Podczas 55. posiedzenia (25 i 26 maja) Sejm uchwalił m.in. ustawę o 14. emeryturze i znowelizował ustawę o Sądzie Najwyższym. Posłowie rozpoczęli też prace nad projektem zmiany konstytucji, która pozwoli na konfiskatę majątku mogącego służyć do wspierania rosyjskiej agresji na Ukrainę. Izba przeprowadziła ponadto I czytanie projektu ustawy przewidującej pomoc dla kredytobiorców w sytuacji wzrostu rat kredytów mieszkaniowych.
Uchwalone ustawy
Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa przewiduje m.in. zmiany w organizacji SN. Zniesiona zostanie Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce utworzona będzie Izba Odpowiedzialności Zawodowej. W jej skład wejdzie 11 sędziów orzekających, wyznaczonych przez prezydenta spośród grona 33 wylosowanych sędziów SN orzekających w pozostałych izbach. Ustawa przewiduje także możliwość zbadania na wniosek strony lub uczestnika postępowania, czy spełnione są wymogi niezawisłości i bezstronności sędziego z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu oraz jego postępowania po powołaniu, jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy może doprowadzić to do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, mającego wpływ na wynik sprawy.
Ustawa o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów przewiduje wypłatę tzw. 14. emerytury. Świadczenie to będzie miało zastosowanie w przypadku emerytur i rent w systemie powszechnym, a także rolników i służb mundurowych; emerytur pomostowych, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, rent socjalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz rent inwalidów wojennych i wojskowych. Jak podkreślił rząd w uzasadnieniu projektu, celem wprowadzanych rozwiązań jest ochrona seniorów przed ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w szczególności w warunkach wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Świadczenie będzie równe wysokości kwoty najniższej emerytury w przypadku osób, których wysokość świadczenia podstawowego nie przekracza kwoty 2 900 zł. W przypadku osób otrzymujących świadczenie w wysokości większej niż 2900 zł, 14. emerytura będzie pomniejszona o różnicę między równowartością ich świadczenia a kwotą 2900 zł.
Ustawa o zmianie ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności oraz niektórych innych ustaw umożliwi m.in. elektroniczne składanie wniosku o wpis do ewidencji producentów, sporządzanie elektronicznych kopii dokumentów oraz składanie w formie elektronicznej wniosków o wypłatę i o przyznanie pomocy w ramach programów zalesiania.
Realizacja ustaleń zawartych we wspólnym stanowisku Trójstronnego Zespołu do Spraw Ochrony Zdrowia jest celem ustawy o zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych oraz niektórych innych ustaw. Od 1 lipca 2022 r. wzrosną gwarantowane poziomy najniższych wynagrodzeń – średnio o 30 proc.
Ustawa o wypowiedzeniu Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej, sporządzonej w Moskwie 22 października 1963 r., w brzmieniu nadanym Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu MBWG oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie 18 grudnia 1970 r., Protokołem w sprawie zmiany Umowy o rozliczeniach wielostronnych w rublach transferowych i o utworzeniu MBWG oraz Statutu tego Banku, sporządzonym w Moskwie 23 listopada 1977 r. oraz Protokołem o zmianie Porozumienia o utworzeniu i działalności MBWG z 22 października 1963 r. (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.) oraz Statutu MBWG (ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. oraz 18 grudnia 1990 r.), sporządzonym w Warszawie 25 listopada 2014 r. upoważnia Prezydenta do wypowiedzenia dokumentu. Głównym udziałowcem Międzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej jest Federacja Rosyjska. W związku z sankcjami nałożonym na to państwo z powodu agresji na Ukrainę, zachodzi obawa, że bank mógłby kontynuować finansowanie podmiotów rosyjskich oraz służyć omijaniu sankcji, czego Polska nie może wspierać i legitymizować.
Drugie czytania
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz niektórych innych ustaw zakłada przekształcenie tej instytucji w Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego. Jego misja skierowana ma być do Polaków, a także do narodu ukraińskiego, białoruskiego oraz tej części społeczeństwa rosyjskiego, która potępiła zbrodnie Władimira Putina. Zdaniem projektodawców istnienie Centrum w niezmienionym kształcie, wobec braku podobnej instytucji zajmującej się problematyką ukraińską czy białoruską, byłoby odbierane jako uprzywilejowanie przez Polskę dialogu z Rosją. Przekształcone Centrum będzie podejmowało działania o charakterze zbliżonym do realizowanych przez CPRDiP wobec Rosji i Rosjan. Nowelizacja jest także, w zamierzeniu projektodawców, wyrazem solidarności i wsparcia dla narodu ukraińskiego i władz Ukrainy.
Projektowana ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” zakłada m.in. zwiększenie budżetu programu Kolej Plus z 5,6 mld zł do ponad 11 mld zł. Proponowana zmiana umożliwi dofinansowanie 34 projektów inwestycyjnych zamiast planowanych wcześniej 17. Projekt przewiduje też podwyższenie kapitału zakładowego PKP Polskich Linii Kolejowych (PLK) oraz usprawnienie procesu wnoszenia przez Polskie Koleje Państwowe (PKP) do spółki PKP PLK składników majątkowych niezbędnych do zarządzania infrastrukturą kolejową.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw przewiduje dalszą cyfryzację procesów administracyjnych w budownictwie, w tym możliwość prowadzenia dziennika budowy oraz książki obiektu budowlanego w postaci elektronicznej.
