Sejm podczas 65. posiedzenia (3 i 4 listopada) uchwalił m.in. tzw. ustawę okołobudżetową na 2023 rok, umożliwił sejmikom województw przekazywanie dotacji dla wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego oraz uregulował prawnie możliwość zakładania kooperatyw mieszkaniowych. Posłowie znowelizowali także Prawo oświatowe.
Izba chwilą ciszy uczciła pamięć zmarłych byłych posłów Lucyny Wiśniewskiej (V kadencja) i Józefa Zbigniewa Woroszczaka (I kadencja).
Uchwalone ustawy
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami umożliwia przekazywanie z budżetu województw dotacji do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego (WORD) na realizację ich zadań publicznych (m.in. organizowanie egzaminów sprawdzających kwalifikacje osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami). Ustawa przewiduje także, że warunki wynagrodzenia egzaminatorów określi sejmik województwa, a nie jak obecnie minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy. Warunki te nie będą mogły być gorsze od dotychczasowych. Sejmik województwa określi także wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminów na wszystkie kategorie prawa jazdy. Opłata za przeprowadzenie części teoretycznej nie będzie mogła przekroczyć 50 zł. Maksymalna opłata za przeprowadzenie części praktycznej wyniesie 200 zł dla praw jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, D1 lub T albo uprawnienia do kierowania tramwajem oraz 250 zł dla praw jazdy kategorii B+E, C1+E, C, C+E, D, D+E lub D1+E. Opłaty będą waloryzowane corocznie o wskaźnik inflacji. Ustawa, zgodnie z dołączonym do projektu uzasadnieniem, jest odpowiedzą na zgłaszane przez część WORD-ów problemy finansowe.
Ustawa o kooperatywach mieszkaniowych oraz zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych wprowadza do polskiego prawa instytucję kooperatywy mieszkaniowej jako jednej z form zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Formuła ta zakłada inicjowanie procesu inwestycyjnego przez grupę przyszłych mieszkańców, a jej unormowanie prawne poprawi bezpieczeństwo uczestników tego typu przedsięwzięć, pozwoli także na większy udział samorządów gminnych w ich wspieraniu. W formule kooperatywy działać będą mogły co najmniej trzy osoby fizyczne będące stronami umowy kooperatywy mieszkaniowej albo umowy spółki cywilnej. Kooperatywa będzie miała na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych uczestników, a zatem nie będzie co do zasady nastawiona na zysk. Ustawa zmienia także zasady udzielania gwarantowanego kredytu mieszkaniowego, dostosowując je do sytuacji na rynku kredytów mieszkaniowych. Nowelizacja umożliwia m.in. wniesienie większego wkładu własnego, uchyla przepis o minimalnej wysokości gwarancji oraz podnosi limit ceny metra kwadratowego dla lokali nabywanych na rynku pierwotnym i wtórnym. Dzięki tym rozwiązaniom z programu będzie mogło skorzystać więcej osób. Sam gwarantowany kredyt mieszkaniowy zmieni nazwę na „rodzinny kredyt mieszkaniowy”.
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw m.in. modyfikuje zasady, według których na terenie szkół działają organizacje i stowarzyszenia. Znowelizowane przepisy przewidują np. informowanie rodziców wszystkich uczniów o zamiarze podjęcia takiej działalności. Rada rodziców przed wydaniem opinii dotyczącej działalności danego podmiotu w szkole będzie musiała przeprowadzić konsultacje z rodzicami uczniów. W przypadku gdy działające w szkołach organizacje i stowarzyszenia przewidują prowadzenie zajęć z uczniami, ich organizacja i prowadzenie wymagać będą uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty, przy czym niewydanie takiej opinii w ciągu 30 dni będzie równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Opinii kuratora nie będą wymagały zajęcia prowadzone w ramach zadania zleconego z zakresu administracji rządowej, w ramach zadań realizowanych przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, przez organizację harcerską objętą Honorowym Protektoratem Prezydenta RP działającą na terytorium Polski oraz przez Polski Czerwony Krzyż. Do udziału w takich zajęciach wymagana będzie pisemna zgoda rodziców niepełnoletniego ucznia lub zgoda samego pełnoletniego ucznia.
Uchwalone przez Sejm zmiany dotyczą także tzw. nauczania domowego, czyli realizacji obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki poza przedszkolem lub szkołą. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami szkoła, do której zapisany jest uczeń uczący się w domu, będzie musiała znajdować się na terenie województwa, w którym uczeń ten zamieszkuje lub w województwie sąsiednim. Takie rozwiązanie ma ułatwić korzystanie ze wsparcia organizowanego przez szkołę w postaci np. udziału np. w zajęciach rewalidacyjnych, dodatkowych czy rozwijających zainteresowania. Wniosek o zezwolenie na realizację obowiązku poza przedszkolem lub szkołą będzie można złożyć w terminie od 1 lipca do 21 września roku kalendarzowego, w którym dziecko ma rozpocząć spełnianie obowiązku. Roczne egzaminy klasyfikacyjne, na podstawie których uczeń uzyskuje oceny roczne, będą odbywać się w szkole lub innym miejscu wskazanym przez jej dyrektora.
