Log In

Podsumowanie 73. posiedzenia Sejmu

Podczas 73. posiedzenia (7 – 9 marca) Sejm m.in. znowelizował ustawę o referendum lokalnym, uchwalił przepisy mające na celu ograniczenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych, a także stworzył podstawy prawne dla uznawania dokumentów elektronicznych w aplikacji mObywatel na równi z tradycyjnymi. Posłowie podjęli także uchwałę w obronie dobrego imienia św. Jana Pawła II.

Uchwalone ustawy

Ustawa o zmianie ustawy o referendum lokalnym zmienia zasady organizowania i przeprowadzania tego rodzaju głosowań. Sejm zdecydował m.in. o obniżeniu wymogów niezbędnych do zainicjowania referendum przez obywateli. W przypadku gmin i powiatów referendum będzie przeprowadzane na wniosek co najmniej 5 proc. ich mieszkańców (dotąd co najmniej 10 proc.), natomiast w przypadku województw – na wniosek co najmniej 2,5 proc. mieszkańców (dotychczas 5 proc.). Referenda lokalne będą przeprowadzane dwóch terminach w trakcie kadencji, przy czym w danym terminie może być przeprowadzone więcej niż jedno referendum. Terminy te, jednakowe dla całego kraju, ustali w drodze rozporządzenia Prezes Rady Ministrów. Ograniczone do dwóch terminów nie będą natomiast referenda w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządowej oraz odwołania wójta burmistrza lub prezydenta miasta. Termin na zebranie podpisów mieszkańców popierających wniosek o przeprowadzenie referendum zostanie wydłużony z 60 dni do 6 miesięcy.
Nowelizacja zmienia także wymogi co do frekwencji niezbędnej do uznania referendum za ważne. Dotychczas w przypadku referendum dotyczącego odwołania któregokolwiek z organów danej jednostki, wymagany był udział wyborców w liczbie nie mniejszej niż 3/5 liczby biorących udział w  wyborach tego organu. Po zmianie ustawy referendum dotyczące odwołania organu wykonawczego wybieranego w wyborach bezpośrednich (tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) będzie ważne, jeżeli liczba wyborców, którzy wzięli w nim udział, będzie stanowić co najmniej 3/5 głosów oddanych w tych wyborach na odwoływany organ. W przypadku pozostałych referendów próg ten wyniesie 15 proc. uprawnionych do głosowania (obecnie 30 proc.). Zniesiono także próg 2/3 ważnie oddanych głosów, wymagany dla uznania za rozstrzygający wyniku referendum dotyczącego samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne. Podobnie jak w pozostałych sprawach wynik taki będzie rozstrzygający, jeśli za jednym z poddanych pod głosowanie rozwiązań oddanych zostanie więcej niż połowa ważnych głosów.

Ustawa o aplikacji mObywatel, jak wskazano w uzasadnieniu projektu, tworzy podstawy prawne do wykorzystywania i uznawania dokumentów elektronicznych w życiu codziennym co najmniej tak powszechnie, jak w przypadku tradycyjnych dokumentów nieelektronicznych. W szczególności ma to dotyczyć mobilnego odpowiednika dowodu osobistego. Ustawa upowszechni także używanie m.in. elektronicznej legitymacji szkolnej i legitymacji studenckiej. Aplikacja mObywatel będzie też służyć do uwierzytelniania profilu zaufanego, za jej pomocą możliwe będzie dokonywanie płatności w ramach usług świadczonych przez podmioty publiczne.

Ustawa o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw wykonuje prawo Unii Europejskiej i ma na celu zmniejszenie ilości odpadów powstających z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w szczególności w środowisku morskim. Jedną ze zmian dokonanych w ustawie jest określenie definicji tworzywa sztucznego: są to polimery w pełni naturalne, które nie zostały zmodyfikowane chemicznie. Zakazane zostało wprowadzanie do obrotu niektórych jednorazowych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych, w tym patyczków higienicznych (z wyjątkiem patyczków przeznaczonych do celów medycznych), sztućców, talerzy, mieszadełek do napojów, patyczków do mocowania balonów oraz styropianowych kubków i pojemników na żywność, a także produktów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych. Ustawa nakłada na przedsiębiorców, którzy sprzedawane przez siebie produkty pakują w opakowania z tworzyw sztucznych (np. kubki na napoje, pojemniki na żywność typu fast food), obowiązek pobierania od nabywców końcowych opłat w maksymalnej wysokości 1 zł. Przedsiębiorcy będą mieli także obowiązek zapewnienia dostępności w sprzedaży alternatywnych opakowań wielokrotnego użytku lub opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne. Producenci tego rodzaju pojemników i opakowań na żywność i napoje oraz butelek na napoje o pojemności do 3 l, a także lekkich plastikowych toreb na zakupy będą zobowiązani do pokrycia kosztów zagospodarowania powstałych z nich odpadów, w tym utworzenia i utrzymania publicznych systemów zbierania.
Sejm powyższą ustawą zmienił także przepisy ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, dzięki czemu gminy sprzedające węgiel po preferencyjnych cenach będą mogły sprzedać pozostałe zapasy tego paliwa wszystkim obywatelom, którym przysługuje dodatek węglowy, także mieszkającym w innych gminach.