Celem rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych jest zabezpieczenie finansów publicznych poprzez m.in. uporządkowanie i uzupełnienie regulacji dotyczących wsparcia dla budownictwa socjalnego i komunalnego, tak aby zwiększone zainteresowanie programami wsparcia nie skutkowało przekraczaniem przewidzianych limitów rocznych, a także zapewnienie płynnej realizacji programów rządowych w sytuacji ewentualnego wystąpienia na rynkach finansowych zjawiska ujemnych stóp procentowych związanego z epidemią SARS-CoV-2. Podczas prac legislacyjnych Sejm dołączył do projektu m.in. poprawkę przywracającą walne zgromadzenia spółdzielni i zebrania właścicieli, których przeprowadzanie zostało zawieszone przepisami obowiązującymi podczas stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu będzie nosiła imię Polskich Olimpijczyków – taką zmianę przewiduje projekt ustawy o zmianie nazwy Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. O nadanie placówce imienia wniósł jej rektor, a wniosek poparł prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
Pierwsze czytania
Izba rozpoczęła prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie Konstytucji RP. Wnioskodawcy proponują, by z konstytucyjnie określonego limitu zadłużenia publicznego wyłączyć pożyczki, gwarancje i poręczenia finansowe służące finansowaniu potrzeb obronnych państwa. Ponadto projekt przewiduje dodanie do ustawy zasadniczej przepisu mającego zastosowanie w przypadku napaści zbrojnej na terytorium Polski lub w razie napaści na terytorium innego państwa, jeśli powoduje ona bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego RP. W takiej sytuacji możliwe będzie przejmowanie przez Skarb Państwa z mocy prawa i bez odszkodowania majątku znajdującego się w polskiej jurysdykcji, co do którego istnieje domniemanie, ze jest on lub może być wykorzystany do finansowana tej napaści lub jej wspierania w innej formie. Przejęty majątek zostanie przeznaczony na wsparcie osób dotkniętych skutkami napaści zbrojnej. Potrzeba zmian w konstytucji spowodowana jest rosyjską agresją na Ukrainę.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw ma na celu doprecyzowanie i uzupełnienie obowiązujących przepisów, w tym m.in. rozszerzenie katalogu podmiotów posiadających dostęp do rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL. Projekt przewiduje także dostosowanie przepisów ustawy do sytuacji, w której bezpośredni wjazd na terytorium RP z terytorium Ukrainy nie jest już konieczny dla objęcia obywatela Ukrainy przepisami ustawy. W wyniku przyjęcia proponowanych przepisów polepszy się ochrona praw cudzoziemców objętych ustawą w związku z wykonywaniem przez nich pracy na terytorium Polski. Zmiany obejmą także kwestie związane m.in. z opieką nad dziećmi, szkolnictwem, nauką.
Sejm przeprowadził także I czytanie rządowego projektu ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Proponowane przepisy przewidują m.in. wprowadzenie tzw. wakacji kredytowych (do 8 miesięcy bez spłat rat kredytu) dostępnych dla kredytobiorców, którzy mają kredyty hipoteczne w złotówkach, a nieruchomość przeznaczona jest na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Wskaźnik WIBOR będzie zastąpiony nowym wskaźnikiem oprocentowania kredytu, którego zastosowanie pozwoli obniżyć raty, a Fundusz Wsparcia Kredytobiorców zostanie zasilony dodatkowymi środkami. Konieczność uchwalenia ustawy wynika z postępującego wzrostu rat kredytów hipotecznych będącego skutkiem inflacji.
Uchwały Sejmu
Sejm podjął uchwałę w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Dostosowuje ona treść regulaminu do przepisów znowelizowanej w 2021 r. ustawy o radiofonii i telewizji, w której zapisano, że uchwała Sejmu o odrzuceniu sprawozdania z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji powinna zawierać uzasadnienie. Posłowie podjęli także uchwałę w 200. rocznicę urodzin Wandy Malczewskiej.
Pozostałe punkty porządku dziennego
Sejm odrzucił wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Izba zapoznała się z przedstawionym przez Radę Ministrów dokumentem pt. „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2020 roku” i przyjęła go.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
O informację bieżącą „w sprawie budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego wraz z inwestycjami kolejowymi oraz towarzyszącej temu przedsięwzięciu groźbie wywłaszczeń w kilku województwach” wnosił Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.
Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. naboru do nowego rodzaju służby w wojsku, ograniczonej dostępności i wysokich cen węgla dla odbiorców indywidualnych i wspólnot mieszkaniowych, działań rządu w celu zwiększenia efektywności energetycznej w Polsce, finansowania szpitali, sprzedaży udziałów Grupy Lotos przez rząd Platformy Obywatelskiej w 2011 r. oraz eksportu towarów z Ukrainy przez polskie porty i szlaki komunikacyjne.
