Podczas 53. posiedzenia Sejmu posłowie m.in. zapoznali się z informacją nt. bezpieczeństwa energetycznego po odcięciu przez Rosję dostaw gazu do Polski i przeprowadzili dyskusję. Izba znowelizowała także m.in. ustawę o ubezpieczeniach społecznych rolników, która pozwoli rolnikom na emeryturze otrzymywać świadczenie w pełnej wysokości bez konieczności zaprzestawania prowadzenia działalności rolniczej. Sejm rozpoczął też prace legislacyjne nad projektem ustawy obniżającej I stawkę podatku PIT z 17 do 12 proc.
Uchwalone ustawy
Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje wydłużenie do 120 dni okresu, na jaki może być przyznane świadczenie pieniężne dla zapewniających zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, przewiduje także gromadzenie danych osób, na które zostały złożone wnioski. Pozwoli to ustalić, czy dla danej osoby nie został już złożony wniosek o przyznanie środków za ten sam okres i zapobiec w ten sposób ewentualnym nadużyciom. Sejm znowelizował ustawę w pierwszym dniu posiedzenia, tj. 27 kwietnia. Pozostałe rozstrzygnięcia posłowie podjęli 28 kwietnia.
Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników przewidują m.in. poszerzenie katalogu sytuacji, w których posiadanie tytułu do podlegania ubezpieczeniu w systemie powszechnym nie będzie powodowało utraty uprawnień do podlegania ubezpieczeniu rolniczemu. Ponadto emeryt nie będzie zmuszony do zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej.
Celem ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu oraz niektórych innych ustaw jest zagwarantowanie prawidłowej i terminowej realizacji inwestycji towarzyszących niezbędnych do funkcjonowania terminalu LNG. Konieczność dokonania zmian w przepisach wynika z wprowadzanych i planowanych zmian strukturalno-organizacyjnych w spółce Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, która odpowiada za realizację inwestycji.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową przewiduje powstanie e-Urzędu Skarbowego. Stanie się on podstawowym narzędziem wykorzystywanym w kontaktach z organami KAS. Korzystać z niego będą podatnicy, płatnicy, pełnomocnicy, komornicy sądowi oraz notariusze. Będzie nie tylko umożliwiać dostęp do informacji z zakresu podatków, ale też pozwoli na kompleksowe załatwianie spraw online, w tym realizowanie obowiązków podatkowych.
Zwiększenie konkurencyjności i poziomu rozpoznawalności polskiej nauki w świecie jest celem ustawy o Akademii Kopernikańskiej. Ta nowatorska instytucja naukowa ma realizować Narodowy Program Kopernikański, który pozwoli m.in. zbudować lub zintensyfikować więzi przedstawicieli krajowego życia naukowego oraz silniej niż dotychczas włączyć zagranicznych badaczy we współpracę z polskimi ośrodkami i zespołami naukowymi. Realizowany przez Akademię program ma obejmować m.in. finansowanie badań naukowych, w tym przyznawanie Stypendiów Kopernikańskich i Grantów Mikołaja Kopernika, wspieranie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, przyznawanie Nagród Kopernikańskich, powoływanie Ambasadorów Akademii Kopernikańskiej oraz przyznawanie wsparcia finansowego na zadania przez nich realizowane.
Ustawa o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw ma na celu dostosowanie prawa do przepisów Unii Europejskiej w zakresie ochrony zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego. Nowelizacja zmienia także m.in. przepisy dotyczące produkcji mięsa na użytek własny, uszczegóławia przepisy o produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych na rynki państw trzecich. Ustawa ma ponadto na celu ułatwienie gromadzenia przez Inspekcję Weterynaryjną danych dotyczących stosowania przeciwdrobnoustrojowych produktów leczniczych.
Ustawa o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz niektórych innych ustaw wprowadza przepis, na mocy którego osoby, które kształciły się, uzyskały tytuł zawodowy bądź stopień naukowy lub prowadziły działalność naukową w podmiocie będącym organem bezpieczeństwa innego państwa, wchodzącym w skład sił zbrojnych innego państwa, stanowiącym część resortu spraw zagranicznych lub wewnętrznych innego państwa, mogą być zatrudnione w służbie zagranicznej po złożeniu wniosku i uzyskaniu zgody Szefa Służby Zagranicznej. Zgoda taka uwarunkowana jest opinią o braku przeciwwskazań wydaną przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Powyższy wymóg nie dotyczy osób, które kształciły się wyłącznie w państwach członkowskich UE, NATO, EFTA i w Szwajcarii. W przepisach dostosowano także katalog stopni dyplomatycznych do systemów przyjętych w krajach demokratycznych, likwidując stopień attaché i zastępując go stopniem III sekretarza.
Stanowiska Senatu
Sejm przyjął poprawkę Senatu do ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Ustawa ma na celu stworzenie bardziej elastycznych zasad podziału środków wydatkowanych w ramach budżetu obywatelskiego w gminach. Poza ułatwieniem sposobu dzielenia tych środków w poszczególnych częściach gmin, wprowadzono dodatkowe kryterium podziału środków w postaci kosztu realizacji zgłaszanych projektów.
Izba przyjęła trzy poprawki Senatu do ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (tzw. wdrożeniowej). Tworzy ona podstawę dla realizacji umowy partnerstwa, w tym wdrażania programów dotyczących polityki spójności w nowej siedmioletniej perspektywie finansowej. Projekt wprowadza także szczegółowe przepisy dotyczące Krajowego Planu Odbudowy.