Sejm uchwalił także ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (tzw. okołobudżetową). Jest ona ściśle związana z projektem budżetu na przyszły rok i zapewnia jego prawidłową realizację.
Wśród szeregu zmian wprowadzonych ustawą o zmianie ustawy o Funduszu Medycznym oraz niektórych innych ustaw są m.in. przepisy przewidujące wsparcie działań związanych z profilaktyką chorób zakaźnych przez zakup szczepionek do przeprowadzania zalecanych szczepień ochronnych. Do świadczeń finansowanych z Funduszu dodane zostaną świadczenia związane z diagnostyką genetyczną chorób rzadkich dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia.
Ustawa o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS) oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw dostosowuje polskie prawo do przepisów UE. Nowelizacja wprowadza m.in. nowy zakres wpisów danych SIS – tzw. wpisy prewencyjne, dotyczące m.in. cudzoziemców zobowiązanych do powrotu oraz małoletnich zagrożonych uprowadzeniem przez rodzica lub opiekuna.
Ustawa o zmianie ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym oraz niektórych innych ustaw ma zwiększyć ochronę interesów klientów korzystających z usług podmiotów działających na rynku finansowym. Zadania związane z działalnością edukacyjną i informacyjną na temat rynku finansowego, które obecnie realizowane są przez Rzecznika Finansowego, zostaną przekazane ministrowi finansów.
Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma na celu umożliwienie zapewnienia tymczasowego wsparcia dla rolników, mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Wsparcie to będzie miało formę jednorazowej płatności ryczałtowej dla rolników spełniających kryteria dostępu określone w PROW 2014–2020 i będzie wolne od podatku dochodowego.
Stanowiska Senatu
Sejm odrzucił uchwały Senatu odrzucające ustawy: o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, o Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego oraz o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Posłowie odrzucili poprawki wniesione przez Senat do ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz do ustawy o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie.
Rozpatrując ustawę o zmianie ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe Sejm przyjął także poprawkę Senatu przedłużającą vacatio legis. Ustawa wejdzie w życie od 1 stycznia 2023 r., a nie, jak pierwotnie uchwalił Sejm, po upływie 14 dni od daty ogłoszenia.
W ustawie o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt Sejm przyjął m.in. poprawkę zakładającą, że obniżona opłata za kontrolę przeprowadzaną w gospodarstwie, w którym jest utrzymywane nie więcej niż 50 świń wyniesie nie mniej niż 20 zł – dotychczas minimalna stawka wynosiła 40 zł.
Posłowie przyjęli także poprawki Senatu, głównie o charakterze doprecyzowującym i legislacyjnym, do ustaw: o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych; o Centralnym Azylu dla Zwierząt; o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Kodeks spółek handlowych.
Pierwsze czytanie
Rządowy projekt ustawy o Państwowym Instytucie Medycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji przewiduje utworzenie podmiotu prowadzącego badania naukowe i prace rozwojowe w powiązaniu z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej, działającego w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego państwa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb zdrowotnych i specyfiki służby funkcjonariuszy służb mundurowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Instytut zostanie utworzony w drodze przekształcenia Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie.
Uchwały Sejmu
Uchwała w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wypełnia istniejącą lukę prawną. W zamkniętych wspólnych posiedzeniach Komisji do Spraw Służb Specjalnych i innej komisji będą mogli brać udział tylko posłowie będący członkami tych komisji. Obecnie przepis o zakazie udziału posłów spoza składu komisji w jej posiedzeniach dotyczy wyłącznie Komisji do Spraw Służb Specjalnych. Doprecyzowano ponadto, że komisje obradujące wspólnie z udziałem Komisji do Spraw Służb Specjalnych przyjmują uchwały większością głosów w obecności co najmniej 1/3 liczby członków każdej z uczestniczących w posiedzeniu komisji. Tym samym w przypadku wspólnych posiedzeń nie będzie miał zastosowania przepis przewidujący podejmowanie przez Komisję do Spraw Służb Specjalnych uchwał bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków komisji.
Sejm wyraził zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej poseł Joanny Scheuring-Wielgus.
Izba podjęła także uchwałę w sprawie upamiętnienia profesora Stanisława Fijałkowskiego w 100. rocznicę urodzin.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedstawiona na wniosek Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość informacja bieżąca dotyczyła działań rządu podejmowanych na rzecz pieczy zastępczej.
Pytania w sprawach bieżących odnosiły się m.in. do 35-lecia programu Erasmus+, zwiększenia o 95% dofinansowania z Funduszu Dopłat dla gmin na zakup lub zakup i remont byłych mieszkań zakładowych, konsekwencji braku pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy, warunków życia Polaków, w szczególności obywateli otrzymujących minimalną płacę oraz najniższą emeryturę, wobec drożejącej żywności i rosnących kosztów utrzymania gospodarstwa domowego, procesu certyfikacji drewna oraz konsekwencji dla środowiska naturalnego wysokiego zasolenia rzeki Odry i realizacji programów pomocowych dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami katastrofy ekologicznej.
źródło: Sejm RP, zdjęcie: Łukasz Błasikiewicz