Ustawa o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia ma na celu wykonanie prawa UE. Jej przepisy przewidują, że za sprawy homologacji oraz nadzór rynku odpowiedzialny będzie Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego. Ustawa zapewni jednolite stosowanie prawa w obszarze homologacji typów pojazdów i ich wyposażenia, a także usystematyzuje sposób naliczania opłat za wydane dokumenty homologacyjne.

Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw wykonuje prawo UE w zakresie systemów elektronicznego poboru opłat drogowych, m.in. łagodzi podstawowe warunki świadczenia usługi opłaty elektronicznej dla jej dostawców oraz ustanawia ramy prawne dla transgranicznej wymiany danych o naruszeniach obowiązku uiszczania opłat drogowych.
Ustawa o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw określa zasady emisji instrumentów kapitałowych, w tym nowej kategorii obligacji w postaci obligacji kapitałowych. Będą one kwalifikowane do kapitału regulacyjnego banków i domów maklerskich albo środków własnych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, zgodnie z właściwymi przepisami prawa UE.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw ma na celu wykonanie prawa UE. Uchwalone przepisy zwiększą skuteczność egzekwowania unijnych reguł konkurencji na rynku wewnętrznym przez krajowe organy ds. konkurencji. Wśród przyjętych rozwiązań znalazło się m.in. wzmocnienie niezależności organu antymonopolowego w Polsce. W tym celu ustanowiona zostanie pięcioletnia kadencja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz zamknięty katalog przesłanek, na podstawie których Prezes UOKIK będzie mógł zostać odwołany przez Prezesa Rady Ministrów przed jej upływem. Prezes UOKiK będzie mógł nakładać okresowe kary pieniężne na przedsiębiorców, którzy nie wykonują nałożonych na nich obowiązków, a także pozyskiwać informacje od osób fizycznych. Ustawa doprecyzowuje ponadto przepisy dotyczące nakładania kar na związki przedsiębiorców. Maksymalne kary za naruszenia, do których doszło w trakcie bądź w związku z kontrolą oraz wynikłe z niezastosowania się do decyzji Prezesa UOKiK zostaną określone jako procent obrotu, a nie, jak obecnie, kwotowo.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw przewiduje podniesienie poziomu gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym, a także zwiększenie kar za produkcję niektórych treści pornograficznych z udziałem małoletnich. Ustawa m.in. zastępuje nieprecyzyjne pojęcia „nieletni” sformułowaniem „podejrzany lub oskarżony, który nie ukończył 18 lat”. Taki oskarżony będzie mógł uczestniczyć w rozprawie w obecności przedstawiciela ustawowego lub osoby, pod której pieczą pozostaje, a jeżeli udział tych osób nie jest możliwy – w obecności wyznaczonego przez sąd asystenta rodziny. Ustawa wprowadza także obowiązek przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w stosunku do każdego oskarżonego, który w chwili czynu nie ukończył 18 lat. Górna granica kary za produkcję treści pornograficznych zawierających wytworzony lub przetworzony wizerunek małoletniego zostanie podniesiona z 2 do 3 lat pozbawienia wolności. Zaostrzone zostały także kary za przestępstwa propagowania pedofilii oraz publicznego prezentowania treści pornograficznych osobie, która sobie tego nie życzy.
Ustawa o zmianie ustawy o dozorze technicznym ma na celu, jak wskazano w uzasadnieniu, „wzmocnienie obronności Rzeczypospolitej Polskiej przez wprowadzenie przepisów umożliwiających szybsze pozyskiwanie i wprowadzanie do użytku w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, które zostały wyprodukowane w innym państwie”.

Ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta ma na celu wdrożenie rozwiązań prawno-organizacyjnych kompleksowo regulujących priorytety polityki zdrowotnej w obszarze jakości. Ustawa w szczególności obejmuje zagadnienia autoryzacji, wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem, akredytacji, systemu świadczeń kompensacyjnych oraz rejestrów medycznych, wprowadzając m.in. wymóg obligatoryjnej autoryzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą, udzielających świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Autoryzację wydawać będzie Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia na okres 5 lat. Niezależnie od faktu korzystania ze środków publicznych, podmioty wykonujące działalność leczniczą będą musiały prowadzić wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem (system monitorowania zdarzeń niepożądanych). Ustawa wprowadza ponadto dwuinstancyjny, pozasądowy system przyznawania świadczeń kompensacyjnych, tj. rekompensat za szkody z tytułu zdarzeń medycznych. Będzie on obsługiwany przez Rzecznika Praw Pacjenta. W jego ramach powołany zostanie Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych, a wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego ma wynieść od 2 tys. zł do 200 tys. zł.

Sejm zdecydował o powstaniu z dniem 1 czerwca 2023 r. nowych uczelni wyższych. Ustawa o utworzeniu Akademii Piotrkowskiej przewiduje utworzenie z Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach nowej uczelni publicznej – Akademii Piotrkowskiej z siedzibą w Piotrkowie Trybunalskim.

Ustawa o utworzeniu Uniwersytetu Kaliskiego im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego powołuje Uniwersytet w miejsce obecnie istniejącej Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Jednocześnie Sejm postanowił o zmianie nazw niektórych uczelni: Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II nadaje się nazwę „Akademia Bialska im. Jana Pawła II”; Akademii Nauk Stosowanych w Łomży nadaje się nazwę „Akademia Łomżyńska”; Akademii Nauk Stosowanych w Tarnowie nadaje się nazwę „Akademia Tarnowska”; Akademii Pomorskiej w Słupsku nadaje się nazwę „Uniwersytet Pomorski w Słupsku”; Uniwersytetowi Humanistyczno-Przyrodniczemu im Jana Długosza w Częstochowie nadaje się nazwę „Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie”.

Ustawa o wykonaniu Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, w zakresie współpracy w sprawach karnych ma na celu uregulowanie dopuszczalności i trybu przeprowadzania ekstradycji do Zjednoczonego Królestwa. Konieczność uchwalenia ustawy wynika z faktu, że Konstytucja dopuszcza ekstradycję obywatela polskiego wyłącznie, jeżeli możliwość taka ma podstawę w ratyfikowanej przez Polskę umowie międzynarodowej lub ustawie wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której Polska jest członkiem.

Sejm wyraził także ustawową zgodę na ratyfikację przez Prezydenta Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz zapobiegania uchylaniu się i unikaniu opodatkowania oraz Protokołu do tej Umowy, podpisanych w Nowym Jorku dnia 20 września 2022 r.

Stanowiska Senatu

Posłowie przyjęli część poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. Jedna z uwzględnionych przez Sejm poprawek zakłada wykreślenie z ustawy przepisów dotyczących orzeczeń o niepełnosprawności. W wyniku jej przyjęcia osoby, którym automatycznie przedłużono orzeczenia na podstawie tzw. ustawy covidowej i nie złożyły wniosków o nowe orzeczenia, nie stracą od 1 czerwca 2023 r. przysługujących im uprawnień.
Sejm uwzględnił część poprawek do ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej. Wśród przyjętych zmian znalazła się poprawka przewidująca, że diagnostyką i leczeniem onkologicznym będą objęte wszystkie nowotwory, a nie tylko złośliwe lub miejscowo złośliwe.

Wśród przyjętych przez Sejm poprawek do ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw znalazły się m.in. przepisy umożliwiające tymczasową i uproszczoną procedurę wydawania polskich dokumentów podróży grupie cudzoziemców. Rozwiązanie to pomoże obywatelom Białorusi, których władze tego kraju pozbawią obywatelstwa.

Jedna z przyjętych przez Sejm poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zobowiązała Ministra Sprawiedliwości do przeprowadzenia przeglądu przepisów nowelizacji i przedstawienia parlamentowi informacji o jej skutkach po trzech latach od wejścia w życie.

