje Regulaminu miały miejsce we wrześniu i w grudniu 2020 roku.

^[1] Dz.U. z 2021 r. poz. 1854.

^[2] Dz. U. z 2021 r. poz. 1093.

^[3] Skorygowany obowiązek mocowy został szczegółowo opisany w art. 58 ustawy o rynku mocy. Maksymalne parametry tego świadczenia wynikają  z umowy mocowej, jednak w konkretnym okresie dostawy podlega on korekcie. Tym samym rzeczywista ilość udostępnionej mocy w tej części obowiązku mocowego, która stanowi o obowiązku dostarczenia mocy do systemu, będzie znana na dany okres dostaw dopiero po jego upływie. Ilekroć jednak jednostka nie dostarcza mocy do systemu, ma pozostawać w gotowości do jej dostarczenia lub redukcji jej zapotrzebowania.

^[4] Art. 84 ust. 3 ustawy o rynku mocy.

Rynek mocy: Informacje ogólne

Potrzeba zapobieżenia sytuacji niedoboru energii elektrycznej w przyszłości była jednym z powodów przygotowania rozwiązań legislacyjnych, których głównym celem jest stworzenie zachęt inwestycyjnych do budowy nowych i modernizacji istniejących jednostek wytwórczych. Rozwiązania te mają również na celu aktywizację zarządzania zużyciem energii i uelastycznienie popytu na energię elektryczną. Dla realizacji tych celów powstało nowe rozwiązanie regulacyjne  – rynek mocy.

Wprowadzenie rynku mocy oznacza zmianę architektury rynku energii z rynku jednotowarowego, na rynek dwutowarowy, gdzie transakcjom kupna-sprzedaży będzie podlegać nie tylko wytworzona energia elektryczna, ale również moc dyspozycyjna netto, czyli gotowość do dostarczania energii do sieci.

Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz. U. z 2018 r. poz.9)¹⁾ wprowadziła nową usługę – obowiązek mocowy polegającą na:

• pozostawaniu przez jednostkę rynku mocy w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu, oraz
• zobowiązaniu do dostawy określonej mocy do systemu w okresie zagrożenia, czyli w godzinie określonej przez operatora systemu przesyłowego (OSP) jako godzina, w której nadwyżka mocy dostępnej dla OSP w okresie n+1 jest niższa niż wielkość określona na podstawie art. 9g ust.4 pkt 9 Prawa energetycznego.

Wybór jednostek rynku mocy, które za odpowiednim wynagrodzeniem będą oferować nową usługę, zostanie dokonany w wyniku aukcji typu holenderskiego tj. aukcji składających się z wielu rund z ceną malejącą. Jednostki rynku mocy, które zostaną dopuszczone do udziału w aukcji, po pozytywnym zakończeniu procesu certyfikacji ogólnej a następnie procesu certyfikacji do aukcji głównej, będą opuszczać aukcję, kiedy cena kolejnej rundy nie będzie już zapewniać ich oczekiwanego wynagrodzenia za moc. W efekcie, aukcje będą wygrywać najtańsze oferty przy zachowaniu neutralności technologicznej.

Parametry aukcji zostaną określone przez ministra właściwego ds. energii, po zasięgnięciu opinii Prezesa URE, w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 34 ustawy o rynku mocy.

W 2018 r. odbędą się trzy aukcje na okresy dostaw 2021, 2022 oraz 2023. W latach 2019 – 2025 organizowana będzie co roku jedna aukcja główna na okresy dostaw przypadające odpowiednio na lata 2024 – 2030 (art. 29 ust. 3 ustawy o rynku mocy).

Obowiązki mocowe ukształtowane  w wyniku aukcji będą  mogły podlegać dalszemu obrotowi na rynku wtórnym.

Ze względu na fakt, iż płatności za spełnienie ww. obowiązku mocowego stanowią pomoc publiczną, ustawa była przedmiotem procesu notyfikacyjnego, zakończonego w dniu 7 lutego 2018 r. wydaniem przez Komisję Europejską decyzji zatwierdzającej program pomocowy²⁾.

Podmioty, które uczestniczą w rynku mocy to:

• właściciel jednostki fizycznej,
• dostawca mocy – właściciel jednostki rynku mocy, podmiot będący właścicielem jednostek fizycznych tworzących jednostkę rynku mocy lub podmiot upoważniony przez właścicieli tych jednostek fizycznych do dysponowania nimi na rynku mocy,
• operator – operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego (OSP)
• operator systemu dystrybucyjnego (OSD),
• zarządca rozliczeń.

Istotną rolę na rynku mocy odgrywa minister właściwy ds. energii, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Do najważniejszych zadań Prezesa URE należą mi.in.:

• ogłaszanie w BIP na swojej stronie podmiotowej wykazu usług, o których mowa w art. 9g ustawy PE, określonych w IRIESP, o charakterze świadczenia i wynagradzania zbliżonym do obowiązku mocowego oraz niezwłoczne ogłaszanie jego aktualizacji w przypadku zmiany IRIESP,
• zatwierdzanie regulaminu rynku mocy, w uzgodnieniu z ministrem właściwym ds. energii,
• wydawanie opinii nt. propozycji OSP dot. parametrów dla aukcji głównych,
• wstrzymanie rozpoczęcia aukcji, w drodze postanowienia, na wniosek OSP, w przypadku awarii dedykowanego systemu teleinformatycznego dla przeprowadzenia aukcji,
• ogłaszanie nowego terminu aukcji w przypadku ustania awarii dedykowanego systemu teleinformatycznego w drodze postanowienia,
• rozstrzyganie sporów w sprawach spornych dotyczących:
  • procesów certyfikacji oraz aukcji wstępnej,
  • aukcji mocy,
  • obrotu obowiązkiem mocowym na rynku wtórnym, w tym sprzeciwu zgłoszonego przez operatora w odniesieniu do transakcji na rynku wtórnym,
  • danych wpisanych do rejestru lub danych, których wpisu odmówiono,
  • naruszenia przez operatora zasad ogłaszania okresu zagrożenia,

• wymierzanie kar o których mowa w art. 85 ust. 1-3 ustawy o rynku mocy,
• możliwość unieważnienia aukcji mocy, w przypadku gdy aukcja mocy została przeprowadzona z naruszeniem przepisów ustawy lub warunków aukcji, lub uczestnik dopuścił się zachowania niezgodnego z przepisami prawa lub regulaminem rynku mocy,
• unieważnianie aukcji mocy, w przypadku gdy aukcja mocy została przeprowadzona z naruszeniem przepisów ustawy lub warunków aukcji, lub uczestnik dopuścił się zachowania niezgodnego z przepisami prawa lub regulaminem rynku mocy, jeżeli miało to istotny wpływ na wynik aukcji,
• sporządzenie wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, o którym mowa w art. 71 ust. 2, wraz z informacją, o której mowa w  art. 71 ust. 4, i ogłoszenie go w BIP URE, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok, za który pobierana jest opłata mocowa,
• kalkulowanie stawki opłaty mocowej na kolejny rok kalendarzowy,
• publikowanie w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki do dnia 30 września każdego roku:
  1. stawki opłaty mocowej na kolejny rok kalendarzowy;
  2. wybranych godzin doby przypadających na godziny szczytowego zapotrzebowania na moc w systemie, wyznaczone odrębnie dla kwartałów roku dostaw – na potrzeby obliczania opłaty mocowej należnej od odbiorców, o których mowa w art. 70 ust. 1 pkt 2.

Ewentualne pytania związane z rynkiem mocy można kierować na adres rynek.mocy@ure.gov.pl.

źródło: URE