Polscy właściciele aut elektrycznych mają kilka swoich ulubionych kierunków zagranicznych wyjazdów samochodem. Należą do nich m.in. Niemcy, Czechy i Chorwacja. Jednak wakacje nie zmieniają istotnie ich zwyczajów, jeśli chodzi o ładowanie na publicznych stacjach w Polsce. W piątki i soboty obłożenie takich punktów zwiększa się o 20 procent, a dobowy szczyt ładowań trwa od godz. 9 do 17. To tylko część wniosków, wynikających z danych operatora stacji ładowania, firmy GreenWay, przeanalizowanych przez Volkswagena i InsightOut Lab.
GreenWay to lider rynku publicznych stacji ładowania w Polsce. Według danych Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA) za 2022 r. do firmy należało blisko 20 procent rynku pod względem liczby punktów ładowania AC i DC. To wystarczająca wielkość, aby na tej podstawie wyciągnąć wnioski, dotyczące eksploatacji aut elektrycznych w Polsce. W niniejszym raporcie będzie mowa o nawykach ładowania w Polsce oraz wyjazdach zagranicznych w czasie i poza okresem wakacyjnym. Natomiast kolejne publikacje przyniosą informacje na temat wybranych parametrów ładowania.
O ile duży udział GreenWay w rynku pozwala na uogólnianie wniosków, o tyle należy pamiętać, że publiczne stacje ładowania nie stanowią głównego źródła „paliwa” dla użytkowników aut elektrycznych w Polsce. Z badań InsightOut Lab i Volkswagena wynika, że wśród członków EV Klub Polska 76 procent, a wśród posiadaczy elektrycznych Volkswagenów aż 93 procent może ładować swoje auta w domu. Jednak nie zmienia to faktu, że publiczne stacje ładowania stanowią kluczowy element ekosystemu elektromobilności. Dwóch na pięciu członków EV Klub Polska regularnie korzysta z publicznych stacji ładowania, a co dziesiąty – wyłącznie z nich. Z kolei co trzeci właściciel elektrycznego Volkswagena z różną częstotliwością ładuje auta poza domem. Bez publicznych stacji ładowania elektromobilność nie będzie się rozwijała, co znajduje wyraz zarówno w legislacji UE (rozporządzenie AFIR, dyrektywa EPBD), jak i polskiej (Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych).
Dokąd za granicę jeżdżą polscy właściciele samochodów elektrycznych?
Dotychczasowe badania Volkswagena i InsightOut Lab wśród użytkowników aut elektrycznych pokazują, że wyjazdy w dłuższe trasy nie są dla nich rzadkością. Wręcz przeciwnie, 86 procent badanych członków EV Klub Polska, największego stowarzyszenia użytkowników aut elektrycznych w Polsce, deklaruje, że jeździ w trasy przekraczające zasięg pojazdu.
Polscy klienci GreenWay za granicą mają możliwość korzystania ze stacji zagranicznych partnerów firmy. Oferta w tym zakresie jest stale rozszerzana, co przekłada się, poza wzrostem liczby samochodów elektrycznych, na znaczące zwiększenie liczby ładowań w tzw. roamingu. Na podstawie danych GreenWay, przyjmując jako kryterium sumę kWh „załadowanych” w danym kraju, łatwo można określić najpopularniejsze kierunki zagranicznych podróży „zelektryfikowanych” Polaków. Top 5 krajów pod tym względem od roku pozostaje bez zmian, nie licząc jednej drobnej korekty. Mianowicie w ostatnie wakacje do czołówki dołączyła Chorwacja, zajmując miejsce Włoch. Poza tym na liście znajdują się Słowacja, Czechy, Niemcy i Austria. W przypadku dwóch państw, wymienionych na samym początku można założyć, że były one miejscami docelowymi podróży. Natomiast sąsiedzi Polski oraz Austria również mogły być celem wyjazdów, ale równie dobrze jedynie przystankiem na ładowanie. Ze względów biznesowych firma GreenWay nie upublicznia danych bezwzględnych dot. korzystania ze stacji ładowania.
Okres wakacyjny wyraźnie zwiększa częstotliwość zagranicznych wyjazdów. Świadczy o tym ilość ładowanej energii w okresie wakacyjnym i poza nim. W marcu i kwietniu 2023 spadła ona kilkukrotnie (w zależności od kraju) w stosunku do okresu lipiec-sierpień 2022. Widać też, że wakacje w 2023 r. stanowiły wyraźny przełom, zwłaszcza w przypadku ładowania aut w Niemczech. Ilość energii „tankowanej” zagranicą przez klientów GreenWay wzrosła zdecydowanie nie tylko w porównaniu z okresem bezpośrednio poprzedzającym sezon urlopowy, ale również z wakacjami 2022.
Ostatnie wakacje były przełomowe również pod względem liczby krajów, do których lub przez które przejeżdżali polscy użytkownicy aut elektrycznych i gdzie odnotowano większe ilości pobieranej energii. Liczba takich krajów wyniosła 12. Rok wcześniej było ich zaledwie 5. Niewątpliwie wpływ na tę zmianę miało rozszerzenie oferty roamingowej GreenWay.
Największy ruch przy stacjach ładowania w Polsce jest w piątki i soboty
Kiedy najlepiej wybrać się na ładowanie auta elektrycznego na publicznej stacji, aby na miejscu spotkać jak najmniej innych chętnych? I czy w okresie wakacyjnym zmieniają się nawyki kierowców pod tym względem? Dane z Polski pokazują, że największy ruch przy stacjach ładowania ma miejsce w piątki i soboty. Nie ma przy tym znaczenia, czy trwa okres wakacyjny, czy też nie.