W uwzględnionej przez Sejm poprawce do ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw, która m.in. przewiduje ochronę piekarni i cukierni przed nadmiernym wzrostem cen gazu, Senat zaproponował, by uprawnione do korzystania z pomocy były także spółdzielnie, dla których działalność piekarnicza nie jest główną działalnością ani największym źródłem przychodów.
 
Sejm przyjął także część poprawek do ustaw: o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw; o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi; o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa.

Posłowie uwzględnili wszystkie poprawki Senatu do ustaw: o rejestracji i ochronie nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności produktów rolnych i środków spożywczych, win lub napojów spirytusowych oraz o produktach tradycyjnych; o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu oraz do ustawy o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa.

Sejm odrzucił uchwałę Senatu odrzucającą ustawę o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw.

Podjęte uchwały

Sejm podjął uchwałę w sprawie obrony dobrego imienia św. Jana Pawła II.

Posłowie podjęli także uchwałę w sprawie upamiętnienia błogosławionego Wincentego Kadłubka w 800. rocznicę jego śmierci.

Konieczność podjęcia Uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wynikła ze zmiany dotychczasowej nazwy Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15. Przepisy Regulaminu Sejmu, które posługują się nazwą komisji, otrzymają brzmienie uwzględniające aktualną nazwę tej instytucji (Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15).

Sejm dokonał także zmian w składach osobowych komisji sejmowych.

Pierwsze czytania

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zawarty w druku nr 3025) przewiduje prowadzenie tzw. pakietu Slim VAT 3, tj., jak wskazano w uzasadnieniu, dalsze uproszczenie rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług (VAT). Projekt przewiduje m.in. podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do 2 mln euro (obecnie wynosi on 1,2 mln euro), wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących przez podatników prowadzących ewidencję sprzedaży, liberalizację warunków szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych. Ustawa zakłada także wprowadzenie do systemu finansów publicznych przeglądów wydatków.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zawarty w druku nr 3030) nakłada na dostawców usług płatniczych zlokalizowanych w Polsce obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych i odbiorców płatności. Oba projekty zostały skierowane do Komisji Finansów Publicznych.

Obywatelski projekt ustawy o uchyleniu ustawy o opłatach abonamentowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewidywał m.in. zniesienie opłaty abonamentowej. Wnioskodawcy proponowali ponadto pozbawienie telewizji publicznej kompetencji w zakresie tworzenia i rozpowszechniania wyspecjalizowanego programu informacyjno-publicystycznego.

Celem obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz innych ustaw było, jak wskazano w uzasadnieniu, uszczelnienie ochrony życia dzieci w prenatalnym stadium. Projekt przewidywał m.in. wprowadzenie zakazu publicznego propagowania działań dotyczących możliwości przerwania ciąży na terenie kraju i poza jego granicami, publicznego nawoływania do przerwania ciąży na terenie kraju i poza jego granicami oraz ustanowienie karalności tych czynów.

Sejm odrzucił oba projekty obywatelskie w I czytaniu.

Informacja bieżąca i pytania w sprawach bieżących

O przedstawienie „informacji w sprawie dotowania bez obiektywnych kryteriów z pieniędzy publicznych fundacji, stowarzyszeń i spółek powiązanych z politykami PiS – sytuacja w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju), Ministerstwie Edukacji i Nauki, Ministerstwie Sportu i Turystyki, Ministerstwie Sprawiedliwości, Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwie Klimatu i Środowiska” wniósł Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.

Pytania w sprawach bieżących dotyczyły m.in. wyników Grupy Orlen za 2022 r.; działań rządu dotyczących stosowania Pegasusa, postępowań w tej sprawie oraz ich rezultatów; waloryzacji emerytur z KRUS i ZUS; rządowych programów Mieszkanie Plus oraz Mieszkanie na Start; sytuacji kadrowej w Policji oraz wpływu masowych odejść doświadczonych funkcjonariuszy na zagwarantowanie bezpieczeństwa publicznego i wsparcia dla ochotniczych straży pożarnych.

Informacja rządu

Sejm zapoznał się z rządowym dokumentem: „Przegląd Pracowniczych Planów Kapitałowych. Informacja Rady Ministrów dla Sejmu RP o skutkach obowiązywania ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych wraz z propozycjami zmian” i przyjął go do wiadomości.

Tagged under

Warsaw

Banner 468 x 60 px