Niektóre poprawki Senatu zostały przyjęte także do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem publicznych systemów teleinformatycznych. Usprawnia ona realizację zadań administracji publicznej m.in. w zakresie działania Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej i Centralnej Ewidencji Kierowców.
Sejm odrzucił poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela, zakładającej wzrost średniego wynagrodzenia nauczycieli oraz subwencji oświatowej.
Odrzucone zostały także poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Ustawa przedłuża o trzy lata obowiązek zapewnienia najemcom przez gminę lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki w razie wypowiedzenia najmu w związku z koniecznością remontu lub rozbiórki budynku.
Pierwsze czytania
Sejm rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt przewiduje m.in. obniżenie stawki podatku PIT z 17 do 12 proc. w pierwszym przedziale skali podatkowej. Zlikwidowana jednocześnie zostanie tzw. ulga dla klasy średniej. Projekt zakłada także przywrócenie preferencyjnego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci w miejsce wprowadzonej nowelizacją z 2021 r. tzw. ulgi 1500 zł. Projekt zabezpiecza także środki przekazywane organizacjom pożytku publicznego w ramach tzw. 1 proc. podatku. Gdy łączna kwota środków przekazanych w danym roku będzie niższa niż kwota przekazana w 2022 r., nastąpi wyrównanie tej różnicy. Przedsiębiorcy, którzy nie rozliczają podatku wg skali podatkowej będą mogli odliczyć część zapłaconych składek zdrowotnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, natomiast przedsiębiorcy rozliczający podatek według skali podatkowej zapłacą niższy podatek dzięki obniżonej stawce podatku. Projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
Izba przeprowadziła także I czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Wprowadza on do porządku prawnego unijną dyrektywę dotyczącą udziału sił zbrojnych w przedsięwzięciach prowadzonych w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Celem proponowanych rozwiązań jest usprawnienia mobilności wojskowej dzięki usunięciu zbędnych obciążeń administracyjnych oraz umożliwienie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT czynności związanych z działaniami obronnymi w ramach UE i NATO. Projekt skierowano do prac w Komisji Finansów Publicznych.
Rządowy projekt ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich dotyczy nieletnich, których zachowanie godzi w normy prawa karnego lub powszechnie przyjęte normy społeczne i wywołuje potrzebę reakcji ze strony właściwych organów państwa. Proponowana ustawa porządkuje i systematyzuje materię dotyczącą spraw nieletnich na etapie postępowania rozpoznawczego oraz postępowania wykonawczego. Zastąpi ona obecnie obowiązującą ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich, pozostawiając te jej przepisy, które od lat nie straciły aktualności. Projekt przewiduje także nowe rozwiązania. Jednym z nich jest określenie dolnego progu wiekowego na poziomie ukończonych 10 lat, jako warunku prowadzenia w stosunku do nieletniego postępowania w sprawie o demoralizację. Dotychczas dolna granica nie była uregulowana. Projekt przewiduje ponadto utworzenie nowych placówek dla nieletnich: okręgowych ośrodków wychowawczych. W proponowanej ustawie przewidziano także możliwości pozasądowego reagowania na niewłaściwe zachowanie nieletnich, np. działania takie będzie mógł podjąć dyrektor szkoły za zgodą rodziców.
Celem poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz niektórych innych ustaw jest przekształcenie tej instytucji w Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego. Jego misja skierowana byłaby do Polaków i do narodu ukraińskiego, białoruskiego oraz tej części społeczeństwa rosyjskiego, która potępiła zbrodnie Władimira Putina. Zdaniem wnioskodawców istnienie Centrum w niezmienionym kształcie, wobec braku podobnej instytucji zajmującej się problematyką ukraińską czy białoruską, byłoby odbierane jako uprzywilejowanie dialogu z Rosją przez państwo polskie. Podejmowałoby ono działania o zbliżonym charakterze, jak te realizowane przez CPRDiP wobec Rosji i Rosjan. Zmiana ustawy byłaby też wyrazem solidarności i wsparcia dla narodu ukraińskiego i władz Ukrainy.
Informacje i sprawozdania
Sejm zapoznał się z informacją Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina i Ministra Klimatu i Środowiska Anny Moskwy, dotyczącą bezpieczeństwa energetycznego Polski po wstrzymaniu przez Rosję dostaw gazu. Wcześniej do rosyjskich działań przeciwko Polsce odniósł się premier Mateusz Morawiecki.
Izba zapoznała się także ze sprawozdaniem Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2020 r. wraz ze stanowiskiem Rady Ochrony Pracy oraz ze stanowiskiem Komisji.
Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących
Przedmiotem informacji bieżącej była sytuacja Polaków w obliczu inflacji, wysokich stóp procentowych i topniejących oszczędności. O jej przedstawienie wnioskował klub Koalicja Obywatelska.
Pytania w prawach bieżących dotyczyły m.in. embarga na rosyjskie surowce energetyczne, skali i zakresu pomocy ofiarom zbrodni wojennych oraz finansowania jej z Funduszu Sprawiedliwości, edycji programu „Mój Prąd”, 13. i 14. emerytury oraz pomocy rolnikom w zakupie nawozów.
Pozostałe decyzje Izby
Sejm w drodze uchwał wyraził zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie poseł Joanny Scheuring-Wielgus oraz na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Sławomira Nitrasa. Izba podjęła także uchwałę o zmianach osobowych w składach komisji sejmowych.