W zależności od badanego okresu, w piątki i soboty średnia liczba sesji ładowania zwiększa się w stosunku do średniej z pozostałych dni tygodnia o 19-21 procent, czyli o około 1/5. Przy czym po raz kolejny widać, że wakacje 2023 przynoszą duży wzrost liczby sesji ładowania. Jest ich średnio w całym tygodniu aż o 38 procent więcej niż w okresie przedwakacyjnym tego roku. Ten wzrost częściowo wynika zapewne ze stale rosnącej liczby aut elektrycznych na polskich drogach. Nie tłumaczy jednak wszystkiego, ponieważ w podobnym tempie aut na prąd przybywało również w okresie między wakacjami 2022 a wiosną 2023. Przyczyną zwiększonej liczby ładowań może być również to, że coraz częściej kierowcy korzystają z samochodów elektrycznych w trakcie dłuższych podróży, co powoduje większe zapotrzebowanie na ładowanie z publicznej infrastruktury.
Obserwując dane dotyczące średnich ilości ładowanej energii, widzimy podobne trendy, co w przypadku liczby ładowań, choć różnice między badanymi okresami są nieco inne. Mianowicie dysproporcje między piątkiem i sobotą a pozostałymi dniami tygodnia są minimalnie mniejsze. Wynoszą 15-18 procent w zależności od okresu. Natomiast wyraźniej rośnie w czasie średnia ilość pobieranej energii. Między wakacjami 2023 a okresem przedwakacyjnym tego roku wzrost wyniósł 59 procent, pomiędzy marcem-kwietniem 2023 a lipcem-sierpniem 2022 r. – 13 procent, a między wakacjami 2022 i 2023 – aż 80 procent.
Dane pokazują, że klientów na publicznych stacjach ładowania przybywa i ładują oni coraz więcej energii (tej kwestii będzie poświęcona osobna publikacja). Ta druga zmiana może świadczyć o dwóch trendach. Z jednej strony o tym, że po drogach jeżdżą samochody z coraz większymi akumulatorami, a z drugiej, że coraz częściej samochód elektryczny służy do jazdy na dłuższych trasach.
Po analizie danych na temat ładowania aut elektrycznych nasuwa się pytanie, czy nawyki właścicieli pojazdów na prąd różnią się pod tym względem od użytkowników samochodów spalinowych? Niestety nie dysponujemy aktualnymi danymi na temat tankowania samochodów z tradycyjnym napędem. Badanie tego typu zostało przeprowadzone w 2019 r. przez firmę Proxi.cloud i wynika z niego, że młodzi klienci najczęściej pojawiali się na stacjach benzynowych w środku tygodnia, czyli między środą a piątkiem oraz w godzinach między 14 a 16.
Najwięcej chętnych na ładowanie jest w godzinach pracy
Na którą godzinę zaplanować sobie przyjazd na stację ładowania, żeby ryzyko czekania w kolejce było jak najmniejsze? Odpowiedź jest prosta: przed lub po godzinach pracy. Dane pokazują bowiem, że najwięcej chętnych na ładowanie na publicznych stacjach ładowania jest w godzinach między 9 a 17. Może to sugerować, że użytkownicy aut elektrycznych w Polsce dosyć często wykorzystują swoje pojazdy do pracy (i wtedy będąc w trasie ładują auto) lub po prostu ładują je w godzinach pracy. Może być też tak, na co wskazują także inne dane, cytowane w raporcie, że właściciele „elektryków” coraz bardziej przekonują się do wyjazdów w dłuższe trasy, co wymaga ładowania auta na publicznych stacjach ładowania.
W całej sieci GreenWay najwięcej ładowań notuje się między godziną 9 a 17. W pozostałych godzinach średnia liczba sesji ładowania na godzinę spada bardzo wyraźnie. Różnica między wydłużonym szczytem a pozostałymi godzinami jest ponad trzykrotna. Po raz kolejny dane potwierdzają również, że wakacje 2023 r. przyniosły wyraźny wzrost w liczbie użytkowników, korzystających z publicznych stacji ładowania.
Notka metodologiczna
Dane do raportu zostały dostarczone przez firmę GreenWay i zostały przeanalizowane przez zespół InsightOut Lab we współpracy z marką Volkswagen. Dane podane w raporcie dotyczą wyodrębnionych odcinków czasowych: lipiec-sierpień 2022, marzec-kwiecień 2023 i lipiec-sierpień 2023 r. i klientów korzystających wówczas z usług firmy. Celem analizy było sprawdzenie różnic między okresem wakacyjnym i pozawakacyjnym pod względem wyjazdów zagranicznych oraz ładowania samochodów elektrycznych w kraju. Dane pochodzą ze stacji ładowania firmy GreenWay, na których we wskazanych przedziałach czasowych odbywały się sesje płatne, stanowiące 99 procent wszystkich sesji. Ze względów biznesowych firma GreenWay nie upublicznia danych bezwzględnych dot. korzystania ze stacji. Cytowane badanie wśród członków EV Klub Polska zostało przeprowadzone w kwietniu 2021 r., a wśród użytkowników elektrycznych modeli Volkswagena – w okresie sierpień-wrzesień 2022 r. przez InsightOut Lab i markę Volkswagen.